Redukcje jezuickie

Redukcje jezuickie – społeczności indiańskie, istniejące w koloniach hiszpańskich i portugalskich w Ameryce Południowej, nad którymi kontrolę i opiekę roztaczał zakon jezuitów.

• Jezuici, organizując swoje państwo, podporządkowali sobie dawne wspólnoty. Niektórzy nazwali wskutek tego państwo jezuicko-indiańskie niesłusznie państwem komunistycznym. W rzeczywistości jego ustrój nic nie miał wspólnego z systemem komunistycznym. Księża stanowili w niej klasę panującą, tworząc kastę jak gdyby istot nadprzyrodzonych, które wszystko stosowały do swojego widzimisię i ani im w głowie powstało dopuścić poddanych do udziału w rządzeniu krajem. Paul Lafargue (Die Niederlassung der Jesuiten in Paraguay) nie tylko odmawia jezuitom prawa do nazywania ich systemu komunistycznym, lecz wręcz pisze, że był to ustrój zorganizowanej grabieży. Niemniej jednak system ten okazał się dla Guaranów bardziej korzystny niż wydanie ich na łup plantatorów.
  • Autor: Mieczysław Lepecki, W selwasach Paragwaju, wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 1962, s. 18–19.