Christina Rossetti
Imię i nazwisko |
Christina Georgina Rossetti |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
5 grudnia 1830 |
Data i miejsce śmierci |
29 grudnia 1894 |
Narodowość |
Angielska |
Dziedzina sztuki |
poezja |
Christina Georgina Rossetti (ur. 5 grudnia 1830 w Londynie, zm. 29 grudnia 1894 tamże) – angielska poetka i prozatorka. Pisywała też artykuły do pisma Prerafaelitów „The Germ”.
Christina Rossetti urodziła się w Londynie, jako jedno z czworga dzieci Frances Polidori i poety Gabriele Rossettiego, wykładowcy języka włoskiego w King’s College. Była siostrą malarza i poety Dante Gabriela Rossettiego. W 1848 była zaręczona z Jamesem Collinsonem, ale do małżeństwa nie doszło z powodu jego konwersji na katolicyzm. W 1853 roku po tym, jak jej ojciec przeszedł na emeryturę, próbowała prowadzić wraz z matką szkołę, ale działalność ta trwała jedynie rok. W latach 60. związana była z Charlesem Cayleyem, jednak związek ten rozpadł się z powodów religijnych. Zmarła na nowotwór w 1894 roku[1].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]- Goblin Market (1862)
- The Prince's Progress (1866)
- Commonplace and Other Stories (1870)
- Sing-Song, kinderversjes (1872)
- Annus Domini (1874)
- A Pageant and Other Poems (1881)
- New Poems (1896, edycja pośmiertna)
Podobnie jak jej brat[2] Christina Rosetti była przede wszystkim znakomitą sonecistką[3]. W piśmie Athenaeum krytyk stwierdził: She resembles her brother in the rich artistry of her work[4]. Przykładem wersyfikacyjnego kunsztu poetki może być sonet After death (Po śmierci). Utwór ten realizuje model klasycznego pięciorymowego sonetu włoskiego ze schematem abba abba cde edc. Ten układ występował u Dantego Alighieri, a w literaturze polskiej u Sebastiana Grabowieckiego[5].
- The curtains were half drawn, the floor was swept
- And strewn with rushes, rosemary and may
- Lay thick upon the bed on which I lay,
- Where through the lattice ivy-shadows crept.
- He leaned above me, thinking that I slept
- And could not hear him; but I heard him say,
- ‘Poor child, poor child’: and as he turned away
- Came a deep silence, and I knew he wept.
- He did not touch the shroud, or raise the fold
- That hid my face, or take my hand in his,
- Or ruffle the smooth pillows for my head:
- He did not love me living; but once dead
- He pitied me; and very sweet it is
- To know he still is warm though I am cold.
Sonet był ulubioną formą poetki. Cykl sonetowy Monna innominata poetka nazwała sonetem sonetów (A sonnet of sonnets). Zbliża się on kompozycyjnie do wieńca sonetów. Wszystkie wiersze z tego cyklu mają po dwa motta, jedno z Dantego a drugie z Petrarki. Poetka sięgnęła też po niezwykle trudną formę ronda[6], które zostało przywrócone od łask w twórczości Prerafaelitów, a u nas stało się popularne w okresie Młodej Polski. Wersyfikacyjna architektura ronda jest widoczna oczywiśscie dopiero przy zacytowaniu utworu w całości:
- Sleeping at last, the trouble and tumult over,
- Sleeping at last, the struggle and horror past,
- Cold and white, out of sight of friend and of lover,
- Sleeping at last.
- No more a tired heart downcast or overcast,
- No more pangs that wring or shifting fears that hover,
- Sleeping at last in a dreamless sleep locked fast.
- Fast asleep. Singing birds in their leafy cover
- Cannot wake her, nor shake her the gusty blast.
- Under the purple thyme and the purple clover
- Sleeping at last.
- (Sleeping at last)
Poetka używała też między innymi strofy dziewięciowersowej abbbabaaa (Life and death), ośmiowersowej ababcdcd (Paradise) i sześciowersowej aaabab (The prince's progress), trójwersowej aaa (A royal princess) i różnych zwrotek czterowersowych.
Kilka swoich utworów zadedykował poetce Algernon Charles Swinburne.
Wiersze Christiny Rossetti tłumaczyli na język polski:
Stanisław Barańczak: https://milosc.info/christina-rossetti/
Ryszard Mierzejewski: http://www.libertas.pl/wiersze_christina_rossetti_1830_1894.html
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Glenn Everett: The Life of Christina Rossetti. [dostęp 2010-03-20]. (ang.).
- ↑ Przemysław Mroczkowski pisze wprost: Siostra Dantego Gabriela, Christina Rossetti[...] dzieliła z bratem zdolności [...]. Zobacz: Przemysław Mroczkowski, Historia literatury angielskiej. Zarys, Wrocław 1981, s. 456.
- ↑ Zobacz: Christina Rossetti, The poems of Christina Rossetti. Chosen and edited by William M. Rossetti, MacMillan & Co., London 1904.
- ↑ William M. Rossetti, Preface, [w:] Christina Rossetti, The poems of Christina Rossetti, o.c., s. XVI.
- ↑ Mirosława Hanusiewicz, Świat podzielony. O poezji Sebastiana Grabowieckiego, Lublin 1994, s. 133.
- ↑ Za temat ronda zobacz Wiktor Jarosław Darasz, Mały przewodnik po wierszu polskim, Kraków 2003, s. 163.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Christina Rossetti's Works. [dostęp 2010-03-20]. (ang.).
- Prerafaelici. Poznań: Wydawnictwo Podsiedlik-Raniowski i Spółka, 1999. ISBN 83-7212-170-2.
- ISNI: 0000000110597312
- VIAF: 44318353
- ULAN: 500524851
- LCCN: n79032213
- GND: 118749897
- NDL: 00454739
- LIBRIS: mkz120c55rhcrp4
- BnF: 12054523g
- SUDOC: 027426041
- SBN: CFIV007930
- NLA: 36580539
- NKC: jn20010316158
- DBNL: ross070
- BNE: XX967913
- NTA: 068328850
- BIBSYS: 90113206
- CiNii: DA01756738
- Open Library: OL36807A
- PLWABN: 9810608595605606, 9810535488505606
- NUKAT: n99707187
- OBIN: 24139
- J9U: 987007277152205171
- PTBNP: 1269656, 136956
- CANTIC: a11109646
- LNB: 000130375
- CONOR: 90382947
- ΕΒΕ: 259404
- KRNLK: KAC201330742
- LIH: LNB:V*114403;=1A
- RISM: people/40200428