Honorowi obywatele Lwowa
Tradycja nadawania honorowego obywatelstwa sięga we Lwowie początku XIX wieku. Nie zachowała się pierwsza pamiątkowa księga z tego okresu, na skutek zniszczeń wojennych jakie poniosło miasto w 1848. Jednym ze źródeł, z jakich można zaczerpnąć wiedzy na ten temat jest ówczesna lwowska prasa. Pierwsze honorowe obywatelstwo otrzymały osoby związane z Uniwersytetem Lwowskim. Byli wśród nich zarówno Polacy jak i Austriacy. W drugiej połowie XIX wieku honorowe obywatelstwo otrzymywali głównie Polacy – wśród nich także jedna osoba narodowości żydowskiej (Beiser). Kilka lat przed 1902 rada miejska we Lwowie podjęła uchwałę, zgodnie z którą osoba uhonorowana obywatelstwem honorowym miasta zamiast dotychczasowego dyplomu otrzymywać będzie złoty medal (według projektu Juliana Markowskiego) wraz z pismem urzędowym; pierwszym wyróżnionym w tej sposób był dr Bronisław Radziszewski[1].
W okresie II RP wyróżnienie to spotkało m.in. przyszłego prezydenta USA Herberta Hoovera. Także w okresie ZSRR, władze nie zrezygnowały z tej formy honorowania. Przypuszczać należy, że większość wyróżnionych pochodziło z kręgów wojskowych i partyjnych. W niepodległej Ukrainie honorowe obywatelstwo jest przyznawane co roku. Wśród osób odznaczonych jest też czwórka Polaków. Do 1936 czterech wyróżnionych, prócz tytułu honorowego obywatelstwa, otrzymało jednocześnie Medal miasta Lwowa: Bronisław Radziszewski (1897), Henryk Sienkiewicz (1900), Władysław Łoziński (1906), Ignacy Mościcki (1936)[2].
Lista uhonorowanych
edytuj| Honorowy obywatel: | Data nadania: | Uwagi: |
|---|---|---|
| Wacław Hann | grudzień 1811 | - |
| Józef Schlick | 16 sierpnia 1814 | - nauczyciel |
| Fryderyk Hennig | 6 lipca 1816 | - lekarz miejski |
| Joseph Rossi (1775–1838) | przed 1820 | - publicysta wiedeński |
| Mikołaj Napadiewicz-Więckowski | 1823 | - |
| Joseph Winiwarter | 30 lipca 1827 | - |
| Joseph Berres | listopad 1831 | - |
| Johann Caspary | listopad 1831 | - lekarz miejski |
| Jan Nepomucen Hoffmann | ok. 1831 | - |
| Franciszek Masoch | 30 maja 1838 | - |
| Józef Baszny | grudzień 1838 | - kompozytor |
| Aleksander Fredro | listopad 1839 | - |
| Franz Krieg von Hochfelden | 15 maja 1842 | - |
| Sebastian Schiessler | ok. 1843 | - |
| Franciszek de Paula Pisztek | 13 kwietnia 1845 | - |
| Ludwig von Benedek | 6 kwietnia 1846 | - |
| Kazimierz Milbacher | 6 kwietnia 1846 | - |
| Ádám Récsey | 6 kwietnia 1846 | - |
| Leopold Sacher-Masoch | 6 kwietnia 1846 | - |
| Leopold Lažanský | lipiec 1847 | - |
| Agenor Romuald Gołuchowski | 1 sierpnia 1850 | - |
| Karol Höpflingen-Bergendorf | 13 marca 1851 | - burmistrz Lwowa |
| Maximilian O’Donnell von Tyrconnell | 15 czerwca 1853 | - |
| Josef Ettenreich | 15 czerwca 1853 | - |
| Josef Kalchegger von Kalchberg | 14 lutego 1856 | - |
| Łukasz Baraniecki | 20 października 1856 | - |
| Leon Ludwik Sapieha | 20 maja 1857 | - |
| Adolf Theodor Haase | 9 września 1858 | - |
| Franciszek Smolka | 11 lipca 1861 | - |
| Franciszek Kröbl | 14 października 1861 | - |
| Michał Tustanowski | 11 czerwca 1863 | - |
| Antoni Manastyrski | 22 października 1863 | - |
| Richard Belcredi | 27 września 1866 | - |
| Józef Ignacy Kraszewski | 15 maja 1867 | - |
| Michał Gnoiński | 17 czerwca 1869 | - |
| Jan Matejko | 30 września 1869 | - |
| Marceli Madeyski | 19 stycznia 1871 | - |
| Kasper Boczkowski | 21 marca 1872 | - |
| Mojżesz Beiser | 9 listopada 1876 | - |
| Włodzimierz Dzieduszycki | 17 stycznia 1877 | - |
| Józef Supiński | 8 listopada 1877 | - |
| Otto Hausner | 9 listopada 1878 | - |
| Aleksander Jasiński | 29 stycznia 1880 | - |
| Józef Malinowski | 14 lipca 1881 | - |
| Euzebiusz Czerkawski | 19 listopada 1885 | - |
| Oktaw Pietruski | 15 kwietnia 1886 | - |
| Wacław Dąbrowski | 26 października 1886 | - |
| Mikołaj Zyblikiewicz | 11 listopada 1886 | - |
| Apolinary Jaworski | 29 maja 1890 | - |
| Franciszek Zima | 27 maja 1891 | - |
| Antoni Małecki | 21 stycznia 1892 | - |
| Izaak Mikołaj Isakowicz | 15 września 1892 | - |
| Adam Stanisław Sapieha | 4 października 1894 | - |
| Stanisław Marcin Badeni | 4 października 1894 | - |
| Zdzisław Marchwicki | 4 października 1894 | - |
| Kazimierz Badeni | 3 października 1895 | - |
| Bronisław Radziszewski | 10 czerwca 1897[3] | - wręczono z medalem m. Lwowa |
| Henryk Sienkiewicz | 30 czerwca 1902[4] | - wręczono 18 lutego 1904 w Krakowie z medalem m. Lwowa |
| Władysław Łoziński | 18 października 1907 | - wręczono z medalem m. Lwowa |
| Ignacy Jan Paderewski | 1912 | - |
| Herbert Hoover | 16 sierpnia 1919 | - |
| Bolesław Orzechowicz | 1923 | - |
| Ferdinand Foch | - | |
| Józef Teodorowicz | 11 sierpnia 1927 | - akt wręczenia dyplomu i złotego medalu 16 października 1927 |
| Władysław Bandurski | 1927 | - akt wręczenia dyplomu 10 września 1927 |
| Oswald Balzer | maj 1928[5] | - dyplom wręczono pod koniec grudnia 1929[6] |
| Benedykt Dybowski | maj 1928 | - dyplom wręczono pod koniec grudnia 1929 |
| Ludwik Finkel | maj 1928 | - dyplom wręczono pod koniec grudnia 1929 |
| Józef Piłsudski | 18 marca 1935 | - |
| Leon Piniński | 11 czerwca 1936 | - |
| Ignacy Mościcki | 16 czerwca 1936 | - wręczono z medalem m. Lwowa |
| Dmitrij Leluszenko | - | |
| Jurij Melnyczuk | 1966 | - pośmiertnie |
| Dmytro Potapow | 1966 | - |
| Maria Kich | - | |
| Wołodymyr Patik | 1991–2002 | - |
| Mykoła Kołessa | 1991–2002 | - |
| Jurij Szuchewycz | 1991–2002 | - |
| Jarosław Daszkewycz | 1991–2002 | - |
| Oleg Romaniw | 1991–2002 | - |
| Myrosław Lubacziwski | 1991 | - |
| Edward Kozak | 1991 | - |
| Światosław Gordyńskyj | 1992 | - |
| Sława Stećko | 1993 | - |
| Karol Miklosz | 1996 | - |
| Wasyl Iwanyćkyj | 1997 | - |
| Zbigniew Brzeziński | 1998 | - |
| Robert Gots | 1998 | - |
| Roman Iwanyczuk | 1999 | - |
| Mychajło Horyń | 2000 | - |
| Jan Paweł II | 2001 | - |
| Wiktor Juszczenko | 2001 | - |
| Jacek Kuroń | 2002 | - |
| Kazimierz Górski | 2003 | - |
| Myrosław Skoryk | przed 2005 | - |
| Ihor Kałyneć | 2005 | - |
| Mychajło Markowycz | 2006 | - |
| Borys Gudziak | 2007 | - |
| Lubomyr Huzar | 2008 | - |
| Borys Woznycki | 2009 | - |
| Stepan Bandera | 2010 | - pośmiertnie |
| Roman Szuchewycz | 2010 | - pośmiertnie |
| Andrzej Sodomora | 2012 | - |
| Myrosław Symczycz | 2013 | - |
| Rusłana Łyżyczko | 2014 | - |
| Swiatosław Wakarczuk | 2015 | - |
| Ihor Juchnowski | 2016 | - |
| Swiatosław Szewczuk[7] | 2019 | - zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego |
| Filaret (Denysenko)[7] | 2019 | - honorowy patriarcha Kościoła Prawosławnego Ukrainy |
| Makary (Małetycz)[7] | 2019 | - prawosławny metropolita lwowski |
Przypisy
edytuj- ↑ Kronika. Medal honorowego obywatela. „Kurjer Lwowski”. Nr 324, s. 3, 22 listopada 1902.
- ↑ Dyplom i medal złoty dla Pana Prezydenta R. P.. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 206 z 9 września 1936.
- ↑ † Bronisław Radziszewski. „Kurjer Lwowski”. Nr 97, s. 3, 13 marca 1914.
- ↑ Rada miasta Lwowa. „Gazeta Lwowska”. Nr 149, s. 4, 2 lipca 1902.
- ↑ Ze Lwowa. „Kurier Warszawski”. Nr 132, s. 26, 13 maja 1928.
- ↑ Wręczenie dyplomów obywatelom honorowym miasta. „Gazeta Lwowska”. Nr 300, s. 4, 31 grudnia 1929.
- ↑ a b c ПАТРІАРХ СВЯТОСЛАВ, МИТРОПОЛИТ МАКАРІЙ ТА ПАТРІАРХ ФІЛАРЕТ СТАЛИ ПОЧЕСНИМИ ГРОМАДЯНАМИ ЛЬВОВА. risu.org.ua, 3 maja 2019. [dostęp 2019-05-04]. (ukr.).
Bibliografia
edytuj- Leon Gustaw Dziubiński: Poczet prezydentów, wiceprezydentów i obywateli honorowych miasta Lwowa. Lwów: 1896.
- Lwów w okresie samorządu 1870–1895. Lwów, 1896, s. 189.