Sultanat de Sennar

Lei Funj èran de nomadas d'origina cushitica ò nilotica venguts dau sud de la region dau Nil Blau aprofichant probablament l'afebliment de Nubia per venir s'installar dins la Vau de Nil. Foguèron imitats per de tribüs arabas vengudas d'Egipte. Militarament pus poderós, lei Funjs vassalizèron leis Arabis e conquistèron pauc a pauc la region. La conquista d'Alodia foguèt probablament l'eveniment major d'aquelei campanhas car lo sultanat se formèt a partir de l'eiretatge culturau e politic d'aquel estat.

Pasmens, lei senhors novèus de la region adoptèron l'islam coma religion entraïnant la disparicion dau cristianisme. Autre aspèct important, lei tribüs a l'origina de la conquista gardèron un poder important. Ansin, ai sègles XVII e XVIII, la senhoriá dirècta dei sultans funjs installats a Sennar s'estendiá solament dins lo sud dau reiaume. Au nòrd, lei caps arabes gardèron son autonòmia.

 

Au començament dau sègle XVIII, de revòutas intèrnas dins lo sud afebliguèron la dinastia dei sultans. Badi IV (1724-1747) assaièt de reformar l'armada ambé la creacion d'un còrs important de soudats esclaus mai foguèt reversat per un generau dich Abu Likaylik dau clan dei Hamaj. D'origina desconeguda, aqueu clan — que fasiá partida ni dei tribüs aràbias ni dau pòble funj — gardèt la direccion dau reiaume tot en mantenent oficialament au poder la dinastia funj. Dins aquò, deguèron afrontar una tiera de contestacions intèrnas qu'afebliguèron mai lo sultanat. Ansin, au sègle XIX, lei caps tribüs dau nòrd e lei senhors pus importants dau reiaume èran de facto totalament independents.

Ansin, en 1820-1821, quand una armada turcoegipciana mandada per Mehemet Ali arribèt per conquistar la vau mejana de Nil, lo còrs expedicionari turc rescontrèt ges de resisténcia importanta. Lo cap dei Hamaj s'enfugiguèt en direccion d'Etiopia e lo sultan Badi VI prepausèt d'espereu sa somission en cambi d'una pension per eu e son ostau.

En revènge, la somission dei tribüs de la region foguèt relativa e l'introduccion dau sistèma fiscau egipcian entraïnèt l'insureccion dei clans pus poderós de la Vau. La rebellion foguèt finalament reprimida en 1824 e de renfòrç importants foguèron mandats d'Egipte per installar de garnisons e tenir lo país. En particular, foguèt fondat a la confluéncia dei Nil Blau e Blanc lo fòrt de Khartom que conoguèt un desvolopament rapide e se transformèt en vila.

• Sodan.