XML

XML

Rozszerzenia pliku	.xml
Typ MIME	application/xml text/xml
Producent	W3C
Ostatnia wersja	XML 1.1
Typ	tekstowy, język znaczników
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

XML (ang. Extensible Markup Language, rozszerzalny język znaczników) – uniwersalny język znaczników przeznaczony do reprezentowania różnych danych w strukturalizowany sposób. To język znaczników i format pliku do przechowywania, przesyłania i rekonstrukcji dowolnych danych. Jest niezależny od platformy, co umożliwia łatwą wymianę dokumentów pomiędzy heterogenicznymi (różnymi) systemami i znacząco przyczyniło się do popularności tego języka w dobie Internetu. XML jest standardem rekomendowanym oraz specyfikowanym przez organizację W3C^[1][2]. Jest najpopularniejszym obecnie uniwersalnym językiem przeznaczonym do reprezentowania danych.

XML stanowi podzbiór SGML-a. W założeniach ma pozwalać na wysyłanie, odbieranie i przetwarzanie danych rdzennego SGML w sferze www – ogólnie, zapewniać interoperacyjność między SGML a HTML^[1][2]. W przypadku wspólnie obsługiwanych funkcji, dane dokumenty SGML i XML są równoważne. W przypadku używania funkcji niedozwolonych w XML, możliwa jest transformacja dokumentu z zachowaniem danych^[3].

Różnice dotyczące specyfikacji oraz budowy dokumentów^[2]:

• Dokumenty XML 1.0 są niezgodne z dokumentami XML 1.1 (działa to w obie strony). Do 09.01.2005 parsery XML 1.1 powinny akceptować dokumenty XML 1.0, po zmianie, parsery XML 1.1 muszą być przystosowane do obsługi dokumentów XML 1.0^[4].
• W XML 1.0 zasady konstruowania nazw wskazują wszystkie możliwości (wszystko, co nie jest dozwolone, jest zabronione). W XML 1.1 wskazują zabronione możliwości, dopuszczając wszystkie inne (wszystko, co nie jest zabronione (dla konkretnego powodu), jest dozwolone).
• XML 1.1 z góry zezwala na korzystanie ze znaków, które pojawiają się w wersji Unicode’u 4.0 i każdej nowszej. XML 1.0 zezwala na stosowanie znaków ze standardu Unicode do wersji 2.0, z pewnymi wyjątkami (spowodowanymi nieścisłościami w standardzie Unicode 2.0).
• Dokumenty XML 1.1 stosują zarówno znaki końca linii Unicode, jak i znaki końca linii zgodne z systemami IBM oraz kompatybilnymi z IBM (znak NEL).
• XML 1.1 zezwala na korzystanie ze znaków sterujących z zakresu 1-1F (jednak ze względu na ich funkcje, tylko jako referencje znakowe). XML 1.0 nie zezwala na korzystanie z większości z nich.
• XML 1.1 dokładnie definiuje zestaw ograniczeń dla parsera (tzw. pełna normalizacja), dzięki czemu porównania nazw, atrybutów i zawartości mogą być realizowane poprzez porównanie ciągów binarnych Unicode.
• W XML 1.1 instrukcje przetwarzania nie mogą się zaczynać ciągiem znaków xml (wielkość liter bez znaczenia) z uwagi na możliwe przyszłe zastosowania. To samo ograniczenie obowiązywało w XML 1.0 do 9.01.2013. Od tej zabronione jest rozpoczynanie instrukcji przetwarzania ciągiem znaków xml- (z dokładnością do wielkości liter)^[5].

Dokument jest poprawny składniowo (ang. well-formed), jeśli jest zgodny z ogólnymi zasadami XML. Dokument jest dodatkowo poprawny strukturalnie (ang. valid) jeśli jest zgodny z dodatkowymi schematami^[1][2]. Najpopularniejszymi językami do tworzenia schematów są DTD, XML Schema oraz RELAX NG^[6].

Zobacz publikację XML/Elementy w Wikibooks

Poprawny składniowo (ang. well-formed) dokument XML powinien być tworzony zgodnie z kilkoma zasadami^[1][2]

• Powinien zawierać deklarację XML, która musi być umieszczona na samym początku pliku oraz musi posiadać atrybut version (dopuszczalne wartości to 1.0 albo 1.1) oraz opcjonalnie atrybuty:

1. encoding – deklaruje zestaw znaków używanych w dokumencie XML, wartością domyślną jest kodowanie UTF-8 w systemie Unicode.
2. standalone – określa tryb dokumentu XML, może przyjmować wartość yes lub no. Jeśli ustawimy wartość na yes, to będzie oznaczało, że dokument nie zawiera innych plików, które muszą zostać przetworzone wraz z dokumentem. Może to być np. zewnętrzny arkusz stylów lub definicja DTD;

• Każdy element musi zaczynać się znacznikiem początku elementu, oraz kończyć identycznym znacznikiem końca elementu, wyjątek stanowią elementy puste, czyli takie, które nie zawierają żadnych danych, ani innych elementów, mogą zawierać atrybuty;
• Nazwy elementów mogą zawierać znaki alfanumeryczne (litery a–z, A–Z oraz cyfry 0–9) oraz dowolny znak z przedziałów: c0-d6, d8-f6, f8-2ff, 370-37d, 37f-1fff, 200c-200d, 2070, 218f, 2c00-2fef, 3001-d7ff, f900-fdcf, fdfo-fffd, 10000-efffffi. Znak dwukropka zarezerwowany jest dla identyfikacji przestrzeni nazw, której nazwa dopisywana jest przed nazwą elementu.
• Nazwy elementów nie mogą zaczynać się od znaku łącznika (-), kropki, czy cyfry.
• Elementy można zagnieżdżać w sobie i wtedy każdy element znajdujący się wewnątrz innego elementu jest nazywany „dzieckiem” tego elementu, a element, wewnątrz którego znajdują się inne elementy, zwany jest „rodzicem” tych elementów.
• Każdy element może zawierać atrybuty, które definiuje się w znaczniku początku elementu.
• Informacje, które zawiera element, muszą być zapisane pomiędzy znacznikiem początku i końca elementu;
• W danych, atrybutach oraz nazwach elementów nie mogą pojawiać się niektóre znaki. Przykładem może być znak mniejszości (<), lub ampersand (&). Znaków tych nie można używać, ponieważ parsery XML, „widząc” np. znak mniejszości wewnątrz elementu, stwierdzą, że jest to początek znacznika i dokument zostanie błędnie zinterpretowany. Specyfikacja XML daje możliwość używania takich znaków z wykorzystaniem predefiniowanych odniesień jednostki. Jeśli więc chcemy wstawić znak mniejszości (<), wpisujemy zamiast niego sekwencję < (ang. less than), natomiast gdy chcemy wprowadzić znak ampersand (&), wpisujemy – &;
• Jeżeli nie chcemy używać predefiniowanych odniesień jednostek, możemy część danych, które zawierają np. kod html lub xml, zapisać w sekcji danych znakowych, która nie będzie przetwarzana przez analizator składni XML. Znacznik początku sekcji danych znakowych to: <![CDATA[, a znacznik końca: ]]>.
• W dokumencie XML możemy wykorzystywać komentarze, które zaczynają się znakami: <!--, a kończą znakami: -->. Specyfikacja XML zezwala na wstawianie instrukcji przetwarzania, które są wykorzystywane do przeniesienia informacji do aplikacji. Instrukcje przetwarzania rozpoczynają się znakami: <?, a kończą znakami: ?>.

Dokument XML nie precyzuje, jak należy wyświetlać przechowywane w nim dane i większość przeglądarek internetowych przy próbie wyświetlenia go w swym oknie potraktuje go jak zwykły tekst. Istnieją jednak łatwe sposoby na prezentowanie dokumentów XML na stronach internetowych w przyjazny dla użytkownika sposób.

Możliwe jest wyrenderowanie dokumentu przy użyciu stylów CSS. W tym celu należy umieścić na początku dokumentu odpowiednią instrukcję sterującą, na przykład^[7][8]:

<?xml-stylesheet href="single-col.css" media="all and (max-width: 30em)"?>

Transformacje XSL umożliwiają konwersję danych do innego formatu, na przykład XHTML. Arkusz stylów jest zbiorem reguł określających sposób postępowania wobec każdego węzła dokumentu podczas transformacji. Na początku przetwarzanego dokumentu XML instrukcję sterującą podobną do poniższej^[9][8]:

<?xml-stylesheet type="application/xslt+xml" href="#style1"?>

Zobacz publikację XML w Wikibooks

Zobacz hasło XML w Wikisłowniku

• SGML

• Strona domowa XML (ang.)
• Rekomendacja XML 1.0 (ang.)
• Rekomendacja XML 1.1 (ang.)
• Kurs XML na stronach W3Schools (ang.)
• Kurs XML na stronach MSDN (ang.)
• Walidator XML (ang.)
• Formater XML (ang.)