Jan Tyrawa

Urodził się 4 listopada 1948 w Kuźnicach Świdnickich^[1] (obecnie Boguszów-Gorce)^[2]. W 1966 ukończył Liceum Ogólnokształcące nr 3 w Wałbrzychu i uzyskał świadectwo dojrzałości. W latach 1966–1973 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Metropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym we Wrocławiu, przerwane na czas odbycia zasadniczej służby wojskowej w Szczecinie-Podjuchach w latach 1967–1969. Magisterium z teologii uzyskał w 1973 na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu. Wyświęcony na prezbitera został 26 maja 1973 w archikatedrze św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu przez kardynała Bolesława Kominka, miejscowego arcybiskupa metropolitę. W latach 1974–1980 kontynuował studia na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie w 1976 uzyskał licencjat, a w 1980 doktorat na podstawie dysertacji Nauka Wojciecha Nowopolczyka o Eucharystii. W latach 1985–1986 realizował stypendium naukowe w Paderborn^[1].

W latach 1973–1974 pracował jako wikariusz i katecheta w parafii św. Stanisława i św. Wacława w Świdnicy^[3]. W latach 1988–1993 był proboszczem parafii Bożego Ciała we Wrocławiu^[1], a w 2001 pełnił funkcję wpierw administratora, a następnie proboszcza parafii Ducha Świętego we Wrocławiu^[4].

W latach 1980–1985 pełnił funkcję ojca duchownego w Metropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym we Wrocławiu^[5]. W 1980 został wykładowcą na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu^[5], gdzie objął stanowisko adiunkta w Katedrze Teologii Dogmatycznej^[1], a w latach 1981–1988 sprawował urząd sekretarza^[5]. Wszedł w skład kolegium redakcyjnego „Colloquium Salutis”^[1].

24 września 1988 papież Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji wrocławskiej^[3] ze stolicą tytularną Nova Sinna^[6]. Święcenia biskupie otrzymał 5 listopada 1988 w archikatedrze św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu. Udzielił mu ich kardynał Henryk Gulbinowicz, arcybiskup metropolita wrocławski, w asyście wrocławskich biskupów pomocniczych: Tadeusza Rybaka, Adama Dyczkowskiego i Józefa Pazdura^[1]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Crux ave spes unica” (Witaj Krzyżu, jedyna nadziejo)^[7]. W 1989 objął urząd wikariusza generalnego archidiecezji^[1]. Zajmował się duszpasterstwem świeckich i młodzieży, a także był cenzorem wydawnictw religijnych^[3] i egzaminatorem prosynodalnym^[1]. Należał do rady kapłańskiej i rady konsultorów. W 1989 został kanonikiem kapituły katedralnej. Był przewodniczącym komisji głównej synodu wrocławskiego i sekretarzem generalnym komitetu organizacyjnego międzynarodowego kongresu eucharystycznego we Wrocławiu^[3].

24 lutego 2004 decyzją Jana Pawła II został przeniesiony na urząd biskupa diecezjalnego nowo ustanowionej z dniem 25 marca 2004 diecezji bydgoskiej^[8][9]. Ingres do katedry bydgoskiej, w trakcie którego kanonicznie objął diecezję, odbył 28 marca 2004^[10]. W 2020 w procesie wytoczonym przez byłego ministranta molestowanego w dzieciństwie przez księdza archidiecezji wrocławskiej Pawła Kanię przeciwko kuriom wrocławskiej i bydgoskiej zapadł prawomocny wyrok, w którym sąd ustalił, że pomimo wiedzy na temat pedofilnych zachowań księdza^[11] i postępowania przeciwko niemu o posiadanie dziecięcej pornografii (za co ostatecznie został skazany)^[12] hierarcha umożliwił mu kontynuowanie działalności duszpasterskiej (w tym pracę z dziećmi i młodzieżą) w diecezji bydgoskiej^[11]. 12 maja 2021 Nuncjatura Apostolska w Polsce poinformowała, że Stolica Apostolska zgodnie z motu proprio Vos estis lux mundi przeprowadziła postępowanie dotyczące sygnalizowanych jego zaniedbań w prowadzeniu spraw o nadużycia seksualne na szkodę osób małoletnich ze strony niektórych podległych mu duchownych. W następstwie postępowania, mając też na względzie inne trudności w zarządzaniu diecezją, złożył rezygnację z urzędu, którą tego dnia przyjął papież Franciszek^[13][14].

W ramach Konferencji Episkopatu Polski został członkiem Komisji „Iustitia et Pax”, Rady ds. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego^[1] oraz Rady ds. Środków Społecznego Przekazu^[3]. Objął również funkcje: przedstawiciela Konferencji Episkopatu Polski dla kontaktów z Konferencją Episkopatu Austrii, asystenta Konferencji Episkopatu Polski ds. Radia i Telewizji Niepokalanów. Ponadto wszedł do Rady Programowej Katolickiej Agencji Informacyjnej oraz Rady Nadzorczej Fundacji Opoka. Z ramienia Episkopatu Polski został także członkiem Komitetu Organizacyjnego Środkowoeuropejskiego Dnia Katolików^[3].

W 2009 był współkonsekratorem podczas sakry biskupiej nuncjusza apostolskiego w Kongu Jana Pawłowskiego^[6].

W 2016 został przyjęty do Rycerskiego i Szpitalnego Zakonu św. Łazarza z Jerozolimy obediencji orleańskiej^[15] i do 2022 pełnił w nim funkcję przeora duchowego Wielkiego Przeoratu Polski^[16].

W Wojsku Polskim otrzymał awanse na stopnie kapitana (1997)^[17], majora (2013)^[18] i podpułkownika (2017)^[19].

W 2018 otrzymał medal „Błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki”, przyznany przez biskupa polowego Wojska Polskiego Józefa Guzdka^[17].

• Jan Tyrawa na stronie diecezji bydgoskiej (arch.). [dostęp 2022-10-11].
• Jan Tyrawa na dawnej stronie diecezji bydgoskiej (arch.). [dostęp 2012-08-11].
• Jan Tyrawa na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2016-11-18].
• Jan Tyrawa [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-11-26]  (ang.).
• Jan Tyrawa, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2010-12-02] .