R-16

R-16/U
8K64/U, SS-7 Saddler

Państwo	ZSRR
Producent	Jużmasz, (Dniepropetrowsk)
Rodzaj	międzykontynentalny pocisk balistyczny
Przeznaczenie	strategiczna
Data konstrukcji	KB Jużnoje
Operacyjność	1961–1976
Długość	30 m
Średnica	3 m
Masa	141 000 kg
Napęd	silnik rakietowy na paliwo ciekłe (1,1-dimetylohydrazyna + AK-27I)
Zasięg	11 000 km z głowicą 5 Mt TNT, 13 000 km z głowicą 3 Mt TNT
Naprowadzanie	żyroskopowe
Typ głowicy	termojądrowa
Równoważnik	3 , 5 , 6 Mt

R-16 (NATO: SS-7 Saddler) – radziecki dwustopniowy międzykontynentalny pocisk balistyczny (ang. oznaczany typu ICBM). Pierwszy udany lot rakiety odbył się 2 lutego 1961. Pierwszy pocisk wszedł do służby 1 listopada 1961. Rakiety zakończyły służbę w latach 1976-77 w związku z wejściem w życie SALT I^[1]. Największa liczba pocisków, 202 sztuki, było czynnych w 1965.

Awaria takiej rakiety była przyczyną katastrofy w Bajkonurze, 24 października 1960, w której zginęło 126 osób^[2].

R-16 jest określany jako pocisk pierwszej generacji, prezentujący duży postęp wobec pocisku R-7, tzw. generacji zerowej. Był jednak bardzo podatny na rażenie rakietami głównego przeciwnika ZSRR, Stanów Zjednoczonych Ameryki. Pociski były gromadzone w hangarach, podatnych na bomby lotnicze i rakiety. Wytoczenie rakiety, jej zatankowanie i przygotowanie do startu zajmowało około trzech godzin. Pocisk mógł pozostawać zatankowanym 30 dni, z powodu bardzo korozyjnych własności utleniacza AK-27I składającego się z kwasu azotowego i tetratlenku diazotu, jednego ze składników paliwa. Przed wystrzeleniem rakiety konieczne było też rozpędzenie żyroskopów układu naprowadzania, co zajmowało dodatkowe 20 minut.

Promień błędu pocisku wynosi 2,7 km.

Od 1963 rakiety R-16, w wariancie R-16U, były umieszczane w silosach, po trzy silosy w jednym ośrodku startowym. Zbudowano około 69 silosów.

W czasie kryzysu kubańskiego ZSRR dysponował około 50 rakietami R-16, chociaż do lotu było gotowych około 20 sztuk.

• The Kremlin’s Nuclear Sword, Steven J. Zaloga, Smithsonian Institution Press, Washington and London, 2002