Obwód wołogodzki
Obwód wołogodzki (ros. Вологодская область) – jednostka administracyjna Federacji Rosyjskiej.
obwód | |||||
Łąka koło Wołogdy | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Siedziba | |||||
Kod ISO 3166-2 |
RU-VLG | ||||
Gubernator |
Oleg Kuwszinnikow | ||||
Powierzchnia |
145 700 km² | ||||
Populacja (2021) • liczba ludności |
| ||||
• gęstość |
7,97 os./km² | ||||
Tablice rejestracyjne |
35 | ||||
Położenie na mapie Rosji | |||||
Strona internetowa |
Geografia
edytujPołożenie i powierzchnia
edytujObwód wołogodzki leży na północy europejskiej części Rosji i zajmuje obszar 145 700 km², co stanowi ok. 0,85% powierzchni całej Federacji Rosyjskiej.
Obwód graniczy z:
- Obwodem archangielskim (na północy)
- Obwodem kirowskim (na wschodzie)
- Obwodem kostromskim (na południu)
- Obwodem jarosławskim (na południu)
- Obwodem twerskim (na południowym zachodzie)
- Obwodem nowogrodzkim (na południowym zachodzie)
- Obwodem leningradzkim (na zachodzie)
- Republiką Karelii (na północnym zachodzie)
Przynależność administracyjna
edytujPod względem administracyjnym obwód wołogodzki wchodzi w skład utworzonego w 2000 Północno-Zachodniego Okręgu Federalnego.
Strefa czasowa
edytujObwód wołogodzki należy do moskiewskiej strefy czasowej (MSK): do 25 października 2014 UTC+04:00 przez cały rok, od 26 października 2014 UTC+03:00 przez cały rok.
Jeszcze wcześniej, przed 27 marca 2011 roku, w obwodzie obowiązywał czas standardowy (zimowy) strefy UTC+03:00, a czas letni – UTC+04:00.
Rzeźba terenu i geologia
edytujRegion leży na terenie północnym wschodzie Niziny Wschodnioeuropejskiej. powierzchnia obwodu ma charakter pagórkowaty – występują tutaj niziny, grzędy oraz niewielkie obszary wyżynne. Na wschodzie regionu znajdują się Uwały Północne.
Gleby
edytujNa terenie obwodu dominują gleby darniowo-bielicowe. Z racji znacznego zabagnienia obwodu w wielu miejscach znajdują się gleby bagienne.
Klimat
edytujNa terenie obwodu wołogodzkiego panuje klimat umiarkowany typu kontynentalnego, charakteryzujący się chłodną zimą i ciepłym latem. Najzimniejszym miesiącem jest styczeń, kiedy to przeciętna temperatura wynosi ok. –14 °C (zależnie od rejonu), a najcieplejszym – lipiec, z temperaturą +18 °C.
W regionie rocznie spada ok. 500 mm opadów, które występują głównie w półroczu ciepłym.
Hydrologia
edytujRegion obfituje w wody gruntowe. Przez teren obwodu przepływają liczne rzeki, znajduje się tutaj wiele jezior oraz duże tereny bagienne.
Rzeki
edytujNajwiększymi rzekami regionu są:
Jeziora
edytujNa północnym zachodzie obwodu znajduje się fragment największego jeziora Europy – Ładogi. Istnieje tutaj także duże sztuczne jezioro – Zbiornik Rybiński. Oprócz nich największymi jeziorami na terenie obwodu są:
Roślinność
edytujObszar obwodu leży w strefie południowej tajgi. Lasy iglaste, w których dominuje świerk zajmują ok. 2/3 terytorium obwodu.
Świat zwierzęcy
edytujŚwiat zwierzęcy obwodu złożony jest z gatunków charakterystycznych dla tajgi. Żyją tutaj – ze ssaków – m.in. łoś, niedźwiedź brunatny, zając bielak, borsuk, kuna leśna (tumak), wilk szary, lis, liczne gatunki gryzoni itd. Z ptaków spotkać można np. pardwy, cietrzewie i jarząbki. W zbiornikach wodnych żyją liczne ryby, wśród których są łososie, leszcze, sandacze, okonie, szczupaki. Mnogość wód i bagien sprzyja rozwojowi licznych gatunków owadów.
Ochrona przyrody
edytujNa terenie obwodu wołogodzkiego znajduje się Park Narodowy „Rosyjska Północ” oraz Darwinowski Rezerwat Biosfery.
Ludność
edytujW obwodzie wołogodzkim żyje 1 227 800 osób (2007). Liczba mieszkańców regionu spada z powodu niskiego przyrostu naturalnego i ujemnego salda migracji. Jeszcze w 2002 na terenie obwodu mieszkało 1 269 568 osób.
Gęstość zaludnienia w obwodzie wynosi 8,5 os./km² (2007).
69% populacji żyje w miastach, z czego blisko 3/4 wszystkich mieszkańców miast regionu (tj. ok. połowy całej ludności obwodu) to populacja 2 metropolii: Czerepowca i Wołogdy.
Narodowości
edytujZdecydowaną większość mieszkańców regionu stanowią Rosjanie, a obwód wołogodzki zajmuje pierwsze miejsce wśród podmiotów Federacji Rosyjskiej pod względem udziału przedstawicieli tego narodu w populacji.
Skład etniczny populacji regionu według wyników spisu powszechnego z 2002 wygląda następująco (w procentach):
- Rosjanie – 96,56%
- Ukraińcy – 0,97%
- osoby bez poczucia przynależności narodowej – 0,45%
- Białorusini – 0,39%
- Azerowie – 0,21%
- Ormianie – 0,17%
- Cyganie – 0,16%
- Tatarzy – 0,15%
- Gruzini – 0,08%
- Niemcy – 0,07%
- Żydzi – 0,03%
- Wepsowie – 0,03%
- Czeczeni – 0,03%
- Wietnamczycy – 0,02%
Wyznania
edytujZdecydowana większość ludności obwodu wyznaje prawosławie. Po okresie ateizacji w czasach ZSRR pozostała duża liczba niewierzących. Z mniejszości wyznaniowych żyją tutaj m.in. nieliczni protestanci, muzułmanie i żydzi.
Miasta
edytujNa terenie obwodu wołogodzkiego znajduje się 15 miast i 8 osiedli typu miejskiego.
Największe skupiska osadnicze obwodu
(miasta, osiedla typu miejskiego i wsie; stan na 1 stycznia 2006)
Nazwa | Nazwa rosyjska |
Liczba mieszkańców |
---|---|---|
Babajewo | Бабаево | 12 292 |
Biełoziorsk | Белозёрск | 10 577 |
Charowsk | Харовск | 11 092 |
Chochłowo1) | Хохлово | 2 478 |
Czagoda1) | Чагода | 6 965 |
Czeriepowiec | Череповец | 308 455 |
Czobsara1) | Чёбсара | 1 672 |
Griazowiec | Грязовец | 15 535 |
Kadnikow | Кадников | 5 096 |
Kaduj1) | Кадуй | 11 469 |
Kiczmiengskij Gorodok2) | Кичменгский Городок | 6 8003) |
Kiriłłow | Кириллов | 8 108 |
Krasawino | Красавино | 8 800 |
Kuzino1) | Кузино | 1 413 |
Mołocznoje2) | Молочное | 8 6003) |
Nikolsk | Никольск | 9 207 |
Sazonowo1) | Сазоново | 3 435 |
Sokoł | Cокол | 47 000 |
Suda2) | Суда | 5 7003) |
Szeksna1) | Шексна | 21 523 |
Tarnogskij Gorodok2) | Тарногский Городок | 5 5003) |
Totma | Тотьма | 10 461 |
Ustiużna | Устюжна | 10 085 |
Wielikij Ustiug | Великий Устюг | 32 389 |
Wierchoważje2) | Верховажье | 5 2003) |
Wochtoga1) | Вохтога | 6 892 |
Wołogda | Вологда | 294 000 |
Wożega1) | Вожега | 6 741 |
Wytiegra | Вытегра | 12 500 |
1) Osiedle typu miejskiego
2) Wieś
3) liczba zaokrąglona; 2003
Władza i administracja
edytujObwód wołogodzki, podobnie jak inne części Rosji, posiada dość szeroki zakres autonomii. Władzę prawodawczą sprawuje Zgromadzenie Prawodawcze Obwodu Wołogodzkiego (ros. Законодательное Собрание Вологодской области), złożone z 34 posłów.
Na czele lokalnej administracji stoi gubernator, będący zarazem „głową” obwodu. Obecnie funkcję tę sprawuje Oleg Kuwszinnikow.
Podział administracyjny
edytujOd 1 stycznia 2006 obwód wołogodzki dzieli się na 26 rejonów. 2 największe miasta regionu (Czerepowiec i Wołogda) nie wchodzą w skład tego podziału i stanowią wydzielone okręgi miejskie.
Rejony municypalne dzielą się na mniejsze jednostki administracyjne – osiedla (ros. поселения – czyt. posielienia) wiejskie i miejskie. Osiedla miejskie obejmują miasto (niekiedy też niewielkie podmiejskie wioski), zaś osiedla wiejskie składają się z jednej lub kilku wsi. W ramach 26 rejonów istnieją w sumie 344 osiedla, w tym 22 osiedla miejskie i 322 wiejskie.
Okręgi miejskie
edytujNazwa | Nazwa rosyjska |
Liczba mieszkańców |
---|---|---|
Czerepowiec | Череповец | 311.869 |
Wołogda | Вологда | 293.046 |
Rejony
edytujNazwa | Nazwa rosyjska |
Liczba miesz- kańców |
---|---|---|
Babajewski | Бабаевский район | 24 930 |
Babuszkiński | Бабушкинский район | 14 994 |
Biełozierski | Белозерский район | 21 648 |
Waszkiński | Вашкинский район | 10 002 |
Wielikoustiudzki | Великоу́стюгский район | 22 210 |
Wierchowaski | Верховажский район | 16 346 |
Wożegodzki | Вожегодский район | 18 976 |
Wołogodzki | Вологодский район | 50 956 |
Wytiegorski | Вытегорский район | 31 757 |
Grazowiecki | Грязовецкий район | 41 644 |
Kadujski | Кадуйский район | 18 653 |
Kiriłłowski | Кирилловский район | 18 627 |
Kiczmieńsko-Gorodiecki | Кичменгско-Городецкий район | 22 187 |
Mieżdurieczeński | Междуреченский район | 7 641 |
Nikolski | Никольский район | 26 461 |
Niuksieński | Нюксенский район | 11 714 |
Sokolski | Сокольский район | 14 951 |
Siamżeński | Сямженский район | 10 384 |
Tarnoski | Тарногский район | 15 363 |
Totiemski | Тотемский район | 6 392 |
Ust-Kubiński | Усть-Кубинский район | 9 350 |
Ustiużeński | Устюженский район | 21 679 |
Charowski | Харовский район | 20 576 |
Czagodoszczeński | Чагодощенский район | 15 624 |
Czerepowiecki | Череповецкий район | 40 871 |
Szeksniński | Шекснинский район | 36 007 |
Gospodarka
edytujPrzemysł
edytujRolnictwo
edytujTransport
edytujBogactwa naturalne
edytujHistoria
edytujHistoria ziemi wołogodzkiej
edytujUtworzenie obwodu
edytujKultura i turystyka
edytujSymbole regionu
edytujHerb obwodu wołogodzkiego nawiązuje do herbu dawnej guberni wołogodzkiej, który z kolei został opracowany na podstawie herbu stolicy regionu – Wołogdy. Flaga obwodu na postać biało-czerwonego prostokąta z umieszczonym na nim herbu regionu.
Tablice rejestracyjne
edytujTablice pojazdów zarejestrowanych w obwodzie wołogodzkim mają oznaczenie 35 w prawym górnym rogu nad flagą Rosji i literami RUS.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Предварительная оценка численности постоянного населения на 1 января 2021 года и в среднем за 2020 год [online] [dostęp 2021-03-17] [zarchiwizowane z adresu 2021-02-04] .
Linki zewnętrzne
edytuj- strona obwodu wołogodzkiego (ros.) (z opcją (ang. • niem.))
- Przewodnik po regionie rosyjskiej północy. rosyjska-polnoc.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-18)]. (pol.).
- Podział administracyjny regionu. vologda-oblast.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-01)].
- Strona lokalnego parlamentu. zs.gos35.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-19)]. (ros.).