Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki
Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki (2009) | |
Data i miejsce urodzenia |
12 listopada 1962 |
---|---|
Dziedzina sztuki | |
Ważne dzieła | |
Piosenka o zależnościach i uzależnieniach | |
Nagrody | |
Nagroda Literacka Gdynia (2006, 2009), Nagroda Literacka „Nike” (2009) |
Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki (ur. 12 listopada 1962 w Wólce Krowickiej[1]) – polski poeta.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jest synem Ukrainki i Polaka[2]. W dzieciństwie mieszkał w okolicach Przemyśla[3]. Absolwent filologii polskiej na UMCS. Tamże rozpoczął, lecz nie ukończył studiów doktoranckich[2]. Debiutował w „Akcencie” nr 4 z 1989 roku[4]. W latach 1990–2003 współpracował z kwartalnikiem literackim „Kresy”. Od 1991 roku mieszka w Warszawie[2], od 1993 roku jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich[2]. Jest członkiem kapituły Poznańskiej Nagrody Literackiej.
Jego poezja, łącząca tradycję (m.in. metafizycznej poezji baroku[3]) ze współczesną dykcją, doczekała się wielu recenzji i opracowań. Zdaniem Piotra Matywieckiego można wyróżnić trzy główne tematy w jego poezji: chorobę/agonię/śmierć, seksualną tożsamość podmiotu lirycznego oraz prowincjonalne życie codzienne[3]. Poeta łączy w swej poezji nie tylko fascynację konceptyzmem, marinizmem, ale także nadaje swym wierszom muzyczność (wiersze meliczne[3]) i nacechowanie filozoficzne. Wśród czytelników fascynujących się tą poezją znalazł się także Czesław Miłosz, który osobiście nagrodził poetę[2][1].
Utwory
[edytuj | edytuj kod]Poezja
[edytuj | edytuj kod]- Nenia i inne wiersze, Związek Literatów Polskich, Lublin 1990.
- Peregrynarz, Przedświt, Warszawa 1992, ISBN 83-85081-42-9.
- Młodzieniec o wzorowych obyczajach, Przedświt, Warszawa 1994, ISBN 83-85081-74-7.
- Liber mortuorum, Stowarzyszenie Literackie Kresy, Lublin 1997, ISBN 83-907093-5-X.
- Kamień pełen pokarmu. Księga wierszy z lat 1987–1999, Świat Literacki, Kraków 1999, ISBN 83-86646-82-9.
- Przewodnik dla bezdomnych niezależnie od miejsca zamieszkania, Biuro Literackie, Legnica 2000, ISBN 83-88515-49-7.
- Daleko stąd zostawiłem swoje dawne i niedawne ciało, Zielona Sowa, Kraków 2003, ISBN 83-7389-325-3.
- Przyczynek do nauki o nieistnieniu, Biuro Literackie, Legnica 2003, ISBN 83-88515-39-X.
- Dzieje rodzin polskich, Sic!, Warszawa 2005, ISBN 83-88807-69-2.
- Poezja jako miejsce na ziemi (1989-2003), Biuro Literackie, Wrocław 2006, ISBN 83-88515-87-X.
- Piosenka o zależnościach i uzależnieniach, Biuro Literackie, Wrocław 2008, ISBN 978-83-60602-31-7.
- Rzeczywiste i nierzeczywiste staje się jednym ciałem. 111 wierszy, Biuro Literackie, Wrocław 2009, ISBN 978-83-62006-09-0.
- Oddam wiersze w dobre ręce. (1988-2010), Biuro Literackie, Wrocław 2010, ISBN 978-83-62006-33-5.
- Imię i znamię, Biuro Literackie, Wrocław 2011, ISBN 978-83-62006-83-0.
- Podaj dalej, WBPiCAK, Poznań 2012, ISBN 978-83-62717-68-2.
- Kochanka Norwida, Biuro Literackie, Wrocław 2014, ISBN 978-83-63129-63-7.
- Nie dam ci siebie w żadnej postaci, Lokator, Kraków 2016, ISBN 978-83-63056-30-5.
- Dwie główne rzeki, WBPiCAK, Poznań 2019, ISBN 978-83-65772-69-5.
- Gdyby ktoś o mnie pytał, Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2020[5], ISBN 978-83-66487-07-9.
- Ciało wiersza, Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2021[6], ISBN 978-83-66487-33-8.
Wybory wierszy
[edytuj | edytuj kod]- Inaczej nie będzie, wybór Jakub Skurtys, Biuro Literackie, Kołobrzeg 2022, ISBN 978-83-67249-27-0.
Proza
[edytuj | edytuj kod]- Zaplecze, Biuro Literackie, Legnica 2002.
Antologie
[edytuj | edytuj kod]- Free Over Blood. New Polish Series (redakcja Dawid Jung i Marcin Orliński, OFF Press i Zeszyty Poetyckie), Londyn 2011[7].
Nagrody i nominacje
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda im. Kazimiery Iłłakowiczówny[1] (1991)
- Nagroda im. Józefa Czechowicza (1991)[8]
- Nagroda Literacka im. Barbary Sadowskiej (1994)[1]
- Nagroda Niemiecko-Polskich Dni Literatury w Dreźnie (1998)[1]
- Nagroda Literacka Gdynia (2006) – za tom Dzieje rodzin polskich[9]
- Hubert-Burda-Preis für junge osteuropäische Lyrik (2007)[10]
- Nagroda Literacka Gdynia (2009) za tom Piosenka o zależnościach i uzależnieniach[11]
- Nagroda Literacka „Nike” (2009) za tom Piosenka o zależnościach i uzależnieniach[12]
- nominacja do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius za tom Piosenka o zależnościach i uzależnieniach
- Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius (2012) za tom Imię i znamię[13]
- nominacja do Nagrody Poetyckiej Orfeusz (2015) za tom Kochanka Norwida[14]
- nominacja do Nagrody Literackiej „Nike” (2015) za tom Kochanka Norwida[15]
- nominacja do Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej (2017) za tom Nie dam ci siebie w żadnej postaci[16]
- nominacja do Nagrody Literackiej „Nike” 2017 za tom Nie dam ci siebie w żadnej postaci[17]
- Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius 2020 za całokształt twórczości[18]
Odniesienia w kulturze
[edytuj | edytuj kod]Łódzki Teatr Napięcie w 2007 roku wystawił sztukę Przewodnik dla bezdomnych (na podstawie zbioru Przewodnik dla bezdomnych niezależnie od miejsca zamieszkania oraz twórczości Arthura Rimbauda) z muzyką zespołu The Homeless Band.
Skupieni wokół pisma „Ha!art” młodzi krytycy poświęcili Tkaczyszynowi-Dyckiemu książkę Jesień już Panie a ja nie mam domu. Eugeniusz Tkaczyszyn Dycki i krytycy (2001)[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Eugeniusz TKACZYSZYN-DYCKI, [w:] Stowarzyszenie Pisarzy Polskich [online], sppwarszawa.pl [dostęp 2023-09-24] .
- ↑ a b c d e Barbara Marzęcka , Eugeniusz TKACZYSZYN-DYCKI, [w:] Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku [online], www.ppibl.ibl.waw.pl [dostęp 2023-09-24] .
- ↑ a b c d Piotr Matywiecki , Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki. Życie i twórczość [online], Culture.pl, grudzień 2006 [dostęp 2023-09-24] (pol.).
- ↑ „Akcent” nr 4 z 1989 roku (pdf).
- ↑ Gdyby ktoś o mnie pytał :: Biuro Literackie [online] [dostęp 2023-09-24] (pol.).
- ↑ Ciało wiersza :: Biuro Literackie [online] [dostęp 2023-09-24] (pol.).
- ↑ Euganiusz Tkaczyszyn-Dycki we „Free Over Blood. New Polish Series”. [dostęp 2012-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-08)].
- ↑ Eugeniusz TKACZYSZYN-DYCKI: Ciało wiersza :: Biuro Literackie [online] [dostęp 2023-09-24] (pol.).
- ↑ Laureaci Nagrody Literackiej Gdynia (Onet.pl 7.12.2006). [dostęp 2009-06-16].
- ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki [online], Petrarca Netz [dostęp 2023-09-24] (niem.).
- ↑ Nagroda Literacka Gdynia dla Tkaczyszyn-Dyckiego, Świetlickiego i Poprzęckiej (Wyborcza.pl 15.06.2009). [dostęp 2009-06-16].
- ↑ Nagroda Nike 2009. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-20].
- ↑ Laureaci | Silesius. silesius.wroclaw.pl. [dostęp 2015-07-15].
- ↑ Orfeusz – Nagroda Poetycka im. K. I. Gałczyńskiego 2015 – nominowani [online], www.orfeusz-nagroda.pl [dostęp 2015-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-01] .
- ↑ nominacje do Nagrody Literackiej Nike 2015. culture.pl. [dostęp 2015-07-26].
- ↑ Nagroda im. Wisławy Szymborskiej [online], nagrodaszymborskiej.pl [dostęp 2017-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-27] (pol.).
- ↑ Nike 2017 – nominacje [online], wyborcza.pl, 18 maja 2017 [dostęp 2017-05-18] .
- ↑ Silesius 2020 – nominacje [online], silesius.wroclaw.pl [dostęp 2020-06-26] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku. Słownik biobibliograficzny. Tom 2, wyd. IBL PAN, Warszawa 2014
- Hasło w Leksykonie Lublin
- Jesień już Panie a ja nie mam domu. Eugeniusz Tkaczyszyn Dycki i krytycy, pod red. Grzegorza Jankowicza, Kraków 2001.
- Pokarmy. Szkice o twórczości Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, red. Piotr Śliwiński, Poznań 2012.
- Krzysztof Hoffmann, Dubitatio. O poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, Szczecin, Bezrzecze 2012.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Strona Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. biuroliterackie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-08)]. w Biurze Literackim
- Laureaci Nagrody Literackiej Gdynia
- Laureaci Nagrody Nike
- Laureaci Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej „Silesius”
- Urodzeni w 1962
- Członkowie Stowarzyszenia Pisarzy Polskich
- Polscy poeci XX wieku
- Polscy poeci XXI wieku
- Absolwenci Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Laureaci Nagrody im. Kazimiery Iłłakowiczówny