Marka niemiecka: Różnice pomiędzy wersjami

Ten artykuł od 2011-08 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Marka niemiecka

Symbol	DM – marka Pf – fenig
Państwo	{{{państwo}}}
Podział	100 fenigów = 1 marka niemiecka
Banknoty	10, 20, 50, 100 (DM) – często używane 5, 200, 500, 1000 (DM) – rzadko używane
Monety	1, 2, 5, 10, 50 (Pf) 1, 2, 5 (DM)

Zobacz multimedia związane z tematem: Reichsmarka

Zobacz multimedia związane z tematem: Marka niemiecka

Marka niemiecka (niem. Deutsche Mark) – jednostka monetarna w Niemczech od 1871 roku. 1 marka dzieliła się na 100 fenigów. Zastąpiona przez euro 1 stycznia 2002 (po kursie 1,95583 marki za 1 euro)^[1].

Do zjednoczenia Niemiec (w 1871 r.), w poszczególnych księstwach i wolnych miastach, w obiegu były różne waluty, najczęściej oparte na systemie talarowym. Pierwsza marka, tzw. Goldmark[[:d:{{{Q}}}#sitelinks-wikipedia|(inne języki)]]{{Link-interwiki}} Brakujące pola: Q. Nieznane pola: "tam" oraz "lang". (złota marka) została wprowadzona w 1871 r., w związku ze zjednoczeniem państwa niemieckiego. Stopniowo wprowadzono jednolite dla całej Rzeszy monety:

• 1 fenig (miedź 1873-1916; aluminium 1916-1918),
• 2 fenigi (miedź 1873-1877 i 1904-1916),
• 5 fenigów (miedzionikiel 1874-1915; żelazo 1915-1922),
• 10 fenigów (miedzionikiel 1873-1916; żelazo 1916-1922; cynk 1917-1922),
• 20 fenigów (srebro 1873-1877; miedzionikiel 1887-1892),
• 25 fenigów (miedzionikiel 1909-1912),
• 50 fenigów (srebro 1875-1919 [od 1905 nominał jako „1/2 Mark”]),
• 1 marka (srebro 1873-1916).

W poszczególnych regionach emitowano monety wyższych nominałów przedstawiające lokalnych władców (lub herby w przypadku wolnych miast). Były to srebrne 2, 3, 5 marki, oraz złote 5, 10 i 20 marek. Dawne monety o nominale 1 talara i 2 talarów były w obiegu aż do 1908 r. jako odpowiedniki 3 i 6 marek. Emitowano także banknoty o nominałach 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100 i 1000 marek.

Po ustanowieniu republiki w 1918 wydano następujące monety (o nowych wzorach) w walucie markowej:

• 50 fenigów (aluminium 1919-1922),
• 3 marki (aluminium 1922-1923),
• 200 marek (aluminium 1923),
• 500 marek (aluminium 1923).

W związku z rosnącą inflacją, w latach 1922–1924 wydawano głównie banknoty, tzw. papierowe marki. Emitowano nowe wzory nawet kilka razy w miesiącu, o coraz to wyższych nominałach. Druk banknotów inflacyjnych prowadziła drukarnia państwowa (Reichsdruckerei) oraz prywatne firmy – stwierdzić można to po różnych oznaczeniach serii banknotów. W 1922 wydano jeszcze papierowe 1 i 2 marki, a na początku 1924 bardzo rzadki dziś banknot 100 bilionów marek.

W 1924 przeprowadzono reformę walutową – dawną markę zastąpiono rentenmarką. W tym samym roku rentenmarka została przemianowana na reichsmarkę. Mimo to, już po wymianie, wydane zostały monety opiewające na marki (a nie rentenmarki):

• 1 marka (srebro 1924-1925),
• 3 marki (srebro 1924-1925).

Reichsmarki przestano emitować w 1948 r. W Niemczech Zachodnich ponownie wprowadzono markę niemiecką (Deutsche Mark, DM) jako walutę w tym samym roku. Emitowano obiegowe monety o nominałach:

• 1 fenig („BDL” 1948-1949, „BRD” od 1950),
• 2 fenigi (od 1950),
• 5 fenigów („BDL” 1949, „BRD” od 1950),
• 10 fenigów („BDL” 1949, „BRD” od 1950),
• 50 fenigów („BDL” 1949-1950, „BRD” od 1950),
• 1 DM (od 1950),
• 2 DM (1951 i od 1957),
• 5 DM (srebro 1951-1974, miedzionikiel od 1975).

Początkowo na monetach 1, 5, 10 i 50 fenigów widniał napis „Bank Deutscher Laender” („BDL”), który następnie zmieniono na „Bundesrepublik Deutschland” („BRD”).

Emitowano także okolicznościowe monety 5 i 10 DM.

W Niemczech Wschodnich przyjęto także walutę markową. Wydawano obiegowe monety następujących nominałach:

• 1 fenig (aluminium 1948-1990),
• 5 fenigów (aluminium 1948-1990),
• 10 fenigów (aluminium 1948-1989),
• 20 fenigów (mosiądz 1969-1989),
• 50 fenigów (aluminium-brąz 1949-1950, aluminium 1958-1989),
• 1 marka (aluminium 1956-1989 [w latach 1956–1963 nominał jako „Deutsche Mark”]),
• 2 marki (aluminium 1957-1989 [w roku 1957 nominał jako „Deutsche Mark”]).

Jeszcze przed zjednoczeniem Niemiec, 1 lipca 1990 r. na terenie NRD markę wschodnioniemiecką zastąpiła „zachodnia” marka niemiecka.

Od 1989 roku w Niemczech występowały banknoty: 5 DM (Bettina von Arnim), 10 DM (Carl Friedrich Gauss), 20 DM (Annette von Droste-Hülshoff), 50 DM (Balthasar Neumann), 100 DM (Clara Schumann), 200 DM (Paul Ehrlich), 500 DM (Maria Sibylla Merian) i 1000 DM (bracia Grimm); przy czym rzadko występowały w normalnym obiegu 5 DM i 1000 DM.