Andry Rajoelina

Andry Rajoelina początkowo pracował przy organizacji wszelkiego rodzaju uroczystości oraz wieczornych zabaw. W latach 1994–2000 był DJ-em. Założył również firmę Inject, zajmującą się drukiem cyfrowym i reklamą. Rajoelina jest właścicielem telewizji i stacji radiowej VIVA.

W 2007 stanął na czele nowo powstałego ruchu TGV (Tanora malaGasy Vonona – Młodzi Zdecydowani Malgasze) i zdecydował ubiegać się o stanowisko burmistrza stolicy Madagaskaru, Antananarywy. W wyborach zmierzył się z Herym Rafalimananą, kandydatem prezydenckiej partii Kocham Madagaskar i dotychczasowym burmistrzem stolicy. 12 grudnia 2007 zwyciężył w wyborach, zdobywając 63,32% głosów poparcia. 26 stycznia 2008 objął urząd burmistrza Antananarywy.

13 grudnia 2008 rząd Madagaskaru zdecydował się zamknąć telewizję VIVA, należącą do Rajoeliny. Decyzja ta nastąpiła po transmisji wywiadu z byłym prezydentem, Didierem Ratsiraką, który według władz „mógł naruszać pokój i bezpieczeństwo”. W rzeczywistości wywiad z byłym prezydentem, rywalem politycznym obecnego szefa państwa Marca Ravalomanany, został wyemitowany również w innych stacjach telewizyjnych i radiowych. 17 grudnia 2008 Reporterzy bez Granic ostro potępili zamknięcie telewizji VIVA przez administrację państwową.

W obliczu konfliktu z prezydentem, Andry Rajoelina wezwał mieszkańców Anatanarywy do strajku generalnego przeciw Marcowi Ravalomananie, którego nazwał dyktatorem, w dniach od 25 do 26 stycznia 2009. 26 stycznia 2009 protesty przerodziły się w walki uliczne. Demonstranci podpalili budynek publicznego radia oraz siedzibę prywatnej telewizji należącej do prezydenta Ravalomanany^[5]. W stolicy doszło również do grabieży i podpaleń wielu sklepów. Następnego dnia w zgliszczach centrum handlowego znaleziono 25 zwęglonych ciał^[6].

Rajoelina zaapelował do mieszkańców stolicy o pozostanie w domach w dniu 29 stycznia 2009. Protest, na zasadzie „miasta duchów/miasta wymarłego” (ville morte), miał pokazać sprzeciw wobec rządów prezydenta Ravalomanany^[7].

31 stycznia 2009 Rajoelina ogłosił przejęcie kontroli i władzy w Madagaskarze z powodu porażki prezydenta i rządu w wypełnianiu swoich obowiązków. Wezwał Ravalomananę do natychmiastowej rezygnacji z urzędu i zapowiedział złożenie stosownego wniosku do parlamentu w tej sprawie. Wezwał także Bank Centralny do zaprzestania finansowania rządu oraz zapowiedział stworzenie nowego rządu tymczasowego i zorganizowanie wyborów prezydenckich^[8][9].

Zobacz wiadomości w Wikinews: Madagaskar: zamieszki w Antananarywie Madagaskar: nasilają się zamieszki antyprezydenckie Madagaskar: Mer Antananarywy ogłosił, że staje na czele państwa Madagaskar: Mer Antananarywy usunięty ze stanowiska Madagaskar: prezydent oddał władzę wojsku

3 lutego 2009 MSW Madagaskaru wydało dekret, na mocy którego mer stolicy Antananarywy – Andry Rajoelina został usunięty z zajmowanego stanowiska. Na jego miejsce został ustanowiony administrator stolicy Guy Randrianarisoa^[10]. Rajoelina potępił tę decyzję i uznał ją za nieuzasadnioną. Oficjalnym powodem jego dymisji było niewywiązywanie się z obowiązku usuwania śmieci ze stolicy^[11]. Rajoelina ostrzegł władze, że mieszkańcy miasta nie zaakceptują tej decyzji^[12][13]. 4 lutego 2009 w Antananarywie odbył się protest przeciw zdymisjonowaniu Rajoeliny, na który przybyło 1,5 tysiąca uczestników. Rajoelina określił wówczas powołanie nowego zarządu stolicy mianem „obrazy ludności Madagaskaru”^[14].

 

7 lutego 2009 Andry Rajoelina ogłosił powołanie przejściowego rządu na czele z Monją Roindefo^[15].

21 lutego 2009 z inicjatywy Rady Kościołów Chrześcijańskich Rajoelina spotkał się po raz pierwszy z prezydentem Ravalomananą. W czasie spotkania obie strony zobowiązały się do przestrzegania 5 zasad; zakończenia prowokacyjnych oświadczeń w mediach, zakończenia rozprzestrzeniania fałszywych informacji, zakończenia aktów przemocy i grabieży, niezwoływania kolejnych publicznych zgromadzeń oraz zaprzestania aresztowań natury politycznej^[16]. Kolejne dwa spotkania odbyły się 23 i 24 lutego. 25 lutego 2009 Andry Rajoelina wycofał się z negocjacji po tym, jak prezydent nie przybył na zaplanowane na ten dzień spotkanie. Stwierdził również, że trzy wcześniejsze spotkania nie przyniosły żadnego rezultatu, gdyż prezydent „unikał sedna sprawy i minimalizował skalę kryzysu”^[17].

5 marca 2009 siły bezpieczeństwa próbowały aresztować Rajoelinę. Po tym wydarzeniu z obawy o swoje bezpieczeństwo, Rajoelina pozostawał przez kilka dni w ukryciu i nie pokazywał się publicznie^[18]. Uzyskał schronienie w rezydencji francuskiego ambasadora^[19]. Tiebile Drame, specjalny wysłannik ONZ w Madagaskarze, oznajmił, że „ONZ zdecydowało umieścić go pod swoją ochroną w rezydencji dyplomatycznej”^[20].

14 marca 2009 Andry Rajoelina wyszedł z ukrycia i w czasie 5-tysięcznego wiecu w Antananarywie dał prezydentowi 4 godziny na rezygnację z urzędu, grożąc w przeciwnym razie marszem na pałac prezydencki. Prezydent Ravalomanana nie przyjął jednak żądań opozycji^[21]. 15 marca 2009 Ravalomanana zaproponował zorganizowanie referendum na temat tego, czy ma pozostać u władzy^[22]. Rajoelina odrzucił jednak taką ewentualność i 16 marca 2009 rozkazał siłom bezpieczeństwa aresztowanie prezydenta^[23].

17 marca 2009, w dzień po zamachu stanu i zdobyciu przez wojsko pałacu prezydenckiego w centrum stolicy, Andry Rajoelina wziął udział w triumfalnej paradzie z okazji jego zdobycia i zajął w nim urząd prezydenta. Rajoelina ogłosił się nowym prezydentem i stanął na czele Wysokiej Władzy Przejściowej. Ogłosił zorganizowanie wyborów w ciągu 24 miesięcy, zmianę konstytucji i budowę „IV Republiki”.

Tego samego dnia, w przemówieniu radiowym, prezydent Ravalomanana ogłosił, iż „po głębokiej refleksji” rezygnuje ze stanowiska i przekazuje całą władzę prezydenta i premiera w ręce wojskowego dyrektoriatu pod dowództwem, najwyższego rangą wiceadmirała Hyppolite’a Ramarosona^[24]. Wojsko nie przejęło jednak władzy. Wiceadmirał Ramaroson w swoim oświadczeniu, oddał pełnię władzy Rajoelinie jako prezydentowi władzy tymczasowej^[25].

18 marca 2009 Najwyższy Sąd Konstytucyjny zalegalizował władzę Rajoeliny jako prezydenta kraju, dając mu mandat na jej sprawowanie przez okres maksymalnie 2 lat^[26]. 19 marca 2009 Andry Rajoelina zawiesił pracę obu izb parlamentu, Zgromadzenia Narodowego i Senatu^[27]. Tego samego dnia Rajoelina anulował umowę z południowokoreańską firmą Daewoo Logistics o dzierżawie dużych połaci ziemi pod uprawę kukurydzy i produkcji oleju palmowego. Uzasadnił to brakiem wcześniejszych konsultacji społecznych w tej sprawie^[28].

21 marca 2009 Rajoelina został zaprzysiężony na stanowisku prezydenta Wysokiej Władzy Przejściowej. W uroczystościach na stadionie sportowym w stolicy uczestniczyło 40 tysięcy osób. Dyplomaci na znak protestu nie wzięli udziału w zaprzysiężeniu. Prezydent Rajoelina zapowiedział zorganizowanie wyborów w ciągu 18 do 24 miesięcy oraz zmianę konstytucji. Obowiązująca konstytucja ustanawiała bowiem minimalny wiek prezydenta na granicy 40 lat, o 6 lat za dużo w przypadku Rajoeliny^[29].