Powiat radomyski

Radomyski powiat utworzony w 1797 r., zajmuje północna, część gub. kijowskiej i graniczy: od północy z pow. rzeczyckim gub. mińskiej, od wschodu przedzielony Dnieprem od pow. osterskiego gub. czernihowskiej, od południa z pow. kijowskim i skwirskim, od zachodu z pow. gub. wołyńskiej: żytomierskim i owruckim i podług danych z 1881 r. ma 8429'2 w. kw. przestrzeni. Podług Stołpiańskiego radomyski powiat ma rozległości 7377 w. kw., czyli 767,265 dziesięcin, w tej liczbie: 279,519 dz. ziemi ornej, 85,189 łąk, 331,333 lasów i zagajników, 3.250 wygonów, 13,510 piasków, przeszło 30,000 błot i bagnisk, 21,500 pod wodami i zabudowaniami. Powierzchnia powiatu w ogóle niska, błotnista, pokryta lasami, piaskami i błotami, nosi wyraźny charakter Polesia; tylko w południowej części powiatu znajdują się wzniesienia. Jezior znajduje się bardzo wiele, lecz wszystkie one są, nierozległe. Z błot ważniejsze: Botima przy miasteczku Hornostajpole, Zdwiż przy wsi Wołkowo, Kazimirowskie przy wsi Warowicze, Hlebowskie przy mczku Chabne; Błota te są, nieprzebyte, grzązkie i pokryte oczeretem. Oprócz tego w powiecie znajduje się mnóstwo błot wysychających podczas suchych lat. Obszar powiatu zroszony jest głównie rz. Teterowem (dopł. Dniepru), z licznymi dopływami i rz. U żą, dopływem Prypeci. Gleba przeważnią piaszczysta, w nizinach torfiasta, przechodzi w czarnoziem. W miejscach błotnistych znajdują się znaczne pokłady rudy żelaznej. Zaludnienie bardzo słabe, wynosi zaledwie 165,796 mieszkańców (w 1881 r.), t. j. 19'6 na 1 w. kw. (w całej gub. kijowskiej średnie zaludnienie na 1 w. kw. wynosi 51 dusz). W 1865 r. było w powiecie 152,343 mk. (74,776 męż. i 77,567 kob.). Podług wyznań było 124,929 prawosł., 2686 rozkolników, 7587 katol., 497 protest., 21,930 żydów i 3 mahometan. W 1879 r. (podług kalendarza Hm’landa) było w powiecie 23,187 żyd. (11,319 męż. i 11,863 kob). Podług narodowości: 76,313 Małorusów, 32,252 Litwinów, 9100 Polaków. Podług stanów było: 2065 szlachty dziedziczncj, 405 szlachty osobistej, 5930 szlachty drobnej, 1024 duchownych prawosł., 17 katol., 72 żydow., 29,008 mieszczan (...)”

• Powiat radomyski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 431 .