Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]

Adam Roman

polski rzeźbiarz

Adam Roman (ur. 20 maja 1916 w Kraśniku Lubelskim, zm. 25 lutego 2013 w Warszawie) – polski rzeźbiarz, profesor, wykładowca Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, długoletni kierownik Katedry Konserwacji Rzeźby Kamiennej, autor m.in. Sztafety.

Adam Roman
Ilustracja
Tablica upamiętniająca Adama Romana na cokole rzeźby „Sztafeta”
Data i miejsce urodzenia

20 maja 1916
Kraśnik Lubelski

Data i miejsce śmierci

25 lutego 2013
Warszawa

Narodowość

Polska

Dziedzina sztuki

rzeźba

Ważne dzieła

Sztafeta

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1943–1989) Srebrny Krzyż Zasługi Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Medal za Warszawę 1939–1945 Warszawski Krzyż Powstańczy Medal 10-lecia Polski Ludowej
Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny” Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
Pomnik nagrobny Jerzego Waldorffa na cmentarzu Powązkowskim wykonany przez Adama Romana w 2002 roku
Figura św. Piotra z fasady bazyliki Świętego Krzyża w Warszawie zrekonstruowana po II wojnie światowej przez Adama Romana
Sztafeta przy Stadionie Narodowym w Warszawie
Pomnik Jana Pawła II na przyklasztornym dziedzińcu w Bardzie
Popiersie Józefa Chełmońskiego w parku w Radziejowicach

Życiorys

edytuj

Przed wojną uczył się kamieniarstwa w zakładach rzemieślniczych. W 1939 walczył m.in. szeregach SGO „Polesie”[1]. W czasie powstania warszawskiego brał udział w walkach, należał m.in. do Batalionu „Czata 49”[2].

W latach 1946–1950 studiował na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Odbył również studia w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Brał udział w rekonstrukcji budowli i rzeźb powojennej Warszawy. W latach 1950–1971 był pedagogiem wydziału rzeźby, następnie Wydziału Konserwacji i Rekonstrukcji Dzieł Sztuki. Założyciel i długoletni kierownik Katedry Konserwacji Rzeźby Kamiennej. Był jednym z założycieli Społecznego Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami. Swoją pracownię miał m.in. na Saskiej Kępie. Nakręcono w niej jedną ze scen filmu Andrzeja Wajdy pt. Człowiek z marmuru[3]. Pracownia ta znajdowała się przy ul. Alfreda Nobla, gdzie w domach szeregowych zamieszkali także inni rzeźbiarze: Józef Trenarowski, Józef Gosławski, Kazimierz Bieńkowski, Eugeniusz Żarkowski, Tadeusz Świerczek i Adam Procki[4].

Adam Roman zmarł 25 lutego 2013[5]. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 233-1-13)[6][7]. W sierpniu 2013 roku na cokole rzeźby Sztafeta zamieszczono tablicę upamiętniającą Adama Romana[8].

Twórczość

edytuj
  • Kariatyda w budynku dawnej Prokuratury Generalnej w Warszawie (1948)
  • Sztafeta – kompozycja sportowa (1953–1956) na Stadionie Dziesięciolecia (obecnie koło Stadionu Narodowego)
  • Pomnik Jana Pawła II na dziedzińcu klasztornym w Bardzie Śląskim (1982)
  • Pomnik Józefa Chełmońskiego w Radziejowicach (2002)
  • Pomnik nagrobny Jerzego Waldorffa na cmentarzu Powązkowskim (2002)
  • Pomnik Fryderyka Chopina w Królewcu (2010)[9]
  • Pomnik Fryderyka Chopina w Tokio (2010)[10]

Wystawy

edytuj

Indywidualne

edytuj
Rok Miasto Wystawa Placówka
1966 Warszawa Aktorzy Teatru Polskiego Teatr Polski w Warszawie
1978 Opole ? Biuro Wystaw Artystycznych
1978 Kielce ? Biuro Wystaw Artystycznych
1978 Sokołów Podlaski ? Biuro Wystaw Artystycznych
1978 Siedlce ? Dom Kultury
1980 Kłodzko ? Muzeum Ziemi Kłodzkiej
1986 Kłodzko ? Muzeum Ziemi Kłodzkiej
1997 Warszawa ? Teatr Polski w Warszawie

Zbiorowe

edytuj

Krajowe

edytuj
Rok Miasto Wystawa
1951 Warszawa II Ogólnopolska Wystawa Plastyki
1960 Warszawa Rzeźba Polska 1945–1960
1961 ? Polskie dzieło plastyczne
1964 Opole Polska rzeźba plenerowa
1965 ? 20 lat PRL w twórczości plastycznej
1965 Warszawa Warszawa w sztuce
1966 Warszawa I Festiwal Sztuk Pięknych
1966 Kielce Spotkania rzeźbiarskie 1966
1968 Warszawa II Festiwal Sztuk Pięknych
1968 Warszawa 25 lat Ludowego Wojska Polskiego w plastyce
1968 Warszawa Wystawa portretów rzeźbiarskich działaczy ruchu rewolucyjnego
1969 Kielce Spotkania rzeźbiarskie
1970 ? 25 lat rzeźby pomnikowej i monumentalnej PRL
1971 Wrocław Rzeźba pomnikowa i monumentalna w Polsce Ludowej
1972 Orońsko Spotkania rzeźbiarskie 1970–1972
1974 ? Przegląd rzeźby polskiej 1944–1974
1974 Wrocław Współczesna forma plastyczna w pejzażu miasta w Polsce
1976 ? Sport w sztuce
1976 Warszawa VI Festiwal Sztuk Pięknych
1977 ? Sport w sztuce
1980 ? Artyści plastycy Warszawy w 35-tą rocznicę wyzwolenia Warszawy
2011 Warszawa Rzeźbiarze Saskiej Kępy wczoraj i dziś

Zagraniczne

edytuj
Rok Państwo Miasto Wystawa
1974 Norwegia   Oslo ?

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Powstańcze Biogramy – Adam Roman. 1944.pl. [dostęp 2013-03-02].
  2. Adam Roman. ahm.1944.pl, 2009-08-18. [dostęp 2013-02-26].
  3. Rzeźbiarze Saskiej Kępy wczoraj i dziś. Warszawa: Klub Kultury Saska Kępa, 2011, s. 51–52.
  4. Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa – historia dzielnicy, jej mieszkańcy, środowisko artystyczne, sklepy i kawiarnie.... W: Hanna Faryna Paszkiewicz: Saska Kępa. Murator, 2001, s. 19. ISBN 83-915407-0-7.
  5. Zmarł profesor Adam Roman. saskakepa.waw.pl, 2013-02-27. [dostęp 2013-02-27].
  6. Cmentarz Stare Powązki: ŁUCJA KAZIMIERA TRATNOWIECKA-ROMAN, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19].
  7. Tomasz Urzykowski: Żegnamy autora „Sztafety” na Narodowym. Miał 97 lat. gazeta.pl, 6 marca 2013. [dostęp 2013-03-06].
  8. Tomasz Urzykowski: Tablica dla zmarłego rzeźbiarza przed Stadionem Narodowym. gazeta.pl, 2013-08-23. [dostęp 2013-08-25].
  9. В Калининграде открыт памятник Шопену (ros.).
  10. W Tokio stanął pomnik Fryderyka Chopina. tvp.info, 2010-05-22. [dostęp 2013-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-26)].
  11. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Bibliografia

edytuj
  • Dorota Kozielska: Adam Roman. Wskrzeszone piękno. Warszawa: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, 1997. ISBN 83-87321-04-4.
  • Stanisław Wieczorek, Lech Majewski, Mistrzowie rzeźby, Warszawa 2004 ISBN 83-7100-238-6.

Linki zewnętrzne

edytuj