Marka niemiecka: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
MarMi wiki (dyskusja | edycje) od 1871, linki do reformy 1871, Link-interwiki|Goldmark |
MarMi wiki (dyskusja | edycje) drobne redakcyjne |
||
Linia 23: | Linia 23: | ||
*{{Cytuj |autor = Piotr Albiński, Marek Chrzanowski |tytuł = Dochodzenie do euro: studium przypadków gospodarki niemieckiej i austriackiej |czasopismo = Bank i Kredyt |data = 2008 |data dostępu = 2021-07-08 |issn = 0137-5520 |numer = 8 |s = 19 |url = https://bankikredyt.nbp.pl/home.aspx?f=/content/2008/2008_08_pl.html |język = pl}}</ref>. |
*{{Cytuj |autor = Piotr Albiński, Marek Chrzanowski |tytuł = Dochodzenie do euro: studium przypadków gospodarki niemieckiej i austriackiej |czasopismo = Bank i Kredyt |data = 2008 |data dostępu = 2021-07-08 |issn = 0137-5520 |numer = 8 |s = 19 |url = https://bankikredyt.nbp.pl/home.aspx?f=/content/2008/2008_08_pl.html |język = pl}}</ref>. |
||
Do [[Zjednoczenie Niemiec (1866-1871)|zjednoczenia Niemiec]] (w 1871 r.), w poszczególnych księstwach i wolnych miastach, w obiegu były różne waluty, najczęściej oparte na systemie talarowym. Pierwsza marka, tzw. {{Link-interwiki|Goldmark|tam=German gold mark|lang=en}} (złota marka) została wprowadzona w [[Reforma monetarna w Niemczech w 1871 roku|1871]] r., w związku ze zjednoczeniem państwa niemieckiego. |
Do [[Zjednoczenie Niemiec (1866-1871)|zjednoczenia Niemiec]] (w 1871 r.), w poszczególnych księstwach i wolnych miastach, w obiegu były różne waluty, najczęściej oparte na systemie talarowym. Pierwsza marka, tzw. {{Link-interwiki|Goldmark|tam=German gold mark|lang=en}} (złota marka) została wprowadzona w [[Reforma monetarna w Niemczech w 1871 roku|1871]] r., w związku ze zjednoczeniem państwa niemieckiego. Stopniowo wprowadzono jednolite dla całej Rzeszy monety: |
||
* 1 fenig (miedź 1873-1916; aluminium 1916-1918), |
* 1 fenig (miedź 1873-1916; aluminium 1916-1918), |
||
* 2 fenigi (miedź 1873-1877 i 1904-1916), |
* 2 fenigi (miedź 1873-1877 i 1904-1916), |
Wersja z 01:35, 9 lip 2021
Symbol |
DM – marka |
---|---|
Państwo |
{{{państwo}}} |
Podział |
100 fenigów = 1 marka niemiecka |
Banknoty |
10, 20, 50, 100 (DM) – często używane |
Monety |
1, 2, 5, 10, 50 (Pf) |
Marka niemiecka (niem. Deutsche Mark) – jednostka monetarna w Niemczech od 1871 roku. 1 marka dzieliła się na 100 fenigów. Zastąpiona przez euro 1 stycznia 2002 (po kursie 1,95583 marki za 1 euro)[1].
Do zjednoczenia Niemiec (w 1871 r.), w poszczególnych księstwach i wolnych miastach, w obiegu były różne waluty, najczęściej oparte na systemie talarowym. Pierwsza marka, tzw. Goldmark (złota marka) została wprowadzona w 1871 r., w związku ze zjednoczeniem państwa niemieckiego. Stopniowo wprowadzono jednolite dla całej Rzeszy monety:
- 1 fenig (miedź 1873-1916; aluminium 1916-1918),
- 2 fenigi (miedź 1873-1877 i 1904-1916),
- 5 fenigów (miedzionikiel 1874-1915; żelazo 1915-1922),
- 10 fenigów (miedzionikiel 1873-1916; żelazo 1916-1922; cynk 1917-1922),
- 20 fenigów (srebro 1873-1877; miedzionikiel 1887-1892),
- 25 fenigów (miedzionikiel 1909-1912),
- 50 fenigów (srebro 1875-1919 [od 1905 nominał jako „1/2 Mark”]),
- 1 marka (srebro 1873-1916).
W poszczególnych regionach emitowano monety wyższych nominałów przedstawiające lokalnych władców (lub herby w przypadku wolnych miast). Były to srebrne 2, 3, 5 marki, oraz złote 5, 10 i 20 marek. Dawne monety o nominale 1 talara i 2 talarów były w obiegu aż do 1908 r. jako odpowiedniki 3 i 6 marek. Emitowano także banknoty o nominałach 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100 i 1000 marek.
Po ustanowieniu republiki w 1918 wydano następujące monety (o nowych wzorach) w walucie markowej:
- 50 fenigów (aluminium 1919-1922),
- 3 marki (aluminium 1922-1923),
- 200 marek (aluminium 1923),
- 500 marek (aluminium 1923).
W związku z rosnącą inflacją, w latach 1922–1924 wydawano głównie banknoty, tzw. papierowe marki. Emitowano nowe wzory nawet kilka razy w miesiącu, o coraz to wyższych nominałach. Druk banknotów inflacyjnych prowadziła drukarnia państwowa (Reichsdruckerei) oraz prywatne firmy – stwierdzić można to po różnych oznaczeniach serii banknotów. W 1922 wydano jeszcze papierowe 1 i 2 marki, a na początku 1924 bardzo rzadki dziś banknot 100 bilionów marek.
W 1924 przeprowadzono reformę walutową – dawną markę zastąpiono rentenmarką. W tym samym roku rentenmarka została przemianowana na reichsmarkę. Mimo to, już po wymianie, wydane zostały monety opiewające na marki (a nie rentenmarki):
- 1 marka (srebro 1924-1925),
- 3 marki (srebro 1924-1925).
Reichsmarki przestano emitować w 1948 r. W Niemczech Zachodnich ponownie wprowadzono markę niemiecką (Deutsche Mark, DM) jako walutę w tym samym roku. Emitowano obiegowe monety o nominałach:
- 1 fenig („BDL” 1948-1949, „BRD” od 1950),
- 2 fenigi (od 1950),
- 5 fenigów („BDL” 1949, „BRD” od 1950),
- 10 fenigów („BDL” 1949, „BRD” od 1950),
- 50 fenigów („BDL” 1949-1950, „BRD” od 1950),
- 1 DM (od 1950),
- 2 DM (1951 i od 1957),
- 5 DM (srebro 1951-1974, miedzionikiel od 1975).
Początkowo na monetach 1, 5, 10 i 50 fenigów widniał napis „Bank Deutscher Laender” („BDL”), który następnie zmieniono na „Bundesrepublik Deutschland” („BRD”).
Emitowano także okolicznościowe monety 5 i 10 DM.
W Niemczech Wschodnich przyjęto także walutę markową. Wydawano obiegowe monety następujących nominałach:
- 1 fenig (aluminium 1948-1990),
- 5 fenigów (aluminium 1948-1990),
- 10 fenigów (aluminium 1948-1989),
- 20 fenigów (mosiądz 1969-1989),
- 50 fenigów (aluminium-brąz 1949-1950, aluminium 1958-1989),
- 1 marka (aluminium 1956-1989 [w latach 1956–1963 nominał jako „Deutsche Mark”]),
- 2 marki (aluminium 1957-1989 [w roku 1957 nominał jako „Deutsche Mark”]).
Jeszcze przed zjednoczeniem Niemiec, 1 lipca 1990 r. na terenie NRD markę wschodnioniemiecką zastąpiła „zachodnia” marka niemiecka.
Od 1989 roku w Niemczech występowały banknoty: 5 DM (Bettina von Arnim), 10 DM (Carl Friedrich Gauss), 20 DM (Annette von Droste-Hülshoff), 50 DM (Balthasar Neumann), 100 DM (Clara Schumann), 200 DM (Paul Ehrlich), 500 DM (Maria Sibylla Merian) i 1000 DM (bracia Grimm); przy czym rzadko występowały w normalnym obiegu 5 DM i 1000 DM.
Przypisy
- ↑ Przelicznik stosowano już od 1999, dla transakcji w obrocie bezgotówkowym pomiędzy krajami UGW.
- Piotr Albiński , Marek Chrzanowski , Dochodzenie do euro: studium przypadków gospodarki niemieckiej i austriackiej, „Bank i Kredyt” (8), 2008, s. 19, ISSN 0137-5520 [dostęp 2021-07-08] (pol.).