Język malajski wysp Banda
Język malajski wysp Banda (bahasa Melayu Banda) – język używany na wyspach Banda w prowincji Moluki w Indonezji[1][2]. Według danych z 2000 roku posługuje się nim blisko 4 tys. osób[3]. Według innych szacunków (2009) ma 13 500 użytkowników, zamieszkujących wyspy Banda oraz Seram i Ambon[4]. Lokalnie jest określany jako bahasa Banda[1][5]. Nie został bliżej opisany[6].
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
4 tys. (2000) | ||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
|
bliżej nieustalona, kreolski na bazie malajskiego lub jeden z języków (dialektów) malajskich | |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 6a żywy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | bpq | ||
| IETF | bpq | ||
| Glottolog | band1353 | ||
| Ethnologue | bpq | ||
| BPS | 0012 5 | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Jego przynależność nie została dobrze ustalona. Należy do grupy wschodnich odmian języka malajskiego, które bywają uznawane za języki kreolskie[7]. Cechuje się obfitością pożyczek z języka niderlandzkiego, które sięgają m.in. leksyki związanej z gospodarstwem domowym[1]. Być może powinien być klasyfikowany jako dialekt malajskiego ambońskiego[3]; niewykluczone, że jest bliżej spokrewniony ze słabo poznaną odmianą wysp Aru (Dobo Malay)[6]. Od odmiany wyspy Ambon odróżnia go m.in. zaimek 2. os. lp. – pane[8]. Między tymi odmianami występują też duże różnice w słownictwie i prozodii[9]. Sami użytkownicy podkreślają odrębność bahasa Banda od bahasa Ambon[5].
Stanowi główny język wysp Banda, dominujący wśród mieszkańców jako język pierwszy[4]. Jego użytkownicy przeważnie władają również malajskim ambońskim[10]. Powszechnie znany jest też język indonezyjski[4].
Jest to jeden z dwóch języków, które określono terminem Banda Malay. Historycznie na wyspie Banda istniała inna kontaktowa forma języka malajskiego, która służyła do komunikacji między tubylcami a kupcami jawajskimi. Język ten zanikł na początku XVII wieku[11].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Winn 2007 ↓, s. 90.
- ↑ Faradika Darman: Kabata dan bahasa tana di Kepulauan Banda. Kantor Bahasa Maluku, 2019-05-27. [dostęp 2022-12-26]. (indonez.).
- ↑ a b David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Malay, Banda, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2021-08-14] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ a b c Paauw 2009 ↓, s. 56.
- ↑ a b Winn 2010 ↓, s. 382.
- ↑ a b Nivens 2002 ↓, s. 40.
- ↑ Steinhauer 1991 ↓, s. 177–178.
- ↑ Paauw 2013 ↓, s. 160.
- ↑ Paauw 2009 ↓, s. 60.
- ↑ Winn 2010 ↓, przyp. 109, s. 382.
- ↑ Adelaar i in. 1996 ↓, s. 684.
Bibliografia
edytuj- K. Alexander Adelaar, David J. Prentice, Cornells D. Grijns, Hein Steinhauer, Aone van Engelenhoven: Malay: its history, role and spread. W: Stephen A. Wurm, Peter Mühlhäusler, Darrell T. Tryon (red.): Atlas of Languages of Intercultural Communication in the Pacific, Asia, and the Americas. T. II: Texts. Berlin–New York: Walter de Gruyter, 1996, s. 673–693, seria: Trends in Linguistics. Documentation 13. DOI: 10.1515/9783110819724.2.673. ISBN 978-3-11-081972-4. OCLC 1013949454. (ang.).
- Richard J. Nivens: Borrowing Versus Code-switching in West Tarangan (Indonesia). Dallas: SIL International, 2002, seria: Publications in Sociolinguistics 8. ISBN 1-55671-134-4. OCLC 51514435. [dostęp 2024-07-31]. (ang.).
- Scott H. Paauw, The Malay contact varieties of eastern Indonesia: A typological comparison, The State University of New York at Buffalo, 2009, OCLC 6002898562 [dostęp 2024-07-30] (ang.).
- Scott Paauw: The lexical sources of Sri Lanka Malay revisited. W: Sebastian Nordhoff (red.): The Genesis of Sri Lanka Malay: A Case of Extreme Language Contact. Leiden: Brill, 2013, s. 149–164, seria: Brill’s Studies in South and Southwest Asian Languages 3. DOI: 10.1163/9789004242258_007. ISBN 978-90-04-23413-0. OCLC 823249125. (ang.).
- Hein Steinhauer: Malay in east Indonesia: the case of Larantuka (Flores). W: Hein Steinhauer (red.): Papers in Austronesian Linguistics No. 1. Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1991, s. 177–195, seria: Pacific Linguistics A-81. DOI: 10.15144/PL-A81.177. ISBN 0-85883-402-2. OCLC 646958819. (ang.).
- Phillip Winn: The Southeast Asian exception and “unforeseen results”: Unfree labour in the Banda Islands. W: Maria Suzette Fernandes Dias (red.): Legacies of Slavery: Comparative Perspectives. Newcastle, UK: Cambridge Scholars Publishing, 2007, s. 76–106. ISBN 978-1-5275-6700-9. OCLC 654375913. (ang.).
- Phillip Winn. Slavery and cultural creativity in the Banda Islands. „Journal of Southeast Asian Studies”. 41 (3), s. 365–389, 2010. DOI: 10.1017/S0022463410000238. ISSN 0022-4634. OCLC 8271762620. JSTOR: 20778894. (ang.).