Hedenbergit
Hedenbergit – minerał z grupy krzemianów łańcuchowych. Należy do grupy piroksenów. Klinopiroksen. Minerał szeroko rozpowszechniony, lecz rzadko tworzy większe wystąpienia. Nazwa pochodzi od nazwiska szwedzkiego mineraloga M.A. Hedenberga, przyjaciela i odkrywcy tego minerału – J.J. Berzeliusa.
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
krzemian wapnia i żelaza |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
6 |
| Przełam |
nierówny, drzazgowy |
| Łupliwość |
doskonała, dwukierunkowa |
| Pokrój kryształu |
pręcikowy, zbity, sferoidalny |
| Układ krystalograficzny |
jednoskośny |
| Gęstość |
3,56 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
czarna, zielona |
| Rysa |
biała, jasnoszara, brunatna |
| Połysk |
szklisty, tłusty |
Właściwości
edytujJednoskośne, pryzmatyczne kryształy są bardzo rzadkie. Najczęściej występuje w postaci skupień promienistych, pręcikowych, ziarnistych, skrytokrystalicznych, zbitych. Jest kruchy, nieprzezroczysty, niektóre kryształy wykazują efekt kociego oka. Często zawiera domieszki magnezu lub manganu, niekiedy też cynku i niklu. Rzadko występuje w czystej postaci. Najczęściej tworzy kryształy mieszane z diopsydem i johannsenitem.
Występowanie
edytujJest typowym minerałem pochodzenia metamorficznego. Występuje w zasobnych w żelazo skałach metamorficznych; skarnach, erlanach, rzadziej w syenitach, granitach. Zwykle współwystępuje z ilvaitem, kalcytem, epidotem, magnetytem, augitem, pirytem.
Miejsca występowania: Norwegia - Arendal, Szwecja - Nordmarken, USA - New Jersey, Japonia - Obihiro, Nigeria, Australia, Rosja, Niemcy - w Rudawach.
W Polsce – znany z Dolnego Śląska (okolice Kowar, Kłodzka, Strzelina).
Zastosowanie
edytuj- Ma znaczenie naukowe,
- interesujący dla kolekcjonerów,
- niektóre kryształy bywają okazjonalnie szlifowane (najcenniejsze są czarne kryształy z Indii, wykazujące efekt kociego oka).
Zobacz też
edytujpirokseny, augit, enstatyt, diopsyd, jadeit, spodumen.