Edytujesz Wiesław Jędrzejczak

|grafika = Wiesław Jędrzejczak.JPG

|data urodzenia = 1 października 1947

|almamater = [[Wojskowa Akademia Medyczna]]

|commons = Category:Wiesław Jędrzejczak

'''Wiesław Wiktor Jędrzejczak''' (ur. [[1 października]] [[1947]] w [[Gdynia|Gdyni]]) – polski lekarz, specjalista [[Interna|chorób wewnętrznych]], [[hematologia|hematolog]], [[onkologia kliniczna|onkolog kliniczny]], [[Przeszczepianie narządów|transplantolog]], profesor doktor habilitowany medycyny<ref name=NP />. Jako pierwszy w Polsce przeprowadził allogeniczny przeszczep szpiku w 1984, a także przeszczep autologiczny w 1985<ref name=NwP />. Jest emerytowanym pułkownikiem [[Wojsko Polskie|Wojska Polskiego]]{{odn|50 lat pracy naukowej prof. Wiesława Jędrzejczaka|2021}}.

Uzyskał maturę w [[II Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Adama Mickiewicza w Gdyni|II Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza w Gdyni]]. W 1971 ukończył z wyróżnieniem Wydział Lekarski [[Wojskowa Akademia Medyczna|Wojskowej Akademii Medycznej]] w [[Łódź|Łodzi]]. W 1974 uzyskał stopień doktora nauk medycznych na podstawie pracy: ''Ocena przydatności testu prednisonowego w różnicowaniu neutropenii''. W 1978 uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk medycznych na podstawie rozprawy: ''Skutki uboczne chemioterapii nowotworów jako kliniczny model ostrej choroby popromiennej. Diagnostyka uszkodzeń układów krwiotwórczego i odpornościowego ze szczególnym uwzględnieniem neutropenii''. 31 maja 1990 otrzymał tytuł profesora nauk medycznych<ref name=NP />{{odn|Laureaci Nagrody FNP|1993}}.

== Praca ==

W latach 1984–1998 był kierownik Zakładu Immunologii Centralnego Szpitala Klinicznego Wojskowej Akademii Medycznej w Warszawie. W latach 1998–2018 był kierownikiem Katedry i Kliniki Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych [[Warszawski Uniwersytet Medyczny|Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego]] w Warszawie. W latach 2002–2014 i 2016–2018) był konsultantem krajowym w dziedzinie hematologii.

W pierwszej połowie lat 80. XX wieku prowadził badania krwiotwórczych komórek macierzystych tworzących wewnątrzpochodne kolonie śledzionowe i zaproponował oryginalną hipotezę alternatywnych dróg różnicowania układu krwiotwórczego. Do jego osiągnięć należy opracowanie oryginalnych metod chemioterapii nowotworów, opracowanie metod kontroli skutków ubocznych leków przeciwnowotworowych, współudział w odkryciu regulacyjnej roli limfocytów T w krwiotworzeniu, opracowanie metody ilościowego badania komórek ustanawiających krwiotworzenie, opracowanie metod hodowli komórek podścieliska krwiotwórczego, opracowanie oryginalnych modyfikacji metod przeszczepiania szpiku u ludzi. 28 listopada 1984, wraz ze stworzonym przez siebie zespołem lekarzy, przeprowadził udany zabieg allogenicznego przeszczepu [[szpik kostny|szpiku kostnego]] w Centralnym Szpitalu Klinicznym WAM w Warszawie. W 1985, z tym samym zespołem lekarzy, przeprowadził przeszczepienie szpiku autologicznego, czyli przy użyciu własnych komórek chorego. Oba zabiegi były wykonane po raz pierwszy w Polsce<ref name=NwP />{{odn|Laureaci Nagrody FNP|1993}}.

W 1991 otrzymał Nagrodę Miesięcznika [[Problemy (czasopismo)|„Problemy”]] za osiągnięcia w dziedzinie popularyzowania nauki{{odn|Laureaci Nagrody FNP|1993}}. W 1993 został laureatem [[Nagroda Fundacji na rzecz Nauki Polskiej|Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej]] za ''prace na temat molekularnych i komórkowych mechanizmów powstawania komórek krwi''{{odn|Laureaci Nagrody FNP|1993}}.

W 2022, wraz zespołem, otrzymał [[Nagroda Ig Nobla|Nagrodę Ig Nobla]] za przeprowadzone badania, które wykazały, że pacjenci onkologiczni poddawani [[radioterapia|radioterapii]] i [[chemioterapia|chemioterapii]] wykazywali mniej szkodliwych skutków ubocznych, jeśli podawano im [[lody]]. Opracowanie tych badań zostało opublikowane przez „Scientific Reports” w listopadzie 2021<ref name=NwP2022 /><ref name=Forsal />.

Opublikował ponad 300 prac naukowych z dziedziny transplantologii, hematologii i onkologii oraz około 100 rozdziałów w podręcznikach oraz samodzielnie książki „Zagadka tworzenia krwi” i „Hemograft”. Ta ostatnia książka jest pierwszą polską monografią transplantologii komórek krwiotwórczych. Był promotorem 23 doktoratów i opiekunem 9 habilitacji{{odn|50 lat pracy naukowej prof. Wiesława Jędrzejczaka|2021}}<ref name=NP />.

Obecnie nie jest już kierownikiem, ale nadal jest profesorem w Katedrze i Klinice Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych [[Warszawski Uniwersytet Medyczny|Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego]], zlokalizowanej w [[Centralny Szpital Kliniczny w Warszawie|Centralnym Szpitalu Klinicznym w Warszawie]] Jest przewodniczącym Komitetu Immunologii i Etiologii Zakażeń Człowieka [[Polska Akademia Nauk|Polskiej Akademii Nauk (PAN)]] i członkiem Komitetu Bioetyki PAN<ref name=NP />.

== Życie prywatne ==

Ma dwóch synów: młodszego Wiktora Oskara i Wiesława Wiktora, który jest również naukowcem<ref name=PulsMed /><ref name=NPJr />.

== Upamiętnienie ==

W 2007 ukazał się na jego temat film biograficzny Jakuba Kossakowskiego „Między złem a złem”, a w 2017 monograficzna książka Justyny Wojteczek „Pozytywista do szpiku kości”{{odn|50 lat pracy naukowej prof. Wiesława Jędrzejczaka|2021}}.

== Przypisy ==

<references>

<ref name=NP>{{ludzie nauki|30570|osoba=prof. dr hab. Wiesław Wiktor Jędrzejczak|data dostępu=2023-03-10}}</ref>

<ref name=NPJr>{{ludzie nauki|200475|osoba=prof. dr hab. Wiesław Wiktor Jędrzejczak|data dostępu=2023-03-10}}</ref>

<ref name=NwP>{{Cytuj |tytuł = Przed 30 laty wykonano pierwszy w Polsce udany przeszczep szpiku |praca = Nauka w Polsce |opublikowany=naukawpolsce.pl |data dostępu = 2023-03-110 |url = http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,402883,przed-30-laty-wykonano-pierwszy-w-polsce-udany-przeszczep-szpiku.html}}</ref>

<ref name=NwP2022>{{cytuj |url=https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C93668%2Cprof-jedrzejczak-pomysl-przeprowadzenia-badan-za-ktore-przyznano-ig-nobla |tytuł=Prof. Jędrzejczak: pomysł przeprowadzenia badań, za które przyznano Ig Nobla, wyszedł od studentów medycyny |praca=Nauka w Polsce |opublikowany=naukawpolsce.pl |data=2022-09-16 |data dostępu=2023-03-10}}</ref>

<ref name=Forsal>{{cytuj |url=https://forsal.pl/lifestyle/zdrowie/artykuly/8538646,prof-jedrzejczak-ig-nobel-badania-zaproponowali-studenci-medycyny.html |tytuł=Prof. Jędrzejczak: Nagrodzony Ig Noblem pomysł na badania zaproponowali studenci medycyny |opublikowany=Forsal.pl |data=2022-09-16 |data dostępu=2023-03-10}}</ref>

<ref name=PulsMed>{{cytuj |url=https://pulsmedycyny.pl/10-spelniony-badacz-i-lekarz-prof-wieslaw-jedrzejczak-889918 |tytuł=10. Spełniony badacz i lekarz - prof. Wiesław Jędrzejczak |opublikowany=pulsmedycyny.pl |data=2013-02-27 |data dostępu=2023-03-10}}</ref>

</references>

* {{cytuj |redaktor=[[Janusz Kapuścik]] |tytuł=Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny |wolumin=II: H–Ł |miejsce=Warszawa |data=1999 |s=199 }}

* {{Cytuj |url=https://web.archive.org/web/20111117065536/http://www.fnp.org.pl/program/laureaci_nagrody_fnp/prof_dr_hab_wieslaw_wiktor_jedrzejczak |tytuł=Laureaci Nagrody FNP 1993: Prof. dr hab. Wiesław Wiktor Jędrzejczak |data dostępu=2010-12-27 |odn={{odn/id|Laureaci Nagrody FNP|1993}}}}

* {{Cytuj |url=https://web.archive.org/web/20230310105749/https://www.frm.org.pl/pl/aktualnosci/50-lat-pracy-naukowej-prof-wieslawa-jedrzejczaka |tytuł=50 lat pracy naukowej prof. Wiesława Jędrzejczaka |data dostępu=2023-03-10 |odn={{odn/id|50 lat pracy naukowej prof. Wiesława Jędrzejczaka|2021}}}}

{{Laureaci Nagrody FNP – nauki przyrodnicze i medyczne}}

{{Kontrola autorytatywna}}

{{SORTUJ:Jędrzejczak, Wiesław}}

[[Kategoria:Absolwenci Wojskowej Akademii Medycznej]]

[[Kategoria:Laureaci Nagrody „Problemów”]]

[[Kategoria:Polscy transplantolodzy]]

[[Kategoria:Członkowie Komitetu Bioetyki PAN]]

[[Kategoria:Laureaci Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej – nauki przyrodnicze i medyczne]]

[[Kategoria:Wykładowcy Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego]]