Julij Daniel

Syn żydowskiego pisarza Marka Daniela oraz mąż Łarisy Bogoraz. Pisał pod pseudonimem Nikołaj Arżak (Николай Аржак) i Ju. Pietrow (Ю.Петров). Autor opowieści: Ręce (1956-1958), Mówi Moskwa (1962), Odkupienie (1964), Człowiek z MINAP’u (1961) odsłaniających korzenie stalinowskiego reżimu i uznanych za antyradzieckie. Tematyka jego utworów dotyczyła głównie wpływu terroru na codzienność. Posługiwał się ostrą satyrą i groteską. Bohater skandalicznego procesu z lutego 1966 roku, razem z Andriejem Siniawskim. Pisarzy oskarżano o pisanie pod pseudonimem i wydawanie swoich dzieł za granicą, próbę rewizji marksizmu, występowanie przeciw przewodniej roli partii w kulturze rosyjskiej, nazwanie komunizmu nową religią. Andrieja Siniawskiego skazano na 7 lat łagrów o zaostrzonym rygorze, Julija Daniela na 5 lat. 12 września 1970 roku, po odbyciu całej kary, Julij Daniel został zwolniony. Zastosowano jednak wobec niego zakaz osiedlenia się w Moskwie. Rok później w Amsterdamie ukazał się tomik jego wierszy obozowych Stichi iz niewoli^[1]. Wiersze te funkcjonowały jako teksty bez autora, więźniowie łagrów uczyli się ich na pamięć. Do śmierci Julij Daniel zajmował się już tylko przekładami z literatury obcej z języków słowiańskich, kaukaskich i jidisz, które publikował pod pseudonimami. Został pochowany na Cmentarzu Wagańkowskim w Moskwie^[2].

• Julij Daniel w bazie wikilivres.ru
• Julij Daniel w bazie antology.igrunov.ru
• A. Drawicz, Dobro pamięci zapłacone cierpieniem (Lidia Czukowska o Annie Achmatowej), w: Spór o Rosję i inne szkice z lat 1976–1989, Londyn, Polonia, 1988.
• Emigracja i tamizdat: Szkice o współczesnej prozie rosyjskiej, red. L. Suchanek, Kraków, 1993.
• Sąd idzie!: stenogram z procesu A. Siniawskiego i J. Daniela (A. Terca i M. Arżaka): Moskwa, luty 1966, Paryż, Instytut Literacki, 1966.