Hu Shi

Ta osoba nosi chińskie nazwisko Hu.

Hu Shi

Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone 胡适 Pismo tradycyjne 胡適 Hanyu pinyin Hú Shì Wade-Giles Hu Shih Wymowa (IPA) [xǔ ʂɨ̂]

Hu Shi (ur. 17 grudnia 1891 w Anhui, zm. 24 lutego 1962) – chiński filozof, poeta, pisarz i działacz społeczny.

W latach 1910–1917 kształcił się w Stanach Zjednoczonych, najpierw na Cornell University, gdzie studiował rolnictwo, a potem filozofię, następnie na Columbia University, gdzie jego nauczycielem był John Dewey. Po uzyskaniu doktoratu w 1917, wrócił do Chin i został czołowym działaczem Ruchu Nowej Kultury i Ruchu 4 Maja oraz zwolennikiem tendencji zachodnich w chińskiej kulturze, m.in. redaktorem wpływowego magazynu Xin Qingnian^[1]. Liberał^[2], stanowczo sprzeciwiał się silnym w Ruchu 4 Maja tendencjom komunistycznym i anarchistycznym, mówiąc o „niewolnikach Marksa i Kropotkina”, nieróżniących się od „niewolników Konfucjusza i Zhu Xi”^[3]. Jako filozof był zwolennikiem pragmatyzmu^[4]. W latach 20. i 30. poświęcił się pracy naukowej nad chińską historią i kulturą oraz jej relacji do współczesności^[5][6][7]. W trakcie tych badań wykazał m.in. autorstwo Cao Xueqina klasycznej powieści Sen czerwonego pawilonu.

Jako pisarz i poeta był zdecydowanym zwolennikiem tworzenia literatury w języku potocznym (baihua), ideę tę propagował w licznych esejach i artykułach. Twierdził, że formy klasycznych wierszy chińskich, pisanych w wenyan zużyły się i uległy petryfikacji; konieczne jest stworzenie nowych form rytmicznych i rymowanych dla nowej poezji. Publikując w 1920 zbiór Changshi ji (Eksperymenty) stał się pierwszym poetą chińskim tworzącym w nowym chińskim języku potocznym. Jego idee te wcielali w życie poeci stowarzyszeni w założonym przez niego i Xu Zhimo w 1923 Xinyue She (Stowarzyszeniu Nowiu)^[1].

W latach 1938–1942 był ambasadorem Chin w USA. Po zwycięstwie komunistów w 1949 roku uciekł do Ameryki, skąd w 1958 wyjechał na Tajwan, gdzie objął funkcję prezesa Academia Sinica^[6]. W ChRL jego prace z powodów politycznych przez wiele lat znajdowały się na indeksie^[8]. W 1955 Mao Zedong rozpętał nagonkę na pisarza, której efektem były setki artykułów, zebranych potem w ośmiotomowym Zbiorze esejów krytykujących Hu Shi (1955)^[9]. Nastawienie to zmieniło się dopiero po opublikowaniu w 1986 poświęconego mu artykułu autorstwa Ji Xianlina^[10].

1. Zhongguo zhexue shi dagang (Zarys historii filozofii chińskiej)
2. Baihua wenxue shi (Historia literatury w języku potocznym)
3. The Development of the Logical Method in Ancient China (napisana po angielsku)

• John K. Fairbank: Historia Chin. Nowe spojrzenie. Gdańsk: Wyd. Marabut, 1996. ISBN 83-85893-79-2. Brak numerów stron w książce
• Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004. ISBN 83-88542-68-0. Brak numerów stron w książce