Porządek
Porządek (gr. táksis, łac. ordo, nowołac. ordinatio) – wieloznaczny termin stosowany jako termin specjalny w logice, matematyce, metafizyce i w filozofii przyrody. Jako termin niespecjalny posiada funkcje wartościujące i ekspresywne.
W matematyce i logice porządek to relacja dwuczłonowa jednego zbioru, zwykle spełniająca aksjomaty porządku liniowego lub przynajmniej częściowego porządku. W teorii systemów, porządek to stan dowolnego zbioru na którym określone są relacje należące do jakiegoś systemu/zbioru relacji.
W metafizyce porządek to jedność w wielości, czyli taki układ bytów, który daje się ująć intelektualnie.
W filozofii przyrody przez porządek rozumie się porządek natury, czyli to, że w przyrodzie zachodzi dająca się ująć w prawa regularność.
W funkcji wartościującej termin "porządek" służy zaakcentowaniu szczególnej doniosłości tego, co się tym terminem określa (np. "porządek łaski", "porządek natury"). To znaczenie terminu "porządek" pokrywa się szczególnie często ze znaczeniem terminu "ład" - przez "ład" rozumie się najczęściej porządek jako szczególnie wysoki stopień wewnętrznej harmonii, jedności, dobra.
Funkcje ekspresywne terminu "porządek" są bardzo rozmaite - częsta przy jego użyciu jest np. intencja ironiczna, w szczególności w odniesieniu do "porządku społecznego".
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Antoni Podsiad, Słownik terminów i pojęć filozoficznych, Warszawa 2000