Kazimierz Bogaczewicz

Kazimierz Bogaczewicz

podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	2 marca 1886, 1887 lub 1888 Humniska, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	kwiecień 1940 Charków, USRR, ZSRR
Przebieg służby
Lata służby	1914–1940
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	6 Pułk Piechoty Legionów, 25 Pułk Piechoty, 54 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych, 42 Pułk Piechoty, D. O. K. III, SGO „Narew”
Stanowiska	dowódca batalionu, dowódca pułku, szef OPL SGO „Narew”
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka, II wojna światowa: (kampania wrześniowa)
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Kazimierz Bogaczewicz (ur. 2 marca 1886, 1887 lub 1888 w Humniskach, zm. kwiecień 1940 w Charkowie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. 2007-11-09: Pierwszy dzień uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”

Urodził się 2 marca 1886, 1887 lub 1888^[a] w Humniskach, w rodzinie Franciszka (rękodzielnik w Humniskach^[1][2]) i Marii z Orzechowskich. W 1907 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Jakub Hanus, Kazimierz Vetulani)^[3][4][5]. Ukończył studia prawa na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego.

Był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich od 1912 do 1913, w tym pracował jako instruktor PDS w Brzozowie tuż obok rodzinnych Humnisk. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Grupy Strzeleckiej Józefa Piłsudskiego 6 sierpnia 1914, a następnie do Legionów Polskich, gdzie służył w 2 kompanii I batalionu 1 pułku piechoty w składzie I Brygady, później służył w kompanii narciarskiej Mariusza Zaruskiego. Odbył kurs w Szkole Podchorążych od maja do lipca 1915, po czym został skierowany do 6 pułku piechoty w składzie III Brygady. Od września 1916 przebywał na froncie, 15 listopada 1915 został awansowany do stopnia chorążego^[6]. Podczas walk I wojny światowej został ranny pod Kamieniuchą. Awansowany na podporucznika piechoty od 1 kwietnia 1916. Od kwietnia do czerwca 1917 kierował Powiatowym Urzędem Zaciągu w Rawie Mazowieckiej. Po kryzysie przysięgowym z 1917 był oficerem Polskiego Korpusu Posiłkowego. Został awansowany do stopnia porucznika piechoty 27 listopada 1917. Po bitwie pod Rarańczą z lutego 1918 został internowany w obozie w Dułowie(inne języki) (węg. Dulfalva) na Zakarpaciu do połowy kwietnia 1918, a następnie wcielony do armii austro-węgierskiej.

W listopadzie 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. Był przydzielony do 25 pułku piechoty. W jego szeregach brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej i wojnie polsko-bolszewickiej. Został awansowany do stopnia majora piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919^[7][8]. W kolejnych latach 20. był oficerem w 54 pułku piechoty w Tarnopolu, gdzie w 1923, 1924 pełnił funkcję dowódcy III batalionu^[9][10]. W maju 1925 został przeniesiony do 78 pułku piechoty w Baranowiczach^[11]. W sierpniu tego roku wrócił do 54 pp na stanowisko dowódcy I batalionu^[12]. 5 maja 1927 został przesunięty na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[13][14]. 12 kwietnia 1927 awansował na podpułkownika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 25. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[15][16]. Z dniem 25 sierpnia 1931 został przeniesiony do 42 pułku piechoty w Białymstoku na stanowisko dowódcy pułku^[17][18]. Pomysłem Bogaczewicza była reorganizacja Wojskowego Klubu Sportowego w wielosekcyjny klub cywilno-wojskowy Białostocki Klub Sportowy Jagiellonia^[19]. Był współzałożycielem i wiceprezesem tego klubu^[20]. W listopadzie 1935 został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie. Od 1937 pełnił funkcję dowódcy obrony przeciwlotniczej w DOK nr III w Grodnie. Z dniem 31 grudnia 1938 przeszedł w stan spoczynku. Pozostał w Grodnie i tam osiadł.

Wobec zagrożenia wojną w 1939 zmobilizowany do służby czynnej jako szef OPL Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew”. Walczył w kampanii wrześniowej. Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej i został osadzony w obozie w Starobielsku^[21][22]. W 1940 zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Pogrzebano go potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach^[22], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie^[23]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 197^[22].

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 511 (28 lutego 1921)^[24]
• Krzyż Niepodległości (6 czerwca 1931)^[25][26]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)^[27][28]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
• Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[29]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Odznaka pamiątkowa 42 pułku piechoty (II RP)^[30]
• Krzyż Żelazny 2. klasy (Cesarstwo Niemieckie, 12 maja 1917)^[31]

• 5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika^[32][33][34]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[35][36][37].
• W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, Kazimierz Bogaczewicz został uhonorowany poprzez zasadzenie Dębu Pamięci przy Zespole Szkół im. Macieja Rataja w Reszlu^[38].

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
• K. Banaszek, W. K. Roman, Z. Sawicki, Kawalerowie orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich, Warszawa 2000, s. 34.
• Kazimierz Bogaczewicz. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 sierpnia 2014)].
• Żołnierze Niepodległości. Kazimierz Bogaczewicz. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2020-05-02].