Nowy Cmentarz w Zakopanem

Cmentarz został poświęcony przez ks. Kazimierza Kaszelewskiego w 1908; natomiast decyzja o jego lokalizacji zapadła w lutym 1904 na zebraniu rady gminy.

W 1906 wywłaszczono 19 właścicieli parceli. Ponieważ cmentarz okazał się za mały, już w 1925 powiększono go o parcelę kupioną od Józefa Gąsienicy Bystrzana, a następnie był ciągle powiększany aż do 1986. Dzięki staraniom księdza Jana Tobolaka w 1924 zbudowano na terenie cmentarza murowaną kaplicę.

Prawdopodobnie pierwszym pochowanym na cmentarzu był kupiec – Józef Fabian Słowik (31 grudnia 1907). W swojej ponadstuletniej historii cmentarz niejednokrotnie gromadził wielotysięczne tłumy. Stało się tak 17 sierpnia 1910 roku na pogrzebie Klimka Bachledy (obecni byli m.in. Henryk Sienkiewicz, hr. Władysław Zamoyski). W grudniu 1924 roku pochowano tam tragicznie zmarłego starego przewodnika Jana Gąsienicę Daniela. W maju 1926 roku Zakopane żegnało Bartłomieja Obrochtę. W roku 1929 były to pogrzeby taternickie. Najpierw pochowano taternika Mieczysława Świerza, a po kilku miesiącach Lidę i Marzenę Skotnicówny. W roku 1932 pożegnano Stanisława Krzeptowskiego.

W czasie okupacji cmentarz stał się miejscem licznych egzekucji przeprowadzanych przez hitlerowców.

Na cmentarzu znajduje się kwatera żołnierzy poległych podczas I wojny światowej, to austriacki Cmentarz wojenny nr 378 – Zakopane, jest to część kwatery XIII. Pochowano na nim kilkunastu poległych żołnierzy z I, II i III brygad Legionów Polskich pochodzących z Podhala. Chowano na nim także zmarłych w okresie powojennym Legionistów. Przeniesiono na ten cmentarz prochy gen. Andrzeja Galicy, Mariana Januszajtisa, Mieczysława Boruty-Spiechowicza a Kazimierz Sosnkowski ma mogiłę symboliczną.

24 października 1981 roku na grobie Olgi Małkowskiej odsłonięto pomnik upamiętniający twórców polskiego harcerstwa.

Przy nazwiskach podane liczby oznaczają kolejno nr kwatery, nr pasa grobów, kolejność w danym pasie.

• Klimek Bachleda (VI-BC-14)
• Stanisław Barabasz (XV-BC-1)
• Krzysztof Berbeka (VI-BC-7)
• Jerzy Biederman (V-CD-2)
• Wincenty Birkenmajer (XVI-4-19)
• Włodzimierz Błocki (XHl-CD-6)
• Mieczysław Boruta-Spiechowicz (XII-AB-1 Kwatera Legionistów)
• Wojciech Brzega (XVII-3-1)
• Tadeusz Brzozowski (XXI-AD-24)
• Franciszek Bujak (XX-CB-1)
• Józef Cukier (U-BA-1)
• Zefiryn Ćwikliński (XXII-CD-5)
• Janusz Domaniewski (XXV-2-5)
• Andrzej Galica (XIII-AB — Kwatera Legionistów)
• Michał Gałązka
• Stanisław Gąsienica Sieczka (V-BC-14)
• Jan Gąsienica-Szostak
• Anna Górska i Michał Górski (Vl-CD-9)
• Ruth Hale (XXI-AD bis-1)
• Marek Jackowski (Katakumby)
• Michał Jagiełło
• Marian Januszajtis-Żegota (XIII-AB- Kwatera Legionistów)
• Józef Januszkowski (XX-AD bis-11)
• Kazimierz Jarociński (V-3-8)
• Janusz Kotarbiński (XXII-BC-11)
• Stanisław Krzeptowski (VI-3-10)
• Jan Kula
• Jerzy Leporowski (VIII-5-3)
• Maksymilian Linda (grobu nie udało się odnaleźć)
• Tadeusz Litawiński (IV-BC-12)
• Iwan Łuckiewicz (na jego grobie pochowano inne osoby)
• Eugeniusz Małaczewski (XXIV-AB-7)
• Olga Małkowska (XIII-AB-pomnik)
• Aleksander Mniszek-Tchorznicki
• Zdzisław Motyka (VIII-2-6)
• Bartłomiej Obrochta (XVII-4-2)
• Józef Oppenheim (X-2-3)
• Jadwiga Pierzchalanka (IV-13-14)
• Zofia de Pourbaix
• Karol Raczkowski
• Jan Ripper (XLIV-5-l)
• Jadwiga Roguska-Cybulska (XLIV-5-l)
• Wojciech Roj (młodszy) (XXV-AB-2)
• Wojciech Roj (starszy) (VII-BC-6)
• Zygmunt Rozwadowski
• Wit Rzepecki
• Kazimierz Schiele i Tadeusz Schiele (III-1-6)
• Helena Sikorska (XX-CD-6)
• Lida Skotnicówna (XXIX-AB-1)
• Marzena Skotnicówna (XXIX-AB-1)
• Katarzyna Smreczyńska (XVI-4-19)
• Mieczysław Szczuka (XII-5-6)
• Mieczysław Świerz (XXIX-AD-1)
• Antoni Święch (XXII-CD-3)
• Szymon Tatar (VII-4-6)
• Julia Tetmajerowa – matka Kazimierza Przerwy-Tetmajera (VII-AB-3)
• Andrzej Tylka-Suleja
• Józef Uznański
• Franciszek Wagner (XIII-2-2)
• Alfred Whitehead
• Stanisław Zdyb (XXIV-CB-3)
• Julian Zubczewski (XX-CD-6)

• Cmentarz Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku
• Tatrzański Cmentarz Symboliczny

• Maciej Pinkwart, Janusz Zdebski: Nowy cmentarz w Zakopanem – Przewodnik biograficzny. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK "Kraj", 1988. Brak numerów stron w książce

• Zwiedzanie Cmentarza