Aleksander Hall
Aleksander Jan Hall (ur. 20 maja 1953 w Gdańsku) – polski polityk i historyk, doktor habilitowany nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki. Działacz opozycji w PRL, współzałożyciel Ruchu Młodej Polski, minister w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, poseł na Sejm I i III kadencji. Kawaler Orderu Orła Białego.
Aleksander Hall (2015) | |
Data i miejsce urodzenia |
20 maja 1953 |
---|---|
Minister-członek Rady Ministrów | |
Okres |
od 12 września 1989 |
Przynależność polityczna | |
Przewodniczący Forum Prawicy Demokratycznej | |
Okres |
od 27 czerwca 1990 |
Przewodniczący Partii Konserwatywnej | |
Okres |
od 6 grudnia 1992 |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujWykształcenie i praca zawodowa
edytujUkończył I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Gdańsku[1], a w 1977 studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Gdańskiego. Od 1996 uczył historii w gdańskim Liceum Autonomicznym[2]. Od 2002 jest pracownikiem naukowym Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie[3][4], na której objął stanowisko profesora[5]. W 2004 obronił pracę doktorską w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk na temat życia i myśli Charles’a de Gaulle’a. W 2010 został doktorem habilitowanym na podstawie pracy Historia prawicy francuskiej (1981–2007) obronionej w Instytucie Studiów Politycznych PAN[6].
Działalność polityczna
edytujOd 1977 uczestniczył w Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, w trakcie rozłamu w tej organizacji poparł Leszka Moczulskiego. Po rocznym okresie działania w Zespole Inicjatywy Obywatelskiej założył i kierował opozycyjnym Ruchem Młodej Polski, do 1981 redagował pismo „Bratniak”. Jego ówczesną narzeczoną była Matylda Sobieska, tajny współpracownik Służby Bezpieczeństwa PRL o kryptonimie „Andrzej”.
W trakcie wydarzeń sierpniowych w 1980 uczestniczył w strajku w Stoczni Gdańskiej. 27 września 1981 był wśród sygnatariuszy deklaracji założycielskiej Klubów Służby Niepodległości, pełnił funkcję doradcy Lecha Wałęsy. Po wprowadzeniu stanu wojennego do 1984 ukrywał się, zasiadał w niejawnych władzach „Solidarności”, redagował do 1989 czasopisma podziemne. Współpracował z „Tygodnikiem Powszechnym”.
W 1989 brał udział w obradach plenarnych Okrągłego Stołu. W tym samym roku nie wziął udziału w wyborach do Sejmu kontraktowego. W rządzie Tadeusza Mazowieckiego od września 1989 do października 1990 był ministrem bez teki, powierzono mu sprawy współpracy z organizacjami politycznymi i stowarzyszeniami. Przewodniczył Forum Prawicy Demokratycznej (1990–1991), działał następnie jako wiceprzewodniczący Unii Demokratycznej (1991–1992) i przewodniczący Partii Konserwatywnej (1992–1997), w 1997 był współtwórcą Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego.
Sprawował mandat posła na Sejm w latach 1991–1993 (z ramienia Unii Demokratycznej) i 1997–2001 (z ramienia Akcji Wyborczej Solidarność). Po porażce w wyborach parlamentarnych w 2001 (z listy Platformy Obywatelskiej) zrezygnował z czynnego udziału w polityce, skupiając się na pracy naukowej. W 2004 odmówił przyjęcia mandatu poselskiego przynależnego mu po wybranym do Parlamentu Europejskiego pośle PO. W kolejnych latach był m.in. członkiem komitetów honorowych kandydatów PO na urząd prezydenta Gdańska (Pawła Adamowicza) i na urząd prezydenta RP (Bronisława Komorowskiego w 2010 oraz 2015)[7][8]. W 2020 zaangażował się w kampanię kandydata na prezydenta RP Władysława Kosiniaka-Kamysza z PSL i Koalicji Polskiej[9][10].
W 2011 został członkiem Kapituły Orderu Orła Białego[11]. W listopadzie 2015 w proteście przeciwko decyzji prezydenta RP Andrzeja Dudy o ułaskawieniu Mariusza Kamińskiego zrezygnował z członkostwa w tej kapitule[12]. Wszedł w skład Komitetu Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie[13].
Życie prywatne
edytujSyn Jana i Janiny. Od 1996 mąż Katarzyny Hall[14], w latach 2007–2011 minister edukacji narodowej.
Publikacje
edytuj- Wobec Rosji (1981)
- Dziedzictwo narodowej demokracji (1984)
- Polemiki i refleksje: wybór publicystyki politycznej z lat 1978–1986 (1989)
- Spór o Polskę (1993)
- Wokół konstytucji: z perspektywy konserwatywnej (1994)
- Wizja parlamentu w nowej konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (1994)
- Polskie patriotyzmy (1997)
- Pierwsza taka dekada (2000)
- Widziane z prawej strony (2000)
- Charles de Gaulle (2002)[15]
- Jaka Polska? (2004)[16]
- Naród i państwo w myśli politycznej Charles’a de Gaulle’a (2005)[17]
- Francja i wielcy Francuzi (2007)[18]
- Zapis sposobu myślenia. Wybór publicystyki z lat 2002–2007 (2008)[19]
- Historia francuskiej prawicy 1981–2007 (2009)
- W przededniu wielkiej zmiany. Okrągły Stół (2010)[20]
- Osobista historia III Rzeczypospolitej (2011)[21]
Odznaczenia i wyróżnienia
edytuj- Order Orła Białego (2010)[22][23]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2006)[24]
- Krzyż Wolności i Solidarności (2015)[25]
- Odznaka Honorowa za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego (2015)[26]
- Oficer Orderu Legii Honorowej (Francja, 2015)[27]
- Medal św. Wojciecha (2023)[28]
Przypisy
edytuj- ↑ Znani absolwenci. ilo.gda.pl. [dostęp 2015-12-29].
- ↑ Andrzej Brzeziecki: Pociąg do przeszłości. Portret: Aleksander Hall. tygodnik.onet.pl. [dostęp 2012-04-23].
- ↑ WSIiZ: Dział Nauki. wsiz.rzeszow.pl. [dostęp 2012-04-23].
- ↑ Aleksander Hall: Osobista historia III Rzeczypospolitej. Warszawa: Wydawnictwo Rosner i Wspólnicy, 2011, s. 350.
- ↑ Dr hab. Aleksander Jan Hall, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2022-06-24] .
- ↑ Kolejny sukces pracownika WSIiZ. wsiz.rzeszow.pl, 1 grudnia 2010. [dostęp 2012-04-23].
- ↑ Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego. onet.pl, 16 maja 2010. [dostęp 2014-04-26].
- ↑ Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego. dziennik.pl, 15 marca 2015. [dostęp 2015-03-15].
- ↑ Aleksander Hall: Demokracja nie ma już czasu. rp.pl, 10 marca 2020. [dostęp 2020-06-21].
- ↑ Ryszarda Wojciechowska: Wybory prezydenckie 2020. Władysław Kosiniak-Kamysz w Gdańsku: Lepsza przyszłość Polski jest na wyciągnięcie ręki. dziennikbaltycki.pl, 20 czerwca 2020. [dostęp 2020-06-21].
- ↑ Prezydent powołał członków Kapituły Orderu Orła Białego. prezydent.pl, 28 lutego 2011. [dostęp 2011-02-28].
- ↑ Hall i Samsonowicz wystąpili z Kapituły Orderu Orła Białego. Protest przeciwko decyzji Dudy. tvn24.pl, 24 listopada 2015. [dostęp 2015-11-24].
- ↑ Komitet Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. [dostęp 2021-06-01].
- ↑ Aleksander Hall: Osobista historia III Rzeczypospolitej. Warszawa: Wydawnictwo Rosner i Wspólnicy, 2011, s. 305.
- ↑ Charles de Gaulle. Wydawnictwo Iskry. [dostęp 2010-09-03].
- ↑ Jaka Polska. Wydawnictwo Rosner i Wspólnicy. [dostęp 2010-09-03].
- ↑ Naród i państwo w myśli politycznej Charles’a de Gaulle’a. Wydawnictwo Neriton. [dostęp 2010-09-03].
- ↑ Francja i Wielcy Francuzi. Wydawnictwo Iskry. [dostęp 2010-09-03].
- ↑ Zapis sposobu myślenia. Wybór publicystyki z lat 2002–2007. Wydawnictwo UMCS. [dostęp 2010-09-03].
- ↑ W przededniu wielkiej zmiany. Okrągły Stół. Europejskie Centrum Solidarności. [dostęp 2010-09-03].
- ↑ Osobista historia III Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Rosner i Wspólnicy. [dostęp 2012-04-23].
- ↑ M.P. z 2011 r. nr 2, poz. 9
- ↑ Prezydent wręczył Ordery Orła Białego. prezydent.pl, 10 listopada 2010. [dostęp 2010-11-10].
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 23, poz. 257
- ↑ M.P. z 2016 r. poz. 31
- ↑ Nie ma wolności bez solidarności, nie ma solidarności bez samorządności – minister Andrzej Halicki w Szczecinie. mac.gov.pl, 18 września 2015. [dostęp 2015-09-18].
- ↑ Legia Honorowa dla Aleksandra Halla, Order Zasługi dla Teresy Kamińskiej. Dostali je od Francuzów. radiogdansk.pl, 14 lutego 2015. [dostęp 2015-10-03].
- ↑ Laureaci medalu św. Wojciecha. gdansk.pl. [dostęp 2024-11-08].
Bibliografia
edytuj- Strona sejmowa posła III kadencji. [dostęp 2019-03-10].
- Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2019-03-10].
- Dr hab. Aleksander Jan Hall, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2022-06-24] .