Harfa szklana

Ten artykuł dotyczy instrumentu muzycznego zbudowanego z kieliszków. Zobacz też: harfa.

Harfa szklana, anielskie organy lub verrilion – instrument muzyczny zbudowany z kieliszków, w którym dźwięk powstaje poprzez pocieranie zwilżonym opuszkiem palca rantu czarki.

Można również uderzać kielich lub np. pocierać go smyczkiem.

Twórcą nazwy i pierwszym wirtuozem tego instrumentu był Irlandczyk Richard Pockridge, który wynalazł instrument w 1743 roku^[1]. Rozsławił szklaną muzykę najpierw w Dublinie, a potem w Wielkiej Brytanii. Do jej popularyzacji przyczynił się również Ch.W. Gluck, który koncertował z powodzeniem na swym verrilionie zbudowanym z kieliszków.

W XVIII wieku anielskie organy stały się bardzo popularne i – dzięki koncertom granym przez prawdziwych wirtuozów – cieszyły się dużym prestiżem. W następnym stuleciu ich znaczenie gwałtownie zmalało. Na sceny wkroczyły instrumenty głośniejsze i bardziej wirtuozowskie, jeśli chodzi o możliwości – fisharmonia i fortepian młoteczkowy.

W XX wieku reaktywował je i spopularyzował Bruno Hoffmann. To on nadał instrumentowi zbudowanemu z kieliszków nową nazwę – harfa szklana. Nazwa instrumentu jego konstrukcji nawiązuje do harfy Eola, a skojarzenie Hoffmanna odwołuje się do jakości i charakteru brzmienia, a nie do konstrukcji, która w niczym nie przypomina przecież strunowej harfy.

Wykonawców podtrzymujących tradycje wskrzeszone przez Hoffmanna jest dziś na świecie bardzo niewielu. W Polsce kultywuje je zespół Glass Duo.

• harmonika szklana
• verrophone

• Na szkle grane artykuł Anny Szafraniec, Ruch Muzyczny nr 11/2006
• G2 Glass Instrument Makers strona jedynego na świecie producenta szklanych harf