Aragon
Aragon (/aɾaˈɣu(n)/; en aragonés e castelhan: Aragón [aɾaˈɣon] ; en catalan: Aragó [əɾəˈɣo])[1][2] ei un país istoric situat dens lo nòrd de la peninsula Iberica e que compren lo sector centrau de la vath d'Èbre. Lo son territòri es lo de l'ancian Reiaume d'Aragon, qu'estó abolit en 1707 dab los Decrets de Nueva Planta. Actualament, qu'ei ua comunautat autonòma de l'Estat espanhòu peu son estatut d'autonomia acordada en 2007, avent l'estatut de nacionalitat istorica.
Aragón (es)  | |
 | |
| Imne | Imne d'Aragon (21 d'abril de 1989 ) |
|---|---|
| | |
| Devisa | «En Aragón antes fueron leyes, que reyes» (en occitan: En Aragon abans qu'i aja leis, qui reis) |
| Administracion | |
| Estat | Espanha |
| Capitala | Ciutat de Saragossa (ca)  |
| Lenga oficiala | espanhòl aragonés catalan |
| Politica | |
| • President | Jorge Azcón Navarro (ca) (2023–) |
| Geografia | |
  | |
| Coordenadas | 41° N, 1° O |
| Superfícia | 47 719 km² |
| Punt culminant | Pic d'Aneto (3 404 m) |
| Fus orari | UTC+01:00 (ora estandard) UTC+02:00 (ora d'estiu) |
| Demografia | |
| • Totala | 1 324 397 ab. (2019 ) |
| • Densitat | 27,75 ab./km² |
| Istòria | |
| Pairinatge | Sant Jordi e Verge del Pilar |
| Autras informacions | |
| ISO 3166-2 | ES-AR |
| Sit web | aragon.es |
Culturalament, Aragon confronta istòricaument los País Catalans a l'èst, Occitània au nòrd, lo Bascoat au nòrd-oèst e Castelha au sud-oèst. Oficialament, confronta las comunautats autonòmas de Castelha-La Mancha, Castelha e Leon, Catalonha, La Rioja, Navarra, lo País Valencian e tanben las regions administrativas Nòva Aquitània e Occitània dens l'Estat francés.
La soa capitala es Saragossa e lo gentilici es aragonés -esa. La soa diada que's hesteja lo 23 d'abriu, Sent Jòrdi.
Aragon qu'ei dividit en tres províncias (las d'Òsca, Teròl e Saragossa) eras medishas partatjadas en 33 comarcas (vejatz comarcas d'Aragon). Qu'ei la segonda autonomia mens poblada de l'Estat espanhòu (arron Castelha-La Mancha) qui gaireben la meitat de la populacion be's concentra a Saragossa.
Lengas
modificarLo castelhan (o espanhòu) qu'ei la lenga oficiala de la comunautat. La predominància lingüistica qu'ei pasmens l'aragonés, lenga en perilh d'extincion ─pròcha deu catalan e de l'occitan─ dens las hautas vaths pirenencas au nòrd e lo catalan a l'èst, sus un espaci frontalièr a Catalonha, la Franja de Ponent.
Nòtas e referéncias
modificar- ↑ «Boletín Oficial de Aragón electrónico n. 252 de 30 de diciembre de 2009» (en espanhòl). www.boa.aragon.es.
- ↑ «Ley 3/2013 de uso y promoción de las lenguas y modalidades lingüísticas propias de Aragón» (en espanhòl). noticias.juridicas.com.
Ligams extèrnes
modificar- «Pagina web del Govèrn d'Aragon» (en es, en).