Kamerling

Z chwilą śmierci lub rezygnacji papieża kamerling jako jeden z nielicznych nie traci swoich uprawnień, ale korzysta z nich aż do wyboru nowego papieża, czyli przez cały okres sediswakancji.

Po śmierci papieża (lub rezygnacji) niszczy pierścień Rybaka, a także metalową matrycę, która służyła do opatrywania listów apostolskich ołowianymi pieczęciami^[2][3]. Wspomagany przez trzech kardynałów asystentów, wybieranych na okres trzech dni w drodze losowania (z grona kardynałów poniżej 80. roku życia przybyłych do Rzymu), zarządza wszystkimi bieżącymi sprawami z uwzględnieniem postanowień podejmowanych w drodze głosowania przez Kolegium Kardynałów, a także watykańskimi finansami i mieniem.

Kardynał ten ma także specjalne uprawnienia. Między innymi notarialnie potwierdza fakt śmierci papieża, opieczętowuje apartament papieski oraz powiadamia kardynała wikariusza Rzymu o śmierci papieża. Od momentu śmierci papieża obejmuje w posiadanie watykański Pałac Apostolski, pałac laterański oraz rezydencję papieży w Castel Gandolfo. Zasięgając opinii kardynałów stojących na czele trzech stopni (kardynałów diakonów, kardynałów prezbiterów oraz kardynałów biskupów), Kolegium Kardynałów ustala wszystkie sprawy związane z pogrzebem, korzystając ze wskazówek, które pozostawił zmarły papież. Nadzoruje przygotowania do konklawe. Podczas konklawe pod jego nadzorem pozostają Domus Sanctae Marthae oraz Kaplica Sykstyńska wraz z przyległymi pomieszczeniami.

Urząd kamerlinga utworzył papież Grzegorz VII w miejsce zniesionego urzędu archidiakona Rzymu. Do XV wieku wielu duchownych piastujących ten urząd nie było kardynałami.

Dwa razy w historii zdarzyło się, że kamerling wybrany został papieżem – byli to Leon XIII (w 1878 r.) i Pius XII (w 1939 r.). Dwaj inni papieże, Honoriusz III i Aleksander IV również pełnili funkcję kamerlinga, ale obaj na wiele lat przed wyborem^{[potrzebny przypis]}.

Etymologicznie słowo wywodzi się z włoskiego camerlengo, camerlingo – komornik, komorzy, szambelan.

 

Niekardynałowie oznaczeni kursywą. W ciągu pierwszego stulecia istnienia urzędu często sprawowało go dwóch duchownych jednocześnie. Do XIII wieku daty urzędowania ustalone są wyrywkowo, a lista może być niepełna. Od XIV wieku znana jest kompletna lista, zaznaczono też wakaty trwające powyżej jednego roku.

• Pierre z Cluny (udokumentowany ok. 1099–1105) i Tyberiusz (udokumentowany 1101)
• Stefan z Besançon (udokumentowany 1119–1120)
• Alfanus (udokumentowany 1123)
• Johannes (udokumentowany 1127)
• Johannes (udokumentowany 1141)
• Jordan (udokumentowany 1147–1151)
• Franchus (1151)
• Rainierus (udokumentowany w 1151)
• Yngo (udokumentowany w 1154)
• Boso (przed 22 grudnia 1156 – wrzesień 1159)
• Bernard Templariusz i Teodino de Arrone (udokumentowani w 1163)
• Leonard (udokumentowany w 1168)
• Franco Gaufridus Fulchier (udokumentowany 1175–1181)
• Gerardo da Lucca (ok. 1182/84)
• Melior (1184–1187)
• Cencio (styczeń 1188 – styczeń 1198)
• Riccardo (udokumentowany w 1198)
• Ottaviano Conti di Segni (1200 – maj 1206)
• Stefano di Ceccano (maj 1206 – lipiec 1216)
• Pandolfo Verraclo (1216–1222)
• Sinibaldus (1222–1227)
• Rinaldo Conti di Segni (1227–1231)
• Thomas (udokumentowany w 1236)
• Giovanni da Ferentino (udokumentowany 1236–1238)
• Martino (1243–1251)
• Boetius (1251–1254)
• Niccolò da Anagni (grudzień 1254–1261)
• Pierre de Roncevault (1261 – 30 kwietnia 1262)
• Pierre de Charny (4 sierpnia 1262–1268)
• Pietro de Montebruno (1268–1273)^[4]
• Gugllielmo di San Lorenzo (1273–1274)
• Raynaldus Marci (1275–1276)
• Angelo de Vezzosi (1278–1279)
• Berardo di Camerino (1279–12 grudnia 1288)
• Niccolò de Trevi (1289–1292)
• Tommaso d’Ocra (1294)
• Teodorico Ranieri (przed 28 lutego 1296–1299)
• Giovanni d'Anagni (1301 – 20 listopada 1305)
• Arnaud Frangier de Chanteloup (20 listopada 1305 – 28 listopada 1307)
• Bertrand des Bordes (28 listopada 1307 – 12 września 1311)
• Arnaud d’Aux (11 października 1311 – 23 lipca 1319)
• Gasbert de Valle (18 września 1319 – 1 stycznia 1347)
• Etienne Audebrand Cambarou (6 marca 1347 – 15 marca 1361)
• Arnaud Aubert (16 marca 1361 – 11 czerwca 1371)
• Pierre du Cros (20 czerwca 1371 – 23 grudnia 1383, od 1378 w obediencji awiniońskiej)
• Marino Giudice (przed 7 września 1379 – styczeń 1385)
• Marino Bulcani (przed 29 listopada 1385 – 8 sierpnia 1394)
• Corrado Caraccioli (30 marca 1395 – 12 czerwca 1405)
• Leonardo de Fisici (12 czerwca 1405 – 12 czerwca 1407)
• Antonio Correr (12 czerwca 1407 – 9 lipca 1415)
• François de Conzie (24 grudnia 1383 / lipiec 1415^[5] − 31 grudnia 1431)
• Francesco Condulmer (24 stycznia 1432 – 11 stycznia 1440)
• Ludovico Trevisan (11 stycznia 1440 – 22 marca 1465)
• (1465–1471 – wakat)
  • Marco Barbo, komisarz Kamery Apostolskiej (1465-1471)
• Latino Orsini (9 sierpnia 1471 – 11 sierpnia 1477)
• Guillaume d’Estouteville (12 sierpnia 1477 – 22 stycznia 1483)
• Raffaele Sansoni Riario (24 stycznia 1483 – 9 lipca 1521)
• Innocenzo Cibo (14 lipca – 13 września 1521)
• Francesco Armellini Pantalassi de’ Medici (13 września 1521 – 25 października 1527)
• Agostino Spinola (8 czerwca 1528 – 18 października 1537)
• Guido Ascanio Sforza (22 października 1537 – 6 października 1564)
• Vitellozzo Vitelli (17 listopada 1564 – 19 listopada 1568)
• Michele Bonelli (3 grudnia 1568 – 10 maja 1570)
• Luigi Cornaro (10 maja 1570 – 10 maja 1584)
• Filippo Vastavillani (14 maja 1584 – 17 sierpnia 1587)
• Enrico Caetani (26 października 1587 – 13 grudnia 1599)
  • Benedetto Giustiniani, prokamerling (wrzesień 1589 – sierpień 1590)
• Pietro Aldobrandini (20 grudnia 1599 – 10 lutego 1621)
  • Giovanni Battista Deti, prokamerling (2 października 1612 – luty 1621)
• Ludovico Ludovisi (17 marca 1621 – 7 czerwca 1623)
• Ippolito Aldobrandini (7 czerwca 1623 – 19 lipca 1638)
• Antonio Barberini (28 lipca 1638 – 4 sierpnia 1671)
  • Federico Sforza, prokamerling (10 października 1645 – 26 marca 1650)
  • Lorenzo Raggi, prokamerling (26 marca 1650 – 12 lipca 1653)
• Paluzzo Paluzzi-Altieri (4 sierpnia 1671 – 29 czerwca 1698)
  • Galeazzo Marescotti, prokamerling (4 lipca – 24 listopada 1698)
• Giovanni Battista Spinola (24 listopada 1698 – 19 marca 1719)
• Annibale Albani (29 marca 1719 – 23 lutego 1747)
• Silvio Valenti Gonzaga (25 lutego 1747 – 28 sierpnia 1756)
  • Luigi Maria Torregiani, prokamerling (1 września – 20 września 1756)
• Girolamo Colonna di Sciarra (20 września 1756 – 18 stycznia 1763)
• Carlo Rezzonico (24 stycznia 1763 – 26 stycznia 1799)
• (1799–1800 – wakat)
• Romoaldo Braschi-Onesti (30 października 1800 – 10 listopada 1801)
• (1801–1814 – wakat)
  • Giuseppe Maria Doria Pamphili, prokamerling (10 listopada 1801 – 26 marca 1808)
  • Ippolito Antonio Vincenti Mareri, prokamerling (26 marca 1808 – 21 marca 1811)
• Bartolomeo Pacca (20 maja 1814 – 20 grudnia 1824)
• Pietro Francesco Galleffi (20 grudnia 1824 – 18 czerwca 1837)
• Giacomo Giustiniani (2 października 1837 – 24 lutego 1843)
• Tommaso Riario Sforza (3 kwietnia 1843 – 14 marca 1857)
• Lodovico Altieri (19 marca 1857 – 11 sierpnia 1867)
• Filippo de Angelis (20 września 1867 – 8 lipca 1877)
• Gioacchino Pecci (21 września 1877 – 20 lutego 1878)
• Camillo di Pietro (28 marca 1878 – 6 marca 1884)
• Domenico Consolini (24 marca – 20 grudnia 1884)
• Luigi Oreglia di Santo Stefano (27 marca 1885 – 7 grudnia 1913)
• Francesco Salesio della Volpe (25 maja 1914 – 5 listopada 1916)
• Pietro Gasparri (4 grudnia 1916 – 18 listopada 1934)
• Eugenio Pacelli (1 kwietnia 1935 – 2 marca 1939)
• Lorenzo Lauri (11 grudnia 1939 – 8 października 1941)
• (1941–1958 – wakat)
• Benedetto Aloisi Masella (9 października 1958 – 30 września 1970)
• Jean-Marie Villot (16 października 1970 – 9 marca 1979)
• Paolo Bertoli (5 maja 1979 – 25 marca 1985)
• Sebastiano Baggio (25 marca 1985 – 21 marca 1993)
• Eduardo Martínez Somalo (5 kwietnia 1993 – 4 kwietnia 2007)
• Tarcisio Bertone (4 kwietnia 2007 – 20 grudnia 2014)
• Jean-Louis Tauran (20 grudnia 2014 – 5 lipca 2018)
• Kevin Farrell (od 14 lutego 2019)

Zobacz hasło kamerling w Wikisłowniku

• Kardynałowie kamerlingowie. The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2018-11-10]. (ang.).