Josef Mánes

Josef Mánes

Josef Mánes na fotografii z ok. 1860
Data i miejsce urodzenia	12 maja 1820 Praga
Data i miejsce śmierci	8 grudnia 1871 Praga
Narodowość	czeska
Alma Mater	Akademia Sztuk Pięknych w Pradze
Dziedzina sztuki	malarstwo
Epoka	realizm
Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach

Josef Mánes (ur. 12 maja 1820 w Pradze, zm. 9 grudnia 1871 tamże^[1]) – czeski malarz, ilustrator, grafik, przedstawiciel czeskiego romantyzmu. Uznawany^{[przez kogo?]} za twórcę czeskiego malarstwa, zwłaszcza czeskiego malarstwa portretowego i pejzażowego w okresie romantyzmu i realizmu.

Ukończył studia w Akademii Sztuk Pięknych w Pradze.

W 1920 na jego cześć nazwano jeden z mostów w centrum Pragi. Spoczywa na Cmentarzu Olszańskim.

Twórczość Mánesa wywodzi się z romantyzmu. Inspirowana była malarstwem portretowym szkoły monachijskiej, rodzinnym praskim starym miastem i życiem mieszkańców wsi na Hanie, którzy ucieleśniali dla niego ideał prostoty. Do najbardziej znanych prac należy cykl portretów praskich mieszkańców, stylowe neorokokowe sceny z pobytów na zamku rodziny Silva-Tarrouca w Čechách pod Kosířem na Hanie, tablica z 1865 na praskim Orloju przedstawiająca alegorię 12 miesięcy za pomocą prac rolnych (dziś znajduje się tam kopia, oryginał jest wystawiony w Muzeum miasta Pragi).

• Orlí hnízdo
• Poutník
• Hrobník – trzy obrazy inspirowane jego pobytem w Monachium
• Krkonošská krajina – studium z podróży z ojcem Antonínem
• Poslední okamžiky Lukáše z Leydenu, též Lukáš Leydenký žebrá na Pražském mostě (1843), Galeria Narodowa w Pradze
• Setkání Petrarky s Laurou v Avignonu roku 1327 (1845-1846), Galeria Narodowa w Pradze
• Políbení (1851), Galeria Narodowa w Pradze
• Příjezd hosta (1853-1855), Galeria Narodowa w Pradze
• Při měsíčku (Dostaveníčko) (1853-1855)
• Josefina (1855), Galeria Narodowa w Pradze
• Červené paraplíčko (V létě) (1855)
• Luisa Bělská (1857), portret żony znanego praskiego przedsiębiorcy, Galeria Narodowa w Pradze
• Švadlenka (Szwaczka) (1858-1859), portret Františki Pokorné, narzeczonej malarza Adolfa Kosárka, kiedy w momencie szycia szat ślubnych dowiedziała się o śmiertelnej choroby narzeczonego.
• Anna Vaclavíková (1862), portret bogatej mieszczanki, Galeria Narodowa w Pradze
• Labská krajina (1863)
• Řípský kraj (1863)

• Studia hanackich ubrań
• Ilustracje „Rękopisu královédvorskiego”, drzeworyty 1849 – 1862

• Projekt sztandaru spółki Říp
• Projekt sztandaru i drzewca spółki Rastislav v Blansku

• Karel Chytil, Josef Mánes a jeho rod, Praha 1935. Dostępne online
• Miloš Jiránek, Josef Mánes – Ilustrowany życiorys, Praha: Spolek výtvarných umělců Mánes, 1909. Dostępne online
• Jaromír Pečírka, Josef Mánes, živý pramen národní tradice, Praha 1939
• Olga Macková, Josef Mánes, Praha: Odeon, 1970, s. 69.
• Olga Macková, Gabriela Kesnerová (wstęp Jiří Kotalík), Josef Mánes 1820-1871, Katalog výstavy NG Praha 1971
• Hana Volavková, Josef Mánes, malíř vzorků a ornamentů, Praha 1981
• Gabriela Kesnerová, Krajina v díle Josefa Mánesa: Klášter sv. Anežky České, 1991, Praha: Národní galerie v Praze, 1991, s. 173
• Anděla Horová (red.), Nová encyklopedie českého výtvarného umění (t. I), Academia Praha 1995
• František Žákavec, Dílo Josefa Mánesa: Svazek II. Lid československý, Praha: Jan Štenc, 1923. s. 335. Dostępne online

• Spis tekstów Josefa Mánesa lub jego dotyczących w bazie czeskiej Biblioteki Narodowej
• abART: Josef Mánes