Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]

Eva Kantůrková

czeska pisarka, scenarzystka i dysydentka

Eva Kantůrková, z domu Sílová (ur. 11 maja 1930 w Pradze) – czeska pisarka, scenarzystka i dysydentka.

Eva Kantůrková
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 maja 1930
Praga

Narodowość

czeska

Dziedzina sztuki

literatura

Odznaczenia
Medal Za Zasługi I stopnia (Czechy)

Życiorys

edytuj

Urodziła się 11 maja 1930 roku w Pradze[1], w rodzinie komunistycznego dziennikarza Jiříego Síly i pisarki Bohumily Sílovej[2]. Po rozwodzie rodziców spędziła dzieciństwo na wsi u rodziny[2]. W latach 1949–1950 pracowała jako redaktorka w wydawnictwie Mladá fronta[3], po czym w 1951 roku zaczęła studiować filozofię i historię na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola, gdzie do jej wykładowców należał Josef Macek[2].

Z początku publikowała w takich czasopismach, jak „Směna”, „Plamen” i „Kulturní tvorba”[1]. Zadebiutowała w 1966 roku zbiorem opowiadań pt. Jen si tak maličko povyskočit, choć rozgłos zdobyła później, powieścią psychologiczną Pozůstalost pana Ábela (1971)[1] opisującą groteskową postać urzędnika, który dzięki sieci intryg próbuje utrzymać relacje z kilkoma kochankami[3]. Od 1967 roku utrzymywała się z pisania[3]. Przyjaźniła się z literatami Jiřím Grušą i Petrem Kabešem[2].

W 1969 roku opuściła Komunistyczną Partię Czechosłowacji[2]. Pod wpływem ofensywy normalizacji w swej twórczości zaczęła dotykać kwestii politycznych[3]. W powieści Černá hvězda (1977), o silnie subiektywnej perspektywie z elementami strumienia świadomości, opisała przebudzenie przedwojennego dziennikarza komunistycznego[3]. Dzieło nie ukazało się w oficjalnym obiegu[1].

Początkiem jej działań dysydenckich było podpisanie Karty 77; w 1985 roku została rzeczniczką tej inicjatywy[1]. Ze względu na działalność opozycyjną, od 1977 roku jej twórczość ukazywała się jedynie w drugim obiegu i za granicą[3]. W 1981 roku[3] za działalność opozycyjną spędziła 10 miesięcy w więzieniu[1]. Choć opuściła zakład karny w 1982 roku, jej proces oficjalnie zakończono dopiero w grudniu 1989 roku[3]. Na podstawie tych doświadczeń napisała powieść psychologiczną Přítelkyně z domu smutku (1984), której akcja toczy się w więzieniu[3].

Należała do współzałożycieli Forum Obywatelskiego[3]. W latach 1990–1992 była posłanką Czeskiej Rady Narodowej[3]. W latach 1994–1996 oraz 2005–2007 pełniła funkcję przewodniczącego stowarzyszenia pisarzy Obec spisovatelů[3], a w latach 1998–2000 pracowała w Ministerstwie Kultury[3]. W 2006 roku została przewodniczącą nowo powstałej akademii Akademie literatury české[3].

W 2023 roku została odznaczona Medalem Za Zasługi I stopnia[4].

Mieszka w Pradze[1].

Twórczość

edytuj

na podstawie źródła[3]:

  • 1966: Jen si tak maličko povyskočit
  • 1967: Smuteční slavnost
  • 1969: Po potopě
  • 1970: Nulový bod (bez dystrybucji)
  • 1971: Pozůstalost pana Ábela (bez dystrybucji; wydanie zagraniczne: 1977)
  • 1982: Černá hvězda
  • 1984: Přítelkyně z domu smutku (R, Kolín n. R. 1984; 1990)
  • 1988: Člověk v závěsu
  • 1991: Jan Hus
  • 1992: Pán věže
  • 1994: Památník (wspomnienia)
  • 1995: Valivý čas proměn (eseje)
  • 1995: Nad Pamětmi Václava Černého (eseje)
  • 1997: Záznamy paměti (wspomnienia)
  • 1998: Zahrada dětství jménem Eden
  • 1999: Nejsi (dzienniki)
  • 2000: Nečas
  • 2002: Nečasův román
  • 2005: Jsem osoba vzdorovitá a neposlušná (eseje i felietony)
  • 2006: Most přes Dlouhou řeku (książka podróżnicza, z Janem Cimickým i Václavem Duškiem)
  • 2007: Démoni nečasu

scenariusze

edytuj
  • 1968: Smuteční slavnost (reż. Zdeněk Sirový)
  • 1970: Pohádky o Pavím očku (serial telewizyjny, pod pseudonimem O. Grygarová, wg książek Bohumily Sílovej)
  • 1991: Svědectví o smrti Pavla Wonky (dokument telewizyjny, reż. Jan F. Mudra)
  • 1992: Člověk v závěsu (film telewizyjny, reż. Viktor Polesný)
  • 1992: Přítelkyně z domu smutku (czteroczęściowy serial, reż. Hynek Bočan)
  • 1996: Ceremoniář (wraz z Jiřím Věrčákiem, reż. J. Věrčák)

Nagrody

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g Eva Kantůrková [online], Festival spisovatelů Praha [dostęp 2021-04-29] (cz.).
  2. a b c d e Eva Kantůrková (1930) [online], Paměť národa [dostęp 2021-04-29] (cz.).
  3. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Blanka Svadbová, Klára Kudlová, Eva KANTŮRKOVÁ [online], Slovník české literatury [dostęp 2021-04-29] (cz.).
  4. Seznam vyznamenaných [online], hrad.cz [dostęp 2024-11-05].