Minnesang
Minnesang – przekazywana w formie pisemnej i zrytualizowana forma miłosnej liryki śpiewanej[1], uprawianej przez zachodnioeuropejską arystokrację, łącznie z cesarzem.
Na niemieckojęzycznych obszarach z minnesangiem w języku średnio-wysoko-niemieckim mamy do czynienia dopiero od około 1150 roku.
Pierwszymi znanymi minnesingerami byli trubadurzy pochodzący z południowej Francji.
Z punktu widzenia socjologii minnesang pełnił rolę rycerskiego hobby i był jednocześnie rodzajem zawodów między rycerzami arystokratycznego pochodzenia na wzór innych zawodów np. turniejów.
Pomyślne przedstawienie minneliedu można porównać do udanych łowów lub zwycięstwa w turnieju rycerskim. Pieśń miłosna (Minnelied) kierowana była do wybranej damy z towarzystwa. Stosunek między rycerzem i wybraną damą nie rozgrywał się jednak na płaszczyźnie erotycznej, lecz w ramach etykiety rycerskiej i był obwarowany różnymi rytuałami.
Znani niemieccy minnesingerzy
edytuj- Der Kürenberger
- Dietmar von Aist
- Heinrich von Veldeke
- Friedrich von Hausen
- Albrecht von Johansdorf
- Hartmann von Aue
- Heinrich von Morungen
- Reinmar
- Walther von der Vogelweide
- Wolfram von Eschenbach
- Otto von Botenlauben
- Neidhart
- Gottfried von Neifen
- Burkart von Hohenfels
- Tannhäuser
- Ulrich von Liechtenstein
- Konrad von Würzburg
- Heinrich von Meißen
- Johannes Hadlaub
- Hugo von Montfort
- Oswald von Wolkenstein
- Mnich z Salzburga
Minnesang rozwijał się również na ziemiach czeskich. jak podaje Piotr Gierowski, minnesängerem był także król Czech (i Polski) Wacław II[1].
Wydania dzieł i opracowania
edytuj- Die Große Heidelberger Liederhandschrift (Codex Manesse), in getreuem Textabdruck herausgegeben von Friedrich Pfaff, Heidelberg 1984
- Codex Manesse. Die Große Heidelberger Liederhandschrift. Texte - Bilder - Sachen, Katalog zur Ausstellung der Universitätsbibliothek Heidelberg 1988, herausgegeben von Elmar Mittler und Wilfried Werner, Heidelberg 1988. Dies ist die maßgebliche Dokumentation zur Überlieferung mittelhochdeutscher Lyrik.
- Thomas Cramer: Die kleineren Liederdichter des 14. und 15. Jhs., 4 Bde., München 1979-1985
- Carl von Kraus: Liederdichter des 13. Jhs., 2. Auflage, Tübingen 1978
- Hugo Kuhn: Minnesangs Wende, (=Hermaea; Neue Folge 1), 2. Auflage Tübingen 1967
- Hugo Kuhn: Minnesang des 13. Jhs, Ausgewählt von H. Kuhn, mit Übertragung der Melodien von Georg Reichert, Tübingen 1953
- Minnesangs Frühling, herausgegeben von Hugo Moser, Helmut Tervooren, 38. Auflage Stuttgart 1988
- Harald Haferland: Hohe Minne. Zur Beschreibung der Minnekanzone, Berlin 2000 (Beihefte zur Zeitschrift für deutsche Philologie 10)
- Olive Sayce: The medieval German lyric. 1150 - 1300 Oxford 1982
- Günther Schweikle: Minnesang, 2., korrigierte Auflage, (=Sammlung Metzler; Band 244), Stuttgart/Weimar 1995
- Eva Willms: Liebesleid und Sangeslust. Untersuchungen zur deutschen Liebeslyrik des späten 12. und frühen 13. Jahrhunderts, (=Münchener Texte und Untersuchungen zur deutschen Literatur des Mittelalters; Band 94), Düsseldorf 1990
- Minnesang. Niemiecka średniowieczna pieśń miłosna, przeł. i opr. A. Lam, przedm. A. Nowicka-Jeżowa, Warszawa 1997; wyd. 2. rozszerzone z 36 barwnymi miniaturami Kodeksu Manesse, Warszawa 2016.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Jacek Baluch, Piotr Gierowski: Czesko-polski słownik terminów literackich. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 235. ISBN 978-83-233-4066-9.
Linki zewnętrzne
edytuj- Minnesang w Kolekcji Niemieckiej Poezji Klasycznej
- Minnesang – Podstawowe wiadomości na temat minnesingerów, portrety minnesingerów, koncerty i płyty CD z minnesangiem
- Minnesingerzy. lehrer.uni-karlsruhe.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-10)]. – Przegląd różnych minnesingerów
- Wykaz poematów