Eva Kantůrková
Eva Kantůrková, z domu Sílová (ur. 11 maja 1930 w Pradze) – czeska pisarka, scenarzystka i dysydentka.
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Narodowość |
czeska |
Dziedzina sztuki |
literatura |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujUrodziła się 11 maja 1930 roku w Pradze[1], w rodzinie komunistycznego dziennikarza Jiříego Síly i pisarki Bohumily Sílovej[2]. Po rozwodzie rodziców spędziła dzieciństwo na wsi u rodziny[2]. W latach 1949–1950 pracowała jako redaktorka w wydawnictwie Mladá fronta[3], po czym w 1951 roku zaczęła studiować filozofię i historię na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola, gdzie do jej wykładowców należał Josef Macek[2].
Z początku publikowała w takich czasopismach, jak „Směna”, „Plamen” i „Kulturní tvorba”[1]. Zadebiutowała w 1966 roku zbiorem opowiadań pt. Jen si tak maličko povyskočit, choć rozgłos zdobyła później, powieścią psychologiczną Pozůstalost pana Ábela (1971)[1] opisującą groteskową postać urzędnika, który dzięki sieci intryg próbuje utrzymać relacje z kilkoma kochankami[3]. Od 1967 roku utrzymywała się z pisania[3]. Przyjaźniła się z literatami Jiřím Grušą i Petrem Kabešem[2].
W 1969 roku opuściła Komunistyczną Partię Czechosłowacji[2]. Pod wpływem ofensywy normalizacji w swej twórczości zaczęła dotykać kwestii politycznych[3]. W powieści Černá hvězda (1977), o silnie subiektywnej perspektywie z elementami strumienia świadomości, opisała przebudzenie przedwojennego dziennikarza komunistycznego[3]. Dzieło nie ukazało się w oficjalnym obiegu[1].
Początkiem jej działań dysydenckich było podpisanie Karty 77; w 1985 roku została rzeczniczką tej inicjatywy[1]. Ze względu na działalność opozycyjną, od 1977 roku jej twórczość ukazywała się jedynie w drugim obiegu i za granicą[3]. W 1981 roku[3] za działalność opozycyjną spędziła 10 miesięcy w więzieniu[1]. Choć opuściła zakład karny w 1982 roku, jej proces oficjalnie zakończono dopiero w grudniu 1989 roku[3]. Na podstawie tych doświadczeń napisała powieść psychologiczną Přítelkyně z domu smutku (1984), której akcja toczy się w więzieniu[3].
Należała do współzałożycieli Forum Obywatelskiego[3]. W latach 1990–1992 była posłanką Czeskiej Rady Narodowej[3]. W latach 1994–1996 oraz 2005–2007 pełniła funkcję przewodniczącego stowarzyszenia pisarzy Obec spisovatelů[3], a w latach 1998–2000 pracowała w Ministerstwie Kultury[3]. W 2006 roku została przewodniczącą nowo powstałej akademii Akademie literatury české[3].
W 2023 roku została odznaczona Medalem Za Zasługi I stopnia[4].
Mieszka w Pradze[1].
Twórczość
edytujna podstawie źródła[3]:
proza
edytuj- 1966: Jen si tak maličko povyskočit
- 1967: Smuteční slavnost
- 1969: Po potopě
- 1970: Nulový bod (bez dystrybucji)
- 1971: Pozůstalost pana Ábela (bez dystrybucji; wydanie zagraniczne: 1977)
- 1982: Černá hvězda
- 1984: Přítelkyně z domu smutku (R, Kolín n. R. 1984; 1990)
- 1988: Člověk v závěsu
- 1991: Jan Hus
- 1992: Pán věže
- 1994: Památník (wspomnienia)
- 1995: Valivý čas proměn (eseje)
- 1995: Nad Pamětmi Václava Černého (eseje)
- 1997: Záznamy paměti (wspomnienia)
- 1998: Zahrada dětství jménem Eden
- 1999: Nejsi (dzienniki)
- 2000: Nečas
- 2002: Nečasův román
- 2005: Jsem osoba vzdorovitá a neposlušná (eseje i felietony)
- 2006: Most přes Dlouhou řeku (książka podróżnicza, z Janem Cimickým i Václavem Duškiem)
- 2007: Démoni nečasu
scenariusze
edytuj- 1968: Smuteční slavnost (reż. Zdeněk Sirový)
- 1970: Pohádky o Pavím očku (serial telewizyjny, pod pseudonimem O. Grygarová, wg książek Bohumily Sílovej)
- 1991: Svědectví o smrti Pavla Wonky (dokument telewizyjny, reż. Jan F. Mudra)
- 1992: Člověk v závěsu (film telewizyjny, reż. Viktor Polesný)
- 1992: Přítelkyně z domu smutku (czteroczęściowy serial, reż. Hynek Bočan)
- 1996: Ceremoniář (wraz z Jiřím Věrčákiem, reż. J. Věrčák)
Nagrody
edytuj- 1984: Cena Toma Stopparda[3]
- 1989: Cena Jana Palacha[3]
- 1999: Cena Egona Hostovského[3]
- 2008: Cena Ladislava Fukse za całokształt[3]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Eva Kantůrková [online], Festival spisovatelů Praha [dostęp 2021-04-29] (cz.).
- ↑ a b c d e Eva Kantůrková (1930) [online], Paměť národa [dostęp 2021-04-29] (cz.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Blanka Svadbová , Klára Kudlová , Eva KANTŮRKOVÁ [online], Slovník české literatury [dostęp 2021-04-29] (cz.).
- ↑ Seznam vyznamenaných [online], hrad.cz [dostęp 2024-11-05] .
- ISNI: 0000000110681805
- VIAF: 7685151778235218130002
- LCCN: n83147019
- GND: 119398753
- LIBRIS: 75kmqplr1vhsqtz
- BnF: 119093972
- SUDOC: 026945150
- NLA: 35927443
- NKC: jk01052883, pag2009527730
- BNE: XX1392332
- NTA: 068881363
- BIBSYS: 90734071
- CiNii: DA06815947
- PLWABN: 9810681154605606
- NUKAT: n98701030
- J9U: 987007263683305171
- LNB: 000027591
- NSK: 000023809
- CONOR: 40227171
- LIH: LNB:V*311535;=BE