Puchar Czech w piłce nożnej
Puchar Czech w piłce nożnej (cz. Pohár FAČR) – cykliczne rozgrywki piłkarskie o charakterze pucharu krajowego w Czechach. Organizowane co sezon przez Związek Piłki Nożnej Republiki Czeskiej (FAČR) i przeznaczone są dla krajowych klubów piłkarskich. Najważniejsze po Pierwszej lidze piłkarskie rozgrywki w kraju. Triumfator danej edycji Pucharu zyskuje prawo reprezentowania swego kraju w następnej edycji Ligi Europy.
 Puchar Czech w piłce nożnej | |
 2023/24
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Dyscyplina | |
| Organizator rozgrywek | |
| Data założenia | |
| Rozgrywki | |
| Liczba drużyn |
103 |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca |
Viktoria Žižkov Praga (1993/94) |
| Obecny zwycięzca |
Sparta Praga (2023/24) |
| Najwięcej zwycięstw |
Sparta Praga (8) |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujRozgrywki Pucharu Czech zainicjowano w roku 1993 po rozpadzie Czechosłowacji na dwa niepodległe kraje (Republikę Czeską i Słowację). Pierwszym zwycięzcą został klub Viktoria Žižkov[1].
Do utworzenia tego turnieju istniała duża liczba innych krajowych rozgrywek pucharowych: Puchar Dobroczynności (1906-1916), Środkowo-czeski Puchar (1918-1948). W 1938 roku mecenat nad czechosłowacką piłką nożną objął Czechosłowacki Związek Piłki Nożnej, który mimo lekkiego oporu klubów z Czech Środkowych ufundował pierwszy Puchar Czech. Jego pierwsza edycja miała odbyć się w sezonie 1938/39, ale kryzys w Kraju Sudetów i Układ monachijski sprawił, że rozgrywki nawet się nie rozpoczęły. Swoją premierę przeżył więc w czasie okupacji, w sezonie 1939/40. W finale drugoligowe SK Olomouc ASO wygrało w dwóch meczach, pokonując SK Prostějov 3:1 i 2:1 i zostając pierwszym w historii zdobywcą Pucharu Czech. Rywalizacja zakończyła się sukcesem, ale i tak miała silną konkurencję w popularnym Środkowo-czeskim Pucharze. W pierwszym powojennym sezonie 1945/46, rozgrywanym pod nazwą Pohár osvobození, zwyciężyła Sparta. W sezonach 1950/51 i 1951/52 rozegrano dwie edycje Pucharu Czechosłowacji, ale były one uznane za nieoficjalne. W 1955 i 1959/60 rozegrano Puchar Spartakiady Czechosłowacji w piłce nożnej. A od sezonu 1960/61 startowały oficjalne coroczne rozgrywki Pucharu Czechosłowacji. W pierwszym sezonie 1960/61 zawody zostały zaprojektowane tak, aby osobno rywalizowały ze sobą drużyny czeskie i słowackie, dopiero w finale spotykały się zwycięzcy Pucharów Czech i Słowacji. Tak jak były to eliminacje krajowe, Pucharu Czech nie przyznano, a eliminację Czech wygrała Dukla Praga. Puchar Czech nie zyskał jednak zbytniej atrakcyjności i przez kolejny długi okres był tylko krokiem do pokonania na drodze do zwycięstwa w Pucharze Czechosłowacji, gdzie w prestiżowym wyścigu mógł rywalizować z przeciwnikiem ze Słowacji i awans do Pucharu Zdobywców Pucharów. Puchar Czechosłowacji zakończył się w sezonie 1992/93, wraz z rozpadem Czechosłowacji i rozpadem Czechosłowackiego Związku Piłki Nożnej.
W latach 1993–2009 rozgrywki nazywały się Pohár Českomoravského fotbalového svazu (ČMFS), następnie Pohár Fotbalové asociace České republiky (FAČR). Po uzyskaniu sponsora nosił różne nazwy:
- 1994 – Škoda Cup
- 1995 – Barum Cup
- 1996 – Pohár ČMFS
- 1997–1998 – Raab Karcher Cup
- 1999–2000 – Pohár ČMFS
- 2001–2002 – SPORT 1 Cup
- 2003 – Pohár ČMFS
- 2004 – Volkswagen Cup
- 2005–2009 – Pohár ČMFS
- 2010–2011 – Ondrášovka Cup
- 2012–2014 – Pohár České pošty
- 2015–2020 – MOL Cup
Format
edytujFormat rozgrywek od początku rozgrywek nie był zmieniany, jedynie liczba zespołów była zmienna. W rozgrywkach uczestniczą 103 kluby występujących w Mistrzostwach Czech. Obecnie wszystkie rywalizacje od rundy wstępnej do finału grane są w jednym meczu. Zwycięzca kwalifikuje się do dalszych gier, a pokonany odpada z rywalizacji. W wypadku kiedy w regulaminowym czasie gry padł remis zarządza się dogrywkę, a jeśli i ona nie przyniosła rozstrzygnięcia, to dyktowane są rzuty karne. Od sezonu 1998/99 rozgrywki składają się z 8 etapów: rundy wstępnej eliminacyjnej, rundy pierwszej, rundy drugiej, rundy trzeciej, 1/8 finału, ćwierćfinałów, półfinałów i finału. Mecz finałowy rozgrywany jest na różnych obiektach, choć zazwyczaj był to stadion Evžena Rošickiego w Pradze.
Zwycięzcy i finaliści
edytuj- Nieoficjalne:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Oficjalne:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Oficjalne:
Uwagi:
- wytłuszczono nazwy zespołów, które w tym samym roku wywalczyły mistrzostwo i Puchar kraju,
- kursywą oznaczone zespoły, które w meczu finałowym nie występowały w najwyższej klasie rozgrywkowej.
skreślonorozgrywki nieoficjalne.
Statystyki
edytujKlasyfikacja według klubów
edytujW dotychczasowej historii oficjalnych rozgrywek o Puchar Czech na podium oficjalnie stawało w sumie 17 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Sparta Praga, która zdobyła 8 pucharów.
Stan po sezonie 2023/2024.
| Lp. | Klub | Zdobywca | Finalista | Lata triumfów |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Sparta Praga | 8 | 6 | 1995/96, 2003/04, 2005/06, 2006/07, 2007/08, 2013/14, 2019/20, 2023/24 |
| 2. | Slavia Praga | 7 | 0 | 1996/97, 1998/99, 2001/02, 2017/18, 2018/19, 2020/21, 2022/23 |
| 3. | FK Jablonec | 2 | 6 | 1997/98, 2012/13 |
| 4. | Slovan Liberec | 2 | 3 | 1999/00, 2014/15 |
| 5. | FK Mladá Boleslav | 2 | 1 | 2010/11, 2015/16 |
| Viktoria Žižkov Praga | 2 | 1 | 1993/94, 2000/01 | |
| 7. | FK Teplice | 2 | 0 | 2002/03, 2008/09 |
| 8. | Baník Ostrawa | 1 | 3 | 2004/05 |
| Viktoria Pilzno | 1 | 3 | 2009/10 | |
| 10. | 1. FC Slovácko Uherské Hradiště | 1 | 2 | 2021/22 |
| 11. | Sigma Ołomuniec | 1 | 1 | 2011/12 |
| 12. | Fastav Zlín | 1 | 0 | 2016/17 |
| FC Hradec Králové | 1 | 0 | 1994/95 | |
| 14. | 1. FK Drnovice | 0 | 2 | |
| 15. | Baník Ratíškovice | 0 | 1 | |
| Dukla Praga | 0 | 1 | ||
| SFC Opava | 0 | 1 |
Klasyfikacja według miast
edytujSiedziby klubów: Stan po sezonie 2023/2024.
| Miasto | Liczba tytułów | Drużyny |
|---|---|---|
| Praga | 17 | Sparta Praga (8), Slavia Praga (7), Viktoria Žižkov (2) |
| Jablonec nad Nysą | 2 | FK Jablonec (2) |
| Liberec | Slovan Liberec (2) | |
| Mladá Boleslav | FK Mladá Boleslav (2) | |
| Cieplice | FK Teplice (2) | |
| Hradec Králové | 1 | FC Hradec Králové (1) |
| Ołomuniec | Sigma Ołomuniec (1) | |
| Ostrawa | Baník Ostrawa (1) | |
| Pilzno | Viktoria Pilzno (1) | |
| Uherské Hradiště | 1. FC Slovácko Uherské Hradiště (1) | |
| Zlin | Fastav Zlín (1) |
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Historie Poháru ČMFS - ročník 1993/1994. nv.fotbal.cz. [dostęp 2022-02-17]. (cz.).
Bibliografia
edytuj- Lista Finałów Pucharu w bazie RSSSF (ang.)
- Puchar Czech, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2022-02-18].
- Lista Finałów Czech w bazie League321 (ang.)