Nornik apeniński

Nornik apeniński
	Microtus savii
	(Selys-Longchamps, 1838)
	; Nornik apeniński na ilustracji z 1852 roku
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	karczowniki
Plemię	Arvicolini
Rodzaj	nornik
Podrodzaj	Terricola
Gatunek	nornik apeniński
Synonimy
	Arvicola savii de Sélys-Longchamps, 1838; Arvicola selysii Gerbe, 1852; Microtus (Terricola) savii tolfetanus Contoli, 2003;
	Arvicola savii de Sélys-Longchamps, 1838; Arvicola selysii Gerbe, 1852; Microtus (Terricola) savii tolfetanus Contoli, 2003;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Nornik apeniński^[6] (Microtus savii) – gatunek ssaka z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae), występujący w Europie Południowej^[5]^[7].

Zasięg występowania

Nornik apeniński występuje w południowej Szwajcarii (wschodnie części kantonów Valais i Ticino) oraz północnych i środkowych Włoszech^[8].

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1838 roku belgijski zoolog Edmond de Sélys-Longchamps nadając mu nazwę Arvicola savii^[2]. Holotyp pochodził z okolic Pizy we Włoszech^[7].

M. savii należy do podrodzaju Terricola i grupy gatunkowej savii^[8]. W oparciu o dowody chromosomalne i molekularne M. savii został podzielony na trzy gatunki allopatryczne: M. savii, M. brachycercus i M. nebrodensis^[8]. Jest blisko spokrewniony z M.brachycercus, a także z wymarłymi M. henseli z Sardynii i Korsyki, i M. melitensis z Malty^[7]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[8].

Etymologia

Microtus: gr. μικρος mikros „mały”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”^[9].
savii: prof. Paolo Savi (1798–1871), włoski geologi, ornitolog^[10].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 83–100 mm, długość ogona 24–30 mm; masa ciała 16,5–24 g^[11].

Ekologia

Spotykany od poziomu morza do 2000 m n.p.m.^[7]^[5]

Nornik apeniński jest pospolity, dominuje w zbiorowiskach małych gryzoni na obszarze występowania i stanowi ważny pokarm dla wielu drapieżników. Na terenach uprawnych w latach urodzaju bywa bardzo liczny, jest uznawany za szkodnika. Żyje w wielu różnych środowiskach z wyjątkiem wysokich gór, gęstych lasów i obszarów bardzo piaszczystych, skalistych lub wilgotnych. Występuje w sąsiedztwie człowieka, na pastwiskach, gruntach ornych, w ogrodach i w miastach^[5].

Populacja

Nornik apeniński ma duży zasięg występowania, długoterminowo stabilną liczebność i występuje w obszarach chronionych. Dalsze badania taksonomiczne są potrzebne, aby określić zasięg występowania nornika apenińskiego i kalabryjskiego, a także aby określić status sycylijskiego podgatunku nebrodensis. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje nornika apenińskiego za gatunek najmniejszej troski^[5].

Przypisy

↑ Microtus savii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b E. de Sélys-Longchamps. Nouvelles espèces de mammifères du genre campagnol. „Revue Zoologique”. 1838, s. 248, 1838. (fr.).
↑ Z. Gerbe. Arvicola Selysii, Z. Gerbe. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 2^e série. 4, s. 159, 1852. (fr.).
↑ L. Contoli. On subspecific taxonomy of Microtus savii (Rodentia, Arvicolidae). „Hystrix, the Italian Journal of Mammalogy”. New series. 14 (1–2), s. 2003, 108. DOI: 10.4404/hystrix-14.1-2-4320. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e G.G. Amori G.G., Microtus savii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-12-06] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 237. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Microtus (Terricola) savii. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-06].
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 364. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 424, 1904. (ang.).
↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 359. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 346. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[itis-1] Microtus savii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Longchamps-2] E. de Sélys-Longchamps. Nouvelles espèces de mammifères du genre campagnol. „Revue Zoologique”. 1838, s. 248, 1838. (fr.).

[Gerbe-3] Z. Gerbe. Arvicola Selysii, Z. Gerbe. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 2^e série. 4, s. 159, 1852. (fr.).

[Contoli-4] L. Contoli. On subspecific taxonomy of Microtus savii (Rodentia, Arvicolidae). „Hystrix, the Italian Journal of Mammalogy”. New series. 14 (1–2), s. 2003, 108. DOI: 10.4404/hystrix-14.1-2-4320. (ang.).

[iucn-5] G.G. Amori G.G., Microtus savii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-12-06] (ang.).

[Cichocki&inni-6] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 237. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Microtus (Terricola) savii. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-06].

[Burgin&inni-8] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 364. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Palmer-9] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 424, 1904. (ang.).

[Beolens&inni-10] B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 359. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).

[Pardiñas&inni-11] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 346. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[6]

[5]

[7]

[1]

[2]

[3]

[4]

[8]

[9]

[10]

[11]