Chopol
Chopol, Chopolship[3] (właśc. Koreańsko-Polskie Towarzystwo Żeglugowe Chopol, 조선-뽈스까해운회사, Korean-Polish Shipping Society Chopol) – polsko-północnokoreańskie przedsiębiorstwo, zajmujące się morskim przewozem towarów. Było jedyną spółką z polskim kapitałem, która działała na terenie Korei Północnej. Na terenie Polski znajdował się oddział Towarzystwa w Gdyni.
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Adres |
Gdynia: ul. Gorczycowa 4f |
Data założenia |
[1965], 1987 |
Data likwidacji |
2018 |
Forma prawna |
przedstawicielstwo przedsiębiorstwa zagranicznego |
Prezes | |
Dane finansowe | |
Kapitał zakładowy |
polski i zagraniczny |
Historia spółki zaczęła się w 1965 gdy powstało Koreańsko-Polskie Towarzystwo Maklerów, zajmujące się obrotem ładunkami morskimi. Zostało ono przekształcone w Chopol[4].
Spółka została powołana do życia w 1987 w celu utrzymania stałej wymiany handlowej[5]. Do PRL miała przywozić magnezyt, z kolei do Korei miano transportować polski koks[5]. Spółka dysponowała niewielką flotą, składającą się z kilku statków (m.in. Pukchang)[2]. Załogę statków stanowili wyłącznie Koreańczycy[5].
Stanowiska kierownicze w spółce były podwójne, tj. istniało po dwóch prezesów, dyrektorów itp. Zgodnie ze statutem zarząd był sześcioosobowy, oba miały po jednym prezesie, jednym dyrektorze centrali firmy w Pjongjangu oraz po jednym dyrektorze polskiego oddziału firmy w Gdyni[6][2]. Był to wynik specjalnej umowy między obydwoma państwami, według której wymienione stanowiska obsadzane były zarówno przez Koreańczyków jak i Polaków[2]. Osoby je zajmujące były wobec siebie równorzędne[2].
W ciągu swojej działalności spółka zajmowała się przewozem (poza zakładanymi towarami, tj. koksem i magnezytem) m.in.: ryżu, cukru i drewna[2].
W 2006 wszczęto z polskiej inicjatywy kontrolę w spółce pod kątem korzyści ekonomicznych i politycznych oraz przestrzegania praw człowieka, jednak nie wykryto żadnych nieprawidłowości[5].
Mimo oficjalnego celu jakim była cywilna wymiana handlowa, prawie wszystkie informacje dotyczące spółki Chopol były tajne[4].
W 2018 Ministerstwo Spraw Zagranicznych wypowiedziało umowę powołującą Chopol; przedsiębiorstwo przestało istnieć[7].
Flota
edytuj- masowiec m/v JO PPOL 2 (Chopol 2), rok budowy: 1978, 33 000 ton (bandera koreańska)[6][8]
- m/v RYO MYONG, rok budowy: 2002, 3500 ton (bandera koreańska)[6][8]. Kupiony poprzez wpłatę przez Kima 1,5 mln dol. na rzecz Chopolu, w zamian za to 11 czerwca 2011 umorzono zadłużenie (4 318 355 dolarów[9]) Koreańczyków wobec Polski[6].
Brak kontroli finansowej i prawnej
edytujWedług danych zdobytych przez dziennikarzy jednej z gazet:[6]
- 2010 strata 658 tys. dol.,
- 2011 zysk 6,7 tys. dol.
- 2012 zysk 80 tys. dol.(po zakupie nowego statku)
Teoretycznie z racji 50% udziałów polskiego rządu, istniała kontrola nad spółką w Polsce. Natomiast de facto była ona iluzoryczna[6]. Władze Chopolu zawsze odmawiały składania sprawozdań finansowych, powołując się na specjalny status spółki międzyrządowej. Według dyrektora oddziału w Gdyni: „Siedzibą spółki jest Pjongjang, obowiązującym prawo koreańskie" (stanowisko dla sądu), natomiast „Roczne sprawozdania finansowe nie podlegają badaniu przez biegłych księgowych i stanowią tajemnicę naszej jednostki".(stanowisko dla Urzędu Skarbowego)[6].
Przypisy
edytuj- ↑ KOREAŃSKO-POLSKIE TOWARZYSTWO ŻEGLUGOWE ODDZIAŁ PRZEDSIĘBIORCY ZAGRANICZNEGO (KRS 0000083983) - Pozycja 317219 - Numer 192/2016 (5077) z 4 października 2016 r. - Internetowy M... [online], www.imsig.pl [dostęp 2018-01-13] (ang.).
- ↑ a b c d e f Tomasz Falba, Czesław Romanowski. Bizes z dyktaturą. „Nasze morze”, s. 39-41, 2010. (pol.).
- ↑ nazwa alternatywna
- ↑ a b Spółka z przeszłością. finanse.wp.pl, 2013-04-18. [dostęp 2015-08-16]. (pol.).
- ↑ a b c d Skończymy interesy z Kim Dzong Ilem?. money.pl, 2006-05-30. [dostęp 2015-08-16]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g Michał Stankiewicz: Flota Tuska i Kim Dzong Una. rp.pl. [dostęp 2015-08-16]. (pol.).
- ↑ Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna - Polska w KRLD - Portal Gov.pl. [dostęp 2021-08-13]. (pol.).
- ↑ a b JO PPOL 2. marinetraffic.com. [dostęp 2015-08-16]. (pol.).
- ↑ Tym krajom Polska pożyczyła najwięcej. finanse.wp.pl, 2012-07-07. [dostęp 2015-08-16]. (pol.).