Lwów

Miasto ma wielokulturową historię. Założone w roku 1256 przez ruskiego księcia, powtórnie lokowane przez Kazimierza Wielkiego w 1356 na prawie magdeburskim. Przez wieki zamieszkiwane przez społeczność polską, żydowską oraz w mniejszej liczbie przez ukraińską i niemiecką. Od roku 1991 w granicach niepodległej Ukrainy, jest jednym z miast z największym odsetkiem ludności posługującym się językiem ukraińskim. Mimo to, najpowszechniej znane języki obce to rosyjski i polski, choć coraz łatwiej spotkać młodzież posługującą się w miarę zrozumiale angielskim.

Zabudowa zabytkowego centrum ma klimat środkowoeuropejski. Lwów jest wciąż mało wykorzystany turystycznie, zwłaszcza w porównaniu do Krakowa lub Pragi. Pobyt jest stosunkowo tani.

Pierwsza wzmianka pisemna o Lwowie pochodzi z 1256 r. Za założyciela miasta tradycyjnie uważa się Daniela Halickiego, księcia Halickiego i Wołyńskiego, a nazwa miasta miałaby pochodzić od imienia jego syna Lwa. Archeolodzy, zaś, twierdzą, iż pierwsze osady Lędzian (Lachów) w tym miejscu istniały już w V w. Na podstawie wykopalisk ustalono, że w rzeczywistości istniał tam ośrodek osadniczy w postaci podgrodzia z charakterystycznym elementem rozplanowania – wydłużonym rynkiem. Założenie grodu przez Daniela było de facto jego kolejną odbudową po najeździe Batu-chana z 1240 r.

Wygodne ulokowanie na skrzyżowaniu szlaków handlowych sprzyjało rychłemu gospodarczemu rozwojowi miasta. Lwów stał się ważnym handlowym, politycznym i gospodarczym ośrodkiem. W 1339 r. po bezpotomnej śmierci ostatniego władcy Bolesława Trojdenowicza z dynastii Piastów Mazowieckich Lwów został odziedziczony przez jego wuja Kazimierza III Wielkiego. W 1356 r. Lwów został ulokowany na prawie Magdeburskim. Następuje rozwój rzemiosła, powstają cechy. W 1444 r. król Władysław III Warneńczyk nadał miastu prawo składu, podstawę potęgi gospodarczej Lwowa. Zbudowane zostały dwa zamki obronne: Niski (w mieście) i Wysoki – na górze w pobliżu miasta, pozwolił też na założenie szkoły nobilium et ignobilium przy kościele św. Ducha.

XVI-XVII w. – okres największego rozwoju miasta. Kupcy ze wszystkich zakątków świata przyjeżdżają do Lwowa w celu handlowym. Lwów wówczas staje się miastem wręcz kosmopolitycznym: Prócz Polaków tu mieszkali Niemcy, Ormianie, Żydzi, Rusini, Tatarzy, Mołdawianie. Karaimowie, Serbowie i inni. Dobrze usytuowani mieszczanie i szlachta budują dla siebie przepiękne kamienice, nie żałując również pieniędzy na budownictwo budowli sakralnych, powstają liczne świątynie i klasztory. W 1661 r. na bazie Kolegium o.o. Jezuitów powstaje Uniwersytet Lwowski-Uniwersytet Jana Kazimierza, obecnie najstarsza uczelnia na obszarze Ukrainy.

Lwów wielokrotnie bronił się przed obcymi wojskami: w 1648 r. miasto obroniło się przed Kozakami, płacąc olbrzymi okup Chmielnickiemu, od września do listopada 1655 Lwów ponownie obległ Bohdan Chmielnicki, wspomagany tym razem przez oddziały rosyjskie dowodzone przez Wasyla Buturlina. W 1656 r. powracający ze Śląska do kraju król Jan II Kazimierz. Tu 1 kwietnia 1656 przed cudownym obrazem Matki Boskiej Łaskawej złożył swoje słynne śluby lwowskie, w których zobowiązał się m.in. polepszyć byt ludu wiejskiego bohatersko walczącego ze szwedzką armią. W lutym 1657 próbował zdobyć Lwów kolejny najeźdźca, książę siedmiogrodzki Jerzy II Rakoczy, rozbity jednak przez hetmana polnego koronnego Jerzego Sebastiana Lubomirskiego. Po upadku Kamieńca Podolskiego w 1672 r. armia sułtana Mehmeda IV stanęła u wrót Lwowa bronionego pod dowództwem Eliasza Łąckiego. Oblężenie miasta trwało od 20 września do 6 października. Zawarto upokarzający Polskę pokój w Buczaczu, choć Turcy, posiłkowani przez kozaków Doroszeńki, miasta i tym razem nie zdobyli. W 1675 miała miejsce bitwa pod Lwowem. Jan III Sobieski pokonał przeważające siły Tatarów.

Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 r. Galicja wchodzi do składu Austrii (później Austro-Węgier). Wtedy ona była jedną z najbardziej zacofanych jej prowincji. Na mocy rozporządzenia nowych władz zburzone zostały stare miejskie obwarowania, skasowane liczne kongregacje zakonne. Intensywny rozwój przemysłu przypada na drugą połowę XIX st. Otwarto pokłady ropy naftowej w Borysławiu, założono kolej żelazną, linię tramwajową, zaprowadzono gazowe, a z czasem elektryczne oświetlenie miasta. Rozbudowują się nowe dzielnice, otwierają się teatry, hotele, banki, gmachy urzędowe. W 1870 r. Galicja uzyskuje autonomię. Po pierwszej wojnie światowej Austro-Węgry rozpadły się. Kraje, wchodzące do jego składu, uzyskały niepodległość.

1 listopada 1918 r. we Lwowie wybuchły walki polsko-ukraińskie. Ukraińcy proklamowali Zachodnioukraińską Republikę Ludową. Ukraiński zamach spotkał się z kontrakcją polskiego społeczeństwa Lwowa, które po zaciętych walkach wyparło przeciwnika z miasta. Do historii przeszła młodzież lwowska którą określano Orlętami lwowskimi. Próby opanowania Lwowa przez wojska ukraińskie trwały do czerwca 1919, ostatecznie wojska ukraińskie zostały odparte przez przybywające z odsieczą wojska polskie. Podczas wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. pod Zadwórzem młodzież lwowska powstrzymała atak kawalerii Budionnego i ocaliła miasto przed bolszewicką okupacją. 22 listopada 1920 – odznaczenie miasta Orderem Virtuti Militari przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego.

Lwów zostaje stolicą województwa w II Rzeczypospolitej i jednym z ważniejszych ośrodków miejskich w kraju (pod względem liczby ludności trzecim po Warszawie i Łodzi). Odbywają się tu Targi Wschodnie. Swą siedzibę mają tu też trzy metropolie katolickie. W 1921 r. we Lwowie miał miejsce nieudany ukraiński zamach na Józefa Piłsudskiego. W 1926 r. – Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów dokonuje we Lwowie zamachu na kuratora lwowskiego okręgu szkolnego, Sobińskiego. W 1929 r. we Lwowie, który jest stolicą województwa lwowskiego, działają 4 uczelnie, 15 gimnazjów państwowych (w tym dwa z ukraińskim językiem nauczania), 16 gimnazjów prywatnych (w tym dwa żydowskie i jedno niemieckie), 8 seminariów nauczycielskich, 45 szkół podstawowych miejskich i 23 prywatne.

W 1939 r. po agresji Niemiec na Polskę Lwów skutecznie broni się przed Niemcami i poddaje się Sowietom. Przyjście Armii Czerwonej do Lwowa pociągnęło za sobą okrutne represje wobec polskiej ludności, zesłania na Syberię, egzekucje. W 1941 r. wojska radzieckie wycofały się z tych terenów pod naciskiem wojsk niemieckich. Przed opuszczeniem Lwowa NKWD wymordowało ok. 7 tys. więźniów. Ukraińcy ogłaszają akt odnowienia państwa ukraińskiego u boku hitlerowskich Niemiec, ale rząd zostaje aresztowany przez hitlerowców parę dni później. W lipcu i sierpniu trwają ukraińsko-niemieckie pogromy ludności żydowskiej. W nocy z 3 na 4 lipca 1941 gestapo z udziałem ukraińskich żołnierzy batalionu Nachtigall dokonało brutalnego aresztowania kilkudziesięciu profesorów uczelni lwowskich, których później rozstrzelano. W 1944 r. Lwów zostaje wyzwolony przez Armię Czerwoną i Armię Krajową. W wyniku konferencji jałtańskiej alianci zachodni zgadzają się po targach ze Stalinem na zabranie Polsce Lwowa. Polska ludność Lwowa w 1946 r. została wysiedlona na tzw. Ziemi Odzyskane.

Pod koniec lat 80. Lwów odegrał wiodącą rolę w walce o niepodległość i demokrację. 24 sierpnia 1991 r. – dzień, w którym Rada Najwyższa Ukrainy przegłosowała Deklarację Niepodległości Ukrainy.

Obecny Lwów jest ważnym gospodarczym, edukacyjnym i kulturalnym ośrodkiem Ukrainy Zachodniej. Lwów to swoista perła kultury narodowej. Pod względem architektoniczno-historycznym miasto można określić jako muzeum pod otwartym niebem – liczy bowiem powyżej 2000 historycznych, architektonicznych i kulturologicznych zabytków. W 1998 r. Lwów został wpisany do międzynarodowej listy spuścizny kulturologicznej UNESCO. W mieście znajdują się liczne muzea, galerie obrazów, działają zespoły teatralne i muzyczne. 12 uczelni Lwowa są znane ze swego wysokiego poziomu wykładania na obszarze całej Ukrainy, jak też poza jej granicami. Oprócz swego potężnego znaczenia w dziedzinie edukacji i kultury Lwów cieszy się zarówno opinią jednego z liderów wśród miast Ukrainy w dziedzinie reform gospodarczych i dążenia do systemu rynkowego. Dzięki korzystnym gospodarczym warunkom w obwodzie Lwowskim funkcjonuje 42 tys. zakładów pracy, wśród których 775 przedsiębiorstw posiada inwestycje zagraniczne. Na terenie obwodu działają dwie specjalne strefy ekonomiczne, podmioty działalności gospodarczej które korzystają z preferencji podatkowych.

Od mistrzostw piłkarskich EURO 2012 miasto ma nowoczesny port lotniczy położony około 7 kilometrów od centrum miasta. Na lotnisku lądują samoloty ok. 18 linii lotniczych, w tym PLL "LOT", który utrzymuje regularne połączenia z Warszawą (2-3 razy dziennie), Bydgoszczą (2 razy w tygodniu) i Poznaniem (2 razy w tygodniu). Dodatkowo linia Wizz Air operuje do Katowic, Wrocławia i Berlina-Schönefeld. Do Iwano-Frankiwska (Stanisławowa) oddalonego o 80 km od Lwowa lata Ukrainian Airlines. Od wiosny 2018 roku PLL "LOT" otwiera bezpośrednie połączenie do Olsztyna, a Wizz Air do Gdańska i Katowic.

Z kilku miast Polski kursują pociągi międzynarodowe do Lwowa (m.in. z Krakowa i Warszawy). Podróż takim pociągiem jest stosunkowo długa, ze względu na postój w Przemyślu na zmianę wózków w wagonach (na Ukrainie obowiązuje inny rozstaw szyn). Przykładowo w sierpniu 2018 postój w Przemyślu trwał 1,5 h. Cała podróż z Krakowa do Lwowa trwa około 8,5 h, z Wrocławia – 13 h (dodatkowy godzinny postój w Krakowie Płaszowie w wypadku połączenia nocnego). Bilety na połączenia międzynarodowe kupimy przez Internet na stronie ukraińskiego operatora kolejowego Ukrzaliznycia przy pomocy tej instrukcji.

Alternatywą może być podróż do Przemyśla i tam przesiadka na pociąg ukraiński. Trasa Przemyśl - Lwów zajmuje niecałe 2 h, bilet kosztuje około 30 zł i można go nabyć na stronie kolei ukraińskich .

Wybierając się w podróż samochodem należy pamiętać, że często zdarzają się długie kolejki na granicy, zarówno po jednej, jak i po drugiej stronie granicy; kolejki nierzadko wydłużają jeszcze grupy osób „załatwiających” szybszy przejazd (taka „usługa” na przejściu Medyka-Szegini to koszt ok. 150 UAH). Jeżeli właściciel pojazdu nie jest obecny w samochodzie, wówczas kierowca musi posiadać jego notarialnie poświadczone upoważnienie do użytkowania pojazdu. Należy się także zaopatrzyć w zieloną kartę lub wykupić ukraińskie ubezpieczenie (dostępne zazwyczaj na granicy lub tuż za nią, cena od ok. 15 UAH/2 tygodnie). Kolejną niedogodnością przy podróży samochodem jest nie najlepszy stan ukraińskich dróg (zwłaszcza w miastach) i ich złe oznakowanie. Zdarzają się także (choć już wiele rzadziej niż przed kilku laty) wymuszenia łapówek przez drogówkę za drobne wykroczenia drogowe. Ostatnio (2013 r.) zmieniono wysokość pobieranych mandatów i mogą sięgać 500 hrywien. Należy pamiętać, że dopuszczalna ilość alkoholu we krwi kierowcy to 0,0 promila. W samym mieście nie trzeba obawiać się kradzieży samochodu – dla bardziej zapobiegliwych działają parkingi strzeżone, cena ok. 5–20 UAH/doba...zielona karta na 2 tygodnie kosztuje 49 UAH (dane na 8.05.2010) wykupiona tuż za przejściem Rawa Ruska. Ceny paliw w 2013 przekroczyły 10 hrywien za litr (benzyna) i 11 hrywien za litr – diesiel.

W Warszawie bezpośrednie autobusy do Lwowa odjeżdżają z Dworca Zachodniego PKS. W zależności od dnia w tygodniu - klika lub kilkanaście razy dziennie. Podróż trwa około od 7,5 do 9 godzin (granicę przekracza w Hrebennem/Rawie Ruskiej), jednak należy wziąć pod uwagę, że okres oczekiwania na granicy, może ją wydłużyć. Koszt biletu w jedną stronę waha się od ok. 50 do 90 zł (stan na październik 2017 r.).

Bezpośrednie autobusy odjeżdżają również z Łodzi (cena biletu od 85 zł – stan na 02.11.2017 r.), z Katowic (cena biletu od 70 zł – stan na 02.11.2017 r.), z Krakowa (cena biletu od 60 zł – stan na 02.11.2017 r.), z Rzeszowa, Lublina, Przemyśla. Autobusy z Przemyśla kursują co godzinę, koszt biletu to 25 zł, a czas podróży wynosi około 3,5 godziny.

Trzy razy dziennie kursują autobusy z Tomaszowa Lubelskiego – odjazd o godz. 6:35 (w okresie wakacyjnym kursuje we wtorek, czwartek, sobotę i niedzielę, a w roku szkolnym tylko w weekendy), 14:10 (kursuje tylko w dni robocze) oraz 14:40 – czas podróży wynosi około 3 godzin. Tylko kurs o 6:35 z Tomaszowa jest realizowany przez PKS Wschód, a 2 inne przez ukraińskiego przewoźnika ATP Lwów. Ostatni autobus powrotny ze Lwowa do Tomaszowa odjeżdża o godzinie 16:30, do Tomaszowa przyjeżdża o godz. 19:35.(koszt: 25 zł). Informacja PKS Tomaszów: tel.(084)664-34-94

Do Lwowa można dojechać w tej chwili z 65 miast w całej Polsce. Oprócz tych wymienionych wyżej są to: Białystok, Bielsko-Biała, Bydgoszcz, Chorzów, Chrzanów, Czechowice-Dziedzice, Częstochowa, Dębica, Elbląg, Gdańsk, Gdynia, Gliwice, Gniezno, Gorzów Wielkopolski, Grodzisk Wielkopolski, Grudziądz, Jarosław, Jelenia Góra, Kielce, Konin, Kutno, Legnica, Leszno, Lublin, Łańcut, Nisko, Nowa Sól, Opatów, Opole, Ostróda, Piotrków Trybunalski, Płock, Płońsk, Poznań, Przeworsk, Pszczyna, Radom, Sandomierz, Słubice, Sochaczew, Stalowa Wola, Stargard, Sulechów, Szczecin, Świebodzin, Tarnów, Tczew, Toruń, Tychy, Włocławek, Wolsztyn, Wrocław, Września, Zabrze, Zamość, Zielona Góra, Złocieniec. Niemal wszyscy przewoźnicy realizujących przejazdy do Lwowa, na terenie Polski oferują swoje połączenia za pośrednictwem firmy Eurobus Sp. z o.o.

Autobusy dojeżdżają we Lwowie na Dworzec Stryjski (Centralny), który znajduje się na drugim końcu miasta w stosunku do dworca kolejowego. Oba dworce łączy linia autobusowa nr 18.

Oprócz tego przystankami docelowymi we Lwowie są: Dworzec Autobusowy Zachodni, ul. Gródecka 359, a także Plac Dworcowy przed głównym dworcem kolejowym.

Najtańszym sposobem (oprócz autostopu) dotarcia do Lwowa będzie podróż z przesiadkami. W pierwszej kolejności należy dotrzeć do Przemyśla, np. pociągiem. Następnie na dworcu autobusowym należy złapać minibusa do Medyki (odjeżdżają średnio co 15 minut), czas przejazdu około 15 minut, koszt 2 zł. Można też jechać prywatną linią 9 (zatrzymuje się gdzieś na mieście) albo PKS-em. Przejście graniczne w Medyce należy pokonać pieszo (trwa to zazwyczaj krócej niż przy przekroczeniu autobusem). Zaraz za przejściem granicznym znajduje się miejscowość Szegini, skąd można jechać pociągiem albo marszrutką (czyli busem). Jeśli chcemy jechać pociągiem (pojizdem) to idziemy do przystanku kolejowego „Derżkordon” (co oznacza granicę), stamtąd 4 razy dziennie jedzie pociąg podmiejski do Lwowa. Bilet kupuje się u konduktora. Poza tym z dworca autobusowego (awtostancja) w Szegini odjeżdżają co 15–30 minut marszrutki do Lwowa. Podróż trwa około 70–100 minut (zależnie od werwy kierowcy) i kosztuje 34 hrywien (ok. 6 zł), bus zatrzymuję się przy lwowskim dworcu kolejowym.

Lwowskie hotele można z grubsza podzielić na trzy grupy: pierwsza to stare, sowieckie hotele, molochy na kilkaset osób, z których niewiele doświadczyło choćby powierzchownego remontu, z jedną łazienką na całe piętro, w której w dodatku woda jest tylko w określonych godzinach. Kilka hoteli z tej grupy dostosowano w ostatnich latach do wyższych standardów, wyremontowano, wyposażono w łazienki w pokojach (czasem jedna na dwa pokoje), odpowiednio podnosząc cenę za nocleg.

Druga grupa to hotele przeznaczone niegdyś dla gości spoza ZSRR, mieszczące się nierzadko w zabytkowych budynkach, do których dołączyło kilkanaście hoteli wybudowanych w ostatnich latach. Charakteryzuje je wysoki standard pokoi i zazwyczaj wysokie ceny za nocleg. A trzecia to nowoczesne i bardzo dobre hotele w centrum Lwowa.

Hotele we Lwowie należą do bardzo tanich. W historycznym Hotelu Georga noc w dwuosobowym pokoju kosztuje już około 200 złotych. Podobnie w czterogwiazdkowym hotelu Saint Feder i nieco droższych i jednocześnie znacznie lepszych hotelach jak Nobilis, Atlas Deluxe czy pięciogwiazdkowy Citadel Inn. W tym ostatnim koszt noclegu waha się w granicach 400 złotych za pokój dwuosobowy.

• Hotel Edem, Lwów, ul. Gródecka, 95A (6 tramwaj od dworca kolejowego, transfer z lotniska), ☎ [097 739-5677], e-mail: info@hotel-edem.lviv.ua. przez całą dobę od 1000 UAH.

Wielu turystów odwiedzających miasto korzysta z pokoi gościnnych u lwowskich rodzin. Mimo iż standard nie jest hotelowy, można w ten sposób zobaczyć życie miasta od podszewki. Jest to też jeden z droższych noclegów – cena ok. 40 zł od osoby, czyli więcej niż wynajęcie całego mieszkania w centrum. Niektóre rodziny proponują także wyżywienie (za dodatkową opłatą).

Na dworcu kolejowym oraz na rynku (pod ośrodkiem kultury polskiej) można spotkać osoby proponujące noclegi u Polaków mieszkających w centrum Lwowa. Cena za noc (sierpień 2006) to 6$.

Lwów dysponuje sporą bazą mieszkań wynajmowanych na doby, przygotowanych specjalnie dla turystów. W większości są to lokale po remoncie, dostosowane do standardów europejskich, bez problemów z dostawą wody. Posiadają wyposażoną kuchnię, umożliwiającą przygotowywanie we własnym zakresie prostych posiłków. Pod względem ceny mogą śmiało konkurować z lepszymi hotelami – koszt mieszkania to od około 60 do maksymalnie 100 zł za kawalerkę i zwykle około 140 za mieszkanie kilkuosobowe. Ofert najlepiej szukać w legalnie funkcjonujących firmach lub w internecie w serwisach Booking i Airbnb.

Schroniska i kempingi to wciąż mało popularna forma zakwaterowania we Lwowie. Istnieje kilka schronisk, znajdujących się zazwyczaj w przystosowanych do tego dawnych akademikach, ich cena jest porównywalna z pokojami u rodzin prywatnych, lub wyższa, znajdują się w większości blisko centrum. Pod Lwowem jest też jeden kemping.

• 49.8403624.023811 Mini Hostel LvivMini Hostel Lviv, Sichovyh Streltsov St., 12, Ap. 16, ☎ +380-97-9315628, e-mail: bookings@minihostellviv.com. Mini Hostel znajduje się rzut kamieniem od budynku opery. Bezpłatne wi-fi, mapy, kawa, herbata i darmowy pub crawl (wycieczka po okolicznych pubach).
  +380-97-9315628, e‐mail: []. Check-in: 12:00, check-out: 11:00. Od €5. Mini Hostel znajduje się rzut kamieniem od budynku opery. Bezpłatne wi-fi, mapy, kawa, herbata i darmowy pub crawl (wycieczka po okolicznych pubach). +380-97-9315628, e‐mail: []. Check-in: 12:00, check-out: 11:00. Od €5. Mini Hostel znajduje się rzut kamieniem od budynku opery. Bezpłatne wi-fi, mapy, kawa, herbata i darmowy pub crawl (wycieczka po okolicznych pubach). +380-97-9315628, e‐mail: []. Check-in: 12:00, check-out: 11:00. Od €5. Mini Hostel znajduje się rzut kamieniem od budynku opery. Bezpłatne wi-fi, mapy, kawa, herbata i darmowy pub crawl (wycieczka po okolicznych pubach). +380-97-9315628, e‐mail: []. Check-in: 12:00, check-out: 11:00. Od €5. Mini Hostel znajduje się rzut kamieniem od budynku opery. Bezpłatne wi-fi, mapy, kawa, herbata i darmowy pub crawl (wycieczka po okolicznych pubach). +380-97-9315628, e‐mail: []. Check-in: 12:00, check-out: 11:00. Od €5. Mini Hostel znajduje się rzut kamieniem od budynku opery. Bezpłatne wi-fi, mapy, kawa, herbata i darmowy pub crawl (wycieczka po okolicznych pubach). +380-97-9315628, e‐mail: []. Check-in: 12:00, check-out: 11:00. Od €5. Mini Hostel znajduje się rzut kamieniem od budynku opery. Bezpłatne wi-fi, mapy, kawa, herbata i darmowy pub crawl (wycieczka po okolicznych pubach).

Najpowszechniejszym środkiem transportu we Lwowie są marszrutki. Nazwą ta określa się busy, jeżdżące po określonej trasie. Linii marszrutek jest kilkadziesiąt, docierają one niemal w każdy zakątek miasta. Nie mają wyznaczonych przystanków (poza kilkoma w centrum), zatrzymują się na żądanie. Przejazd kosztuje 7 UAH (luty 2019) – płaci się kierowcy przy wsiadaniu. Istnieją także marszrutki podmiejskie, kursujące do miejscowości położonych wokół Lwowa, a nawet poza granicami obwodu. Zatrzymują się one na dworcach podmiejskich.

Tramwaje elektryczne kursują po Lwowie już od 1894 roku i były pierwszymi w Monarchii Austro-Węgierskiej. Lwów jest jednym z niewielu miast w Europie, w którym tramwaje przejeżdżają przez rynek. Tory tramwajowe dość często ułożone są wzdłuż krawężników (ul. Ruska, Kopernika). Z tego powodu kierowcy dość często parkują samochody na środku ulicy.

Istnieje 9 linii tramwajowych:

• 1 (Dworzec – Rynek): główny Dworzec Kolejowy – Czerniwiecka – Gródecka – Bandery – Kopernika – Słowackiego – Doroszenki – Rynek – Ruska – Pidwalna – Franki – Witowskiego – Neczuja-Lewickiego – Kotlarewskiego – Kijowska – rusowych – Bandery – Gródecka – Czerniowiecka – Dworzec;
• 2 (Konowalca – Pasieczna): Konowalca – Melnyka – Czuprynki – Kopernika – Słowackiego – Doroszenki – Ruska – Pidwalna – Łyczakowska – Pasieczna;
• 3 (Ks. Olgi – pl. Soborny): Ks. Olgi – Sacharowa – Witebskiego – Franki – pl. Soborny;
• 4 (Muszaka – Zamarstynowska): Zamarstynowska – Chmielnickiego – Gonty – pl. Daniela Halickiego – Pidwalna – Franki – Swiencickiego – Muszaka;
• 5 (Zamarstynowska – Ks. Olgi): Ks. Olgi – Sacharowa – Witowskiego – Franki – Pidwalna – pl. Daniela Halickiego – Gonty – Chmielnickiego;
• 6 (Dworzec – Promysłowa): Promysłowa – Chmielnickiego – Hajdamacka – Zamarstynowska – Chmielnickiego – Torhowa – Gródecka – Czerniowiecka – Dworzec Kolejowy;
• 7 (Szewczenki – Wachnianina): Szewczenki – Gródecka – Torhowa – Gonty – Pidwalna – Łyczakowska – Mecznykowa (cm. Łyczakowski)- Wachnianyna;
• 8 (Ks. Olgi – Wachnianyna);
• 9 (Dworzec – Rynek): tak jak 1, tylko w przeciwnym kierunku.