Jan Mielecki
 Gryf | |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Ojciec |
Stanisław z Mielca |
| Żona |
Anna Kolanka z Dalejewa |
| Dzieci | |
Jan Mielecki herbu Gryf (ur. 1501, zm. w 1561 roku[1]) – od 1540 kasztelan wiślicki, potem wojewoda podolski, marszałek wielki koronny. W roku 1557 dowodził armią polską podczas wyprawy poswolskiej, hetman okresowy w 1557 roku[2], rotmistrz jazdy obrony potocznej w latach 1526–1557[3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z zamożnej rodziny szlacheckiej Mieleckich herbu Gryf wywodzącej się z Mielca w Sandomierskiem. Był synem Stanisława z Mielca, kasztelana zawichojskiego, rotmistrza królewskiego. Posiadał znaczny majątek. Należał do niego rodowy zamek mielecki, położony nad Wisłoką, część miasta Mielec, Zgórsko i Długa Wola. Ponadto był właścicielem 9 miast części jednego oraz 93 wsi, większość nabył w województwie ruskim. Był tenutariuszem wielu dóbr królewskich. Dzierżawił wójtostwa tłumackie, kopczyckie, czynieckie, czuniłowskie oraz starostwa chmielnickie, grodeckie i samborskie.
Studiował na Akademii Krakowskiej w 1514 roku[1]. Karierę w armii koronnej rozpoczął w 1526 jako rotmistrz jazdy obrony potocznej, przez 14 lat będzie zdobywał doświadczenie bojowe w walkach z Tatrami i Mołdawianami na Rusi i Podolu. W 1531 wziął udział w wyprawie hetmana Jana Tarnowskiego na Pokucie, przeciw hospodarowi mołdawskiemu Rareszowi. Walczył w bitwie pod Obertynem (22 sierpnia 1531). W tej kampanii jego chorągiew liczyła 499 koni, Mielecki wystawił 50-konny poczet rotmistrzowski. W 1535 obejmuje urząd kasztelana czchowskiego, w 1540 wiślickiego w 1548 zostaje mianowany wojewodą podolskim, a w 1556 marszałkiem wielkim koronnym.
Poseł na sejm krakowski 1538/1539 roku z województwa krakowskiego[1].
W 1557 został hetmanem królewskich wojsk w wyprawie Zygmunta Augusta do Inflant. Był zaufanym współpracownikiem hetmana Tarnowskiego, organizował z nim zaciąg żołnierzy na wojnę z inflancką gałęzią zakonu krzyżackiego.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]W 1539 poślubił Annę Kolankę, córkę hetmana Jana Koli, która dla zawarcia tego małżeństwa opuściła mury klasztorne[4]. Jego synem był hetman Mikołaj Mielecki.
Zmarł w 1561.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Posłowie ziemscy koronni 1493-1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 91.
- ↑ Marek Plewczyński, Naczelne dowództwo armii koronnej w latach 1501–1572, w: Studia i Materiały do Historii Wojskowości t. XXXIV, 1992, s. 51.
- ↑ Marek Plewczyński, Żołnierz jazdy obrony potocznej za panowania Zygmunta Augusta, Warszawa 1985, s. 283.
- ↑ Marek Plewczyński, Obertyn 1531, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994, s. 124.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marek Plewczyński, Wojny i wojskowość polska w XVI wieku. Tom I. Lata 1500–1548, Oświęcim 2017
- Marek Plewczyński, Obertyn 1531, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994.
- Absolwenci i studenci Akademii Krakowskiej
- Członkowie dworu królewskiego Zygmunta II Augusta
- Hetmani okresowi I Rzeczypospolitej
- Kasztelanowie wiśliccy (I Rzeczpospolita)
- Mieleccy herbu Gryf
- Posłowie na sejm krakowski 1538/1539
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej (województwo krakowskie)
- Rotmistrzowie jazdy obrony potocznej I Rzeczypospolitej
- Senatorowie świeccy I Rzeczypospolitej
- Senatorowie za panowania Zygmunta I Starego
- Senatorowie za panowania Zygmunta II Augusta
- Starostowie chmielniccy
- Starostowie grodeccy
- Starostowie samborscy
- Uczestnicy wojny polsko-mołdawskiej 1530–1532 (strona polska)
- Urodzeni w 1501
- Wojewodowie podolscy
- Wojskowi I Rzeczypospolitej
- Zmarli w 1561