Stefania Cendrowska

Stefania Cendrowska

Data urodzenia	1896
Data śmierci	1985
Miejsce zamieszkania	Łódź, Kraków
Narodowość	polska
Odznaczenia

Stefania Cendrowska (ur. 1896, zm. 1985^[1]) – Polka, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata.

W okresie okupacji niemieckiej Stefania Cendrowska mieszkała w Warszawie, później w Łodzi przy ul. Nawrot. W lutym 1943 r. wzięła pod swoją opiekę 6-letnią wówczas dziewczynkę, Juttę Szabason (obecnie Judith Cohen). Jej rodzice pochodzili z Hettstedt w Saksonii, z której wyjechali do Polski po nocy kryształowej. Zostali zamordowani w getcie w Falenicy. Moritz, ojciec, kilkakrotnie zwracał się do żydowskiej organizacji samopomocowej American Joint Distribution Committee o wsparcie. Przypuszczalnie Jutta Szabason straciła rodziców w 1940 r., jednak prawdopodobnie już wcześniej została wyniesiona z getta. Od lutego 1943 r. pod opieką Stefanii Cendrowskiej w Łodzi była nazywana Jadwigą. Stefania traktowała dziewczynę jak członka swojej rodziny, posłała ją również do szkoły. W 1946 r. przybrane dziecko zostało odebrane z rąk Stefanii przez Koordynację poszukującą dzieci żydowskich, które przetrwały Zagładę. Potem Stefania przeprowadziła się do Krakowa. Tam zajmowała się opieką nad siostrzeńcami i ukończyła kurs wychowawcy kolonijnego. Natomiast Jutta trafiła do żydowskiego sierocińca w Łodzi przy ul. Piotrowskiej, później w Bielawie na Dolnym Śląsku. Została też umieszczona w sierocińcu w Les Choux we Francji. W 1949 r. przyjechała do Izraela, gdzie zaadoptowała ją dalsza rodzina mieszkająca w kibucu Mizra. Od 1946 r. nigdy nie spotkała Stefanii, jednak kobiety utrzymywały kontakt listowny^[1][2].

21 sierpnia 2013 r., dzięki staraniom ocalałej Judith Cohen, Instytut Jad Waszem przyznał pośmiertnie Stefanii Cendrowskiej tytuł Sprawiedliwej wśród Narodów Świata^[3][4].

Poszukiwania Stefanii Cendrowskiej przez Judith zostały przedstawione w 2014 r. w etiudzie dokumentalnej w reżyserii Macieja Cendrowskiego pt. „Jutta i ja”^[5][6].