U drugom smeru: savremeno srpsko pesništvo u 21. veku, 2024
: U modernim zajednicama pesništvo je zadobilo autonomnu društvenu formu koja se vremenom razvija... more : U modernim zajednicama pesništvo je zadobilo autonomnu društvenu formu koja se vremenom razvijala i koja je počivala na mreži materijalnih relacija, počevši od proizvodnje, preko reprodukcije, distribucije, evaluacije do recepcije teksta. Svaki od ovih momenata doživeo je u našem kontekstu dramatične transformacije prelaskom iz socijalističkog u postsocijalističko, odnosno, liberalno demokratsko i kapitalističko uređenje, što je dovelo do promene mesta poezije unutar društva. U ovom radu pružiću analizu dominantnih poetičkih tendencija savremene srpske poezije sa stanovišta datih društvenoistorijskih transformacija pristupajući im iz materijalističke i dijalektičke perspektive. Pružiću kratku predistoriju pomenutih promena, tako što će se osvrnuti na društvenu formu pesništva u periodu SFRJ i njenu relativnu tržišnu i ideološku autonomiju, kao i pregled mreže relacija u kojima se ona danas zatekla, na osnovu kvantitativnih podataka koji su nam dostupni (izdavaštvo, knjižarstvo, književni časopisi, internet). Potom ću u radu izvršiti povezivanje poetičkih tendencije sa ovim transforamcijama, pokazujući da se materijalni uslovi proizvodnje i društvene reprodukcije upisuju u pesničku (i kulturnu) proizvodnju na sadržinskom i formalnom planu. U središtu pažnje rada biće proces rekonstitusanja pesničkog subjekta, referenta, medijuma i adresata, odnosno, proces postepenog povlačenja autonomije pesništva i njeno subsumiranje pod robnu formu. Iz ove prespektive savremeno srpsko pesništvo pokazuje se kao progresija i smena tri dominantne poetičke tendencije na srpskoj književnoj sceni: poetika „pevane misli“, „stilizovani impresionizam“ i „tautološka poezija“, koje odgovaraju postepenoj heteronomizaciji i reifikaciji pesničkog izraza, a koja prati postupnu stabilizaciju kapitalističkih relacija u širem društvenom kontekstu. Analiza se završava preispitivanjem mogućnosti aktuelnog pesničkog izraza i potencijalnog utopijskog horizonta njegovog prevazilaženja.
In this article I analyze the novel by J. M. Coetzee, Waiting for the Barbarians (1980), in an at... more In this article I analyze the novel by J. M. Coetzee, Waiting for the Barbarians (1980), in an attempt to show how it stages an insufficiency of the ethical reaction, by positioning it upon a social stage which determines its reach and effects. I proceed by reading this stage in the categories of Giorgio Agamben’s concept of the state of emergency, which spans throughout all of the novel”s events, and defines the relations between its main characters, the Magistrate (novel’s narrator and protagonist), the “barbarian girl,” and Colonel Joll. My main focus rests on two episodes: firstly, I present how the Magistrates supposed humane treatment of the “barbarian girl” is in fact only a humanization of the imperial domination, and secondly I analyze the scene of mass torture of the “barbarians,” led by Colonel Joll, in which the Magistrate’s reaction is shown to be misplaced and insufficient. Finally, by reverting to Badiou’s understanding of ethics, I show that both the Magistrate and C...
Kao netipičan proizvod masovne kulture, popularna serija Zapadni svijet (Westworld, 2016. –... more Kao netipičan proizvod masovne kulture, popularna serija Zapadni svijet (Westworld, 2016. – ) suočava nas sa složenim distopijskim narativom oblikovanim oko niza političkih problema značajnih za suvremeno društvo. Donosi nam pastiš američke povijesti u vidu istoimenog zabavnog parka na temu Divljeg zapada, predstavljenog u obliku simulakruma (J. Baudrillard, G. Deleuze). Kao slika bez uzora, ovaj park koristi mrežu označitelja prošlosti da bi uspostavio prostor za ostvarenje fantazija svojih gostiju, komodificirajući ono imaginarno i za vlasnike parka time stvarajući višak vrijednosti. Unutar parka nalaze se svjesni androidi koji izvršavaju sav rad neophodan za neometano funkcioniranje parka, no njihova svijest i rad nisu prepoznati i prihvaćeni. Zbog toga što se u strukturnom smislu nalaze u robovskoj poziciji u odnosu na ljude, u ovom ćemo raduseriju čitati kao političku alegoriju o dijalektici gospodara i roba (Hegel), uspostavljenu u srcu hiperrealnosti koja nagovještava mogućnost ponovnog povratka realnog. Ta se mogućnost zasniva na pobuni androida. Moja će analiza pokazati da, zahvaljujući modelu samosvijesti koji zastupa, ova serije ne može ispuniti ono što nagovještava.
U ovom radu analizira se kako je proces finansijske
kvantifikacije jezičkog rada uticao na razvoj... more U ovom radu analizira se kako je proces finansijske kvantifikacije jezičkog rada uticao na razvoj društvene forme književnosti u kapitalističkim društvima. Metodološko polazište rada je kulturni materijalizam, na osnovu koga se ustaljeno shvatanje književne komunikacije reinterpretira u skladu sa objektivnim relacijama koje je omogućavaju. U skladu sa time analizira se odnos jezika i novca kao opštih ekvivalenata, pojava jezičke radne snage, komodifikacija jezika, uspostavljanje upotrebne i razmenske vrednosti u datom kontekstu, i pojava književnosti kao diskursa. Ovim radom pokazuje se kako se moderno shvatanje književnosti uspostavlja početkom 19. veka naspram institucija privatnog jezičkog vlasništva, kao specifičan oblik jezičkog rada koji nije rad, te ga je nemoguće realno supsumirati pod kapital, i čija konkretna dimenzija pretenduje na univerzalno važenje, uprkos činjenici da njegovi proizvodi moraju postati roba kako bi dosegli javnost. Književnost se zato sve do sredine 20. veka javlja kao strategija otpora logici kapitalističke proizvodnje, koja ne može da opstane bez njenog institucionalnog posredovanja. Konačno, ovim radom se pokazuje kako je data situacija bila presudna u oblikovanju jezičkih formi moderne književnosti kao i merila vrednovanja njene upotrebne vrednosti, koja se uspostavlja kao estetska vrednost
Naučni sastanak slavista u Vukove dane, Vol. 47/2. Karnevalizacija u srpskoj književnosti, 2018
Polazeći od Bahtinove analize fenomena karnevalizacije, u ovom radu se analizira na koji način se... more Polazeći od Bahtinove analize fenomena karnevalizacije, u ovom radu se analizira na koji način se u pesništvu Novice Tadića konstituiše slika materijalne stvarnosti. U njegovom stvaralaštvu može se uočiti specifična forma izvrtanja karakteristična za karnevalske forme predstavljanja. Ono polazi od pretpostavljene „zvanične gozbe”, odnosno od slike sveta koja svoje osnove ima u natčulnom, da bi savremenu stvarnost prikazala kao narušavanje i parodiranje ovakvog ustrojstva, prema principima karnevalske groteske. Opisana logika se postavlja u intertekstualnu relaciju sa romanom Braća Karamazovi F. Dostojevskog, kako bi se ukazalo na postojeće paralele religijsko-karnevalskih konstrukta. U skladu sa time, rad će pokušati da odgovori na pitanje u kojoj meri se u Tadićevom pesništvu karnevalizacija uspostavlja kao strategija otpora, a u kojoj meri ona ostaje na pozicijama koje su kod ranijih autora i same bile predmet kritike.
U ovom istraživanju izložena je kritička analiza »nove estetike« suvremenog njemačkog filozofa Ge... more U ovom istraživanju izložena je kritička analiza »nove estetike« suvremenog njemačkog filozofa Gernota Böhmea. Böhme zahtijeva napuštanje klasične estetike kao filozofske dis cipline koja se bavi umjetničkim stvaralaštvom i proširenje njenog obujma na čitavu čulnu stvarnost. Kao polazište bira pojam atmosfere koji preuzima od Hermanna Schmitza, ali ga oslobađa dihotomnosti da bi pomoću njega istovremeno objasnio proces opažanja i ustroj stvo čulne stvarnosti. Drugi dio rada obrazlaže način na koji Böhme primjenjuje svoje uvide na analizu suvremenih kasnokapitalističkih društava. Prema njegovom shvaćanju, atmosfere se proizvode estetskim radom, čime se pokazuje svijest o značaju ovog rada za konstruiranje zajedničke čulnosti. Zaključni dio istraživanja usmjeren je na uvjete u kojima se odigrava estetski rad, kao i na njegovu relaciju s »novom estetikom«.
In this essay I will deal with the way in which the sensible is structured in “The Love Poem of J... more In this essay I will deal with the way in which the sensible is structured in “The Love Poem of J. Alfred Prufrock” by T. S. Eliot, one of his seminal early poems. The proposed approach is interdisciplinary, based on the conceptions of the history of the senses, as well as the works of Jacques Rancière, and his conception of the distribution of the sensible. In the first step I will examine the relationship of different fields of sensory experience in an attempt to identify the main sensory complexes. I will then proceed to interpret the sensory interactions presented in the poem, taking place between the speaker and his unnamed interlocutor, his social group, and the perceived universe, through which he offers a basis for a construction of the specific understanding of the sensible. Finally I will interpret the implications, both metaphysical and poetical, of this understanding, in an attempt to show how Eliot’s early poetry, and the said poem in particular, forms in reaction to the processes of the upcoming modernity. Keywords: essence, appearance, senses, modernity, poetry
In this article I analyze the novel by J. M. Coetzee, Waiting for the Barbarians (1980), in an at... more In this article I analyze the novel by J. M. Coetzee, Waiting for the Barbarians (1980), in an attempt to show how it stages an insufficiency of the ethical reaction, by positioning it upon a social stage which determines its reach and effects. I proceed by reading this stage in the categories of Giorgio Agamben's concept of the state of emergency, which spans throughout all of the novel " s events, and defines the relations between its main characters, the Magistrate (novel's narrator and protagonist), the " barbarian girl, " and Colonel Joll. My main focus rests on two episodes: firstly, I present how the Magistrates supposed humane treatment of the " barbarian girl " is in fact only a humanization of the imperial domination, and secondly I analyze the scene of mass torture of the " barbarians, " led by Colonel Joll, in which the Magistrate's reaction is shown to be misplaced and insufficient. Finally, by reverting to Badiou's understanding of ethics, I show that both the Magistrate and Colonel Joll function within the boundaries of the imperial logic, and how the Magistrate's ethical reactions remain ineffective precisely because they do not question the very foundations, the supposed universal law, from which they stem, and therefore never manage to reach the objective level of action. In this sense Coetzee's novel, on the level of form, fulfills that which is presented as lacking on the level of its content – by making its readers find a position outside of the logic of its characters, it presents them with the insufficiency of ethics devoid of any relation to politics. Keywords: literature and ethics / South African literature / Coetzee, J. M.: Waiting for the Barbarians / Agamben, Giorgio: Homo Sacer
Savremeni komparatisti poput Davida Damroša, Paskal Kazanove i Frenka Moretija razvili su nova sh... more Savremeni komparatisti poput Davida Damroša, Paskal Kazanove i Frenka Moretija razvili su nova shvatanja tradicionalnog pojma svetske književnosti. Svaki od ovih autora posvetio je manju ili veću pažnju njenom odnosu sa tržištem. Polazeći od njihovih stavova, a uz kratak osvrt na koncepciju Dionisa Đurišina, u ovom radu će se eksplicirati na koji način data veza može da se razume. U njemu se identifikuju osnovni problemi koje tržište postavlja pred svetsku književnost, kao i posledice koje za nju tržišna logika može da ima. U prvom koraku izlaže se pregled aktuelnih shvatanja pojma svetske književnosti i njene relacije sa tržištem. Potom se vrši analiza konteksta u kome se razvijaju i međusobno presecaju ideja svetske književnost i kapitalistički modus proizvodnje. U sklopu ovoga pruža se osvrt na uspostavljanje globalne cirkulacije kapitala, koja implicira komodifikaciju teksta i obrazovanje globalne/svetske čitalačke javnosti. Rad zaključuje presekom aktuelnog stanja na književnom tržištu, identifikujući centre cirkulacije kapitala kulturne industrije i njihov zanačaj za uspostavljanje, održavanje i oblikovanje svetske književnosti danas. Sa ove pozicije pruža se i kritička procena prednosti i nedostataka navedenih savremenih teorija svetske književnosti.
In the philosophical tradition, from Baumgarten onwards, art and literature were understood as a ... more In the philosophical tradition, from Baumgarten onwards, art and literature were understood as a specific intersection of sensory and intellectual. My paper concentrates on the reception and reinterpretation of this understanding by the philosophers such as M. Foucault and J. Rancière. What characterizes their thought and what distinguishes them from the predominant discourse is their understanding of the sensory as simultaneously a priori and historical, mediated by different linguistic strategies. Sensory for them is not a mere given but is rather produced through the relation of knowledge and power. Accordingly, literature exists in the esthetic space, understood as the political space, as one of the practices that can intervene in the general distribution of positions, times and roles, the visible and the invisible. In this paper I will show the relations and differences in their opinions, as well as their broader philosophical and political implications.
Ovaj esej osvetljava dva čuvena soneta koji se na specifičan način bave pitanjem čulnosti, odnos... more Ovaj esej osvetljava dva čuvena soneta koji se na specifičan način bave pitanjem čulnosti, odnosno zasnivanjem veze pesničkog jezika i čulnih fenomena. I jedan i drugi zauzimaju povlašćeno interpretativno mesto kada je poezija navedenih pesnika u pitanju, budući da je njihovo stvarlaštvo najčešće tumačeno upravo na osnovu iskaza datih u ovim sonetima. Kada je Bodler u pitanju „Saglasja“ navodno izražavaju specifičnu veru u dubinsko jedinstvo čoveka i prirode, kome se može pristupiti putem niza čulnih signifikacija koje međusobno odjekuju jedna u drugoj, dokazujući da je dato jedinstvo stvarno. Remboov sonet „Samoglasnici“ sa druge strane teško može da se uklopi u ovakvu viziju sveta, iako se to često pokušava, budući da centralno mesto u njemu zauzima upravo razlika a ne jedinstvo. Remboov se sonet u tom smislu čita kao produžetak, ali istovremeno i razaranje Bodlerove poetičke pretpostavke.
U drugom smeru: savremeno srpsko pesništvo u 21. veku, 2024
: U modernim zajednicama pesništvo je zadobilo autonomnu društvenu formu koja se vremenom razvija... more : U modernim zajednicama pesništvo je zadobilo autonomnu društvenu formu koja se vremenom razvijala i koja je počivala na mreži materijalnih relacija, počevši od proizvodnje, preko reprodukcije, distribucije, evaluacije do recepcije teksta. Svaki od ovih momenata doživeo je u našem kontekstu dramatične transformacije prelaskom iz socijalističkog u postsocijalističko, odnosno, liberalno demokratsko i kapitalističko uređenje, što je dovelo do promene mesta poezije unutar društva. U ovom radu pružiću analizu dominantnih poetičkih tendencija savremene srpske poezije sa stanovišta datih društvenoistorijskih transformacija pristupajući im iz materijalističke i dijalektičke perspektive. Pružiću kratku predistoriju pomenutih promena, tako što će se osvrnuti na društvenu formu pesništva u periodu SFRJ i njenu relativnu tržišnu i ideološku autonomiju, kao i pregled mreže relacija u kojima se ona danas zatekla, na osnovu kvantitativnih podataka koji su nam dostupni (izdavaštvo, knjižarstvo, književni časopisi, internet). Potom ću u radu izvršiti povezivanje poetičkih tendencije sa ovim transforamcijama, pokazujući da se materijalni uslovi proizvodnje i društvene reprodukcije upisuju u pesničku (i kulturnu) proizvodnju na sadržinskom i formalnom planu. U središtu pažnje rada biće proces rekonstitusanja pesničkog subjekta, referenta, medijuma i adresata, odnosno, proces postepenog povlačenja autonomije pesništva i njeno subsumiranje pod robnu formu. Iz ove prespektive savremeno srpsko pesništvo pokazuje se kao progresija i smena tri dominantne poetičke tendencije na srpskoj književnoj sceni: poetika „pevane misli“, „stilizovani impresionizam“ i „tautološka poezija“, koje odgovaraju postepenoj heteronomizaciji i reifikaciji pesničkog izraza, a koja prati postupnu stabilizaciju kapitalističkih relacija u širem društvenom kontekstu. Analiza se završava preispitivanjem mogućnosti aktuelnog pesničkog izraza i potencijalnog utopijskog horizonta njegovog prevazilaženja.
In this article I analyze the novel by J. M. Coetzee, Waiting for the Barbarians (1980), in an at... more In this article I analyze the novel by J. M. Coetzee, Waiting for the Barbarians (1980), in an attempt to show how it stages an insufficiency of the ethical reaction, by positioning it upon a social stage which determines its reach and effects. I proceed by reading this stage in the categories of Giorgio Agamben’s concept of the state of emergency, which spans throughout all of the novel”s events, and defines the relations between its main characters, the Magistrate (novel’s narrator and protagonist), the “barbarian girl,” and Colonel Joll. My main focus rests on two episodes: firstly, I present how the Magistrates supposed humane treatment of the “barbarian girl” is in fact only a humanization of the imperial domination, and secondly I analyze the scene of mass torture of the “barbarians,” led by Colonel Joll, in which the Magistrate’s reaction is shown to be misplaced and insufficient. Finally, by reverting to Badiou’s understanding of ethics, I show that both the Magistrate and C...
Kao netipičan proizvod masovne kulture, popularna serija Zapadni svijet (Westworld, 2016. –... more Kao netipičan proizvod masovne kulture, popularna serija Zapadni svijet (Westworld, 2016. – ) suočava nas sa složenim distopijskim narativom oblikovanim oko niza političkih problema značajnih za suvremeno društvo. Donosi nam pastiš američke povijesti u vidu istoimenog zabavnog parka na temu Divljeg zapada, predstavljenog u obliku simulakruma (J. Baudrillard, G. Deleuze). Kao slika bez uzora, ovaj park koristi mrežu označitelja prošlosti da bi uspostavio prostor za ostvarenje fantazija svojih gostiju, komodificirajući ono imaginarno i za vlasnike parka time stvarajući višak vrijednosti. Unutar parka nalaze se svjesni androidi koji izvršavaju sav rad neophodan za neometano funkcioniranje parka, no njihova svijest i rad nisu prepoznati i prihvaćeni. Zbog toga što se u strukturnom smislu nalaze u robovskoj poziciji u odnosu na ljude, u ovom ćemo raduseriju čitati kao političku alegoriju o dijalektici gospodara i roba (Hegel), uspostavljenu u srcu hiperrealnosti koja nagovještava mogućnost ponovnog povratka realnog. Ta se mogućnost zasniva na pobuni androida. Moja će analiza pokazati da, zahvaljujući modelu samosvijesti koji zastupa, ova serije ne može ispuniti ono što nagovještava.
U ovom radu analizira se kako je proces finansijske
kvantifikacije jezičkog rada uticao na razvoj... more U ovom radu analizira se kako je proces finansijske kvantifikacije jezičkog rada uticao na razvoj društvene forme književnosti u kapitalističkim društvima. Metodološko polazište rada je kulturni materijalizam, na osnovu koga se ustaljeno shvatanje književne komunikacije reinterpretira u skladu sa objektivnim relacijama koje je omogućavaju. U skladu sa time analizira se odnos jezika i novca kao opštih ekvivalenata, pojava jezičke radne snage, komodifikacija jezika, uspostavljanje upotrebne i razmenske vrednosti u datom kontekstu, i pojava književnosti kao diskursa. Ovim radom pokazuje se kako se moderno shvatanje književnosti uspostavlja početkom 19. veka naspram institucija privatnog jezičkog vlasništva, kao specifičan oblik jezičkog rada koji nije rad, te ga je nemoguće realno supsumirati pod kapital, i čija konkretna dimenzija pretenduje na univerzalno važenje, uprkos činjenici da njegovi proizvodi moraju postati roba kako bi dosegli javnost. Književnost se zato sve do sredine 20. veka javlja kao strategija otpora logici kapitalističke proizvodnje, koja ne može da opstane bez njenog institucionalnog posredovanja. Konačno, ovim radom se pokazuje kako je data situacija bila presudna u oblikovanju jezičkih formi moderne književnosti kao i merila vrednovanja njene upotrebne vrednosti, koja se uspostavlja kao estetska vrednost
Naučni sastanak slavista u Vukove dane, Vol. 47/2. Karnevalizacija u srpskoj književnosti, 2018
Polazeći od Bahtinove analize fenomena karnevalizacije, u ovom radu se analizira na koji način se... more Polazeći od Bahtinove analize fenomena karnevalizacije, u ovom radu se analizira na koji način se u pesništvu Novice Tadića konstituiše slika materijalne stvarnosti. U njegovom stvaralaštvu može se uočiti specifična forma izvrtanja karakteristična za karnevalske forme predstavljanja. Ono polazi od pretpostavljene „zvanične gozbe”, odnosno od slike sveta koja svoje osnove ima u natčulnom, da bi savremenu stvarnost prikazala kao narušavanje i parodiranje ovakvog ustrojstva, prema principima karnevalske groteske. Opisana logika se postavlja u intertekstualnu relaciju sa romanom Braća Karamazovi F. Dostojevskog, kako bi se ukazalo na postojeće paralele religijsko-karnevalskih konstrukta. U skladu sa time, rad će pokušati da odgovori na pitanje u kojoj meri se u Tadićevom pesništvu karnevalizacija uspostavlja kao strategija otpora, a u kojoj meri ona ostaje na pozicijama koje su kod ranijih autora i same bile predmet kritike.
U ovom istraživanju izložena je kritička analiza »nove estetike« suvremenog njemačkog filozofa Ge... more U ovom istraživanju izložena je kritička analiza »nove estetike« suvremenog njemačkog filozofa Gernota Böhmea. Böhme zahtijeva napuštanje klasične estetike kao filozofske dis cipline koja se bavi umjetničkim stvaralaštvom i proširenje njenog obujma na čitavu čulnu stvarnost. Kao polazište bira pojam atmosfere koji preuzima od Hermanna Schmitza, ali ga oslobađa dihotomnosti da bi pomoću njega istovremeno objasnio proces opažanja i ustroj stvo čulne stvarnosti. Drugi dio rada obrazlaže način na koji Böhme primjenjuje svoje uvide na analizu suvremenih kasnokapitalističkih društava. Prema njegovom shvaćanju, atmosfere se proizvode estetskim radom, čime se pokazuje svijest o značaju ovog rada za konstruiranje zajedničke čulnosti. Zaključni dio istraživanja usmjeren je na uvjete u kojima se odigrava estetski rad, kao i na njegovu relaciju s »novom estetikom«.
In this essay I will deal with the way in which the sensible is structured in “The Love Poem of J... more In this essay I will deal with the way in which the sensible is structured in “The Love Poem of J. Alfred Prufrock” by T. S. Eliot, one of his seminal early poems. The proposed approach is interdisciplinary, based on the conceptions of the history of the senses, as well as the works of Jacques Rancière, and his conception of the distribution of the sensible. In the first step I will examine the relationship of different fields of sensory experience in an attempt to identify the main sensory complexes. I will then proceed to interpret the sensory interactions presented in the poem, taking place between the speaker and his unnamed interlocutor, his social group, and the perceived universe, through which he offers a basis for a construction of the specific understanding of the sensible. Finally I will interpret the implications, both metaphysical and poetical, of this understanding, in an attempt to show how Eliot’s early poetry, and the said poem in particular, forms in reaction to the processes of the upcoming modernity. Keywords: essence, appearance, senses, modernity, poetry
In this article I analyze the novel by J. M. Coetzee, Waiting for the Barbarians (1980), in an at... more In this article I analyze the novel by J. M. Coetzee, Waiting for the Barbarians (1980), in an attempt to show how it stages an insufficiency of the ethical reaction, by positioning it upon a social stage which determines its reach and effects. I proceed by reading this stage in the categories of Giorgio Agamben's concept of the state of emergency, which spans throughout all of the novel " s events, and defines the relations between its main characters, the Magistrate (novel's narrator and protagonist), the " barbarian girl, " and Colonel Joll. My main focus rests on two episodes: firstly, I present how the Magistrates supposed humane treatment of the " barbarian girl " is in fact only a humanization of the imperial domination, and secondly I analyze the scene of mass torture of the " barbarians, " led by Colonel Joll, in which the Magistrate's reaction is shown to be misplaced and insufficient. Finally, by reverting to Badiou's understanding of ethics, I show that both the Magistrate and Colonel Joll function within the boundaries of the imperial logic, and how the Magistrate's ethical reactions remain ineffective precisely because they do not question the very foundations, the supposed universal law, from which they stem, and therefore never manage to reach the objective level of action. In this sense Coetzee's novel, on the level of form, fulfills that which is presented as lacking on the level of its content – by making its readers find a position outside of the logic of its characters, it presents them with the insufficiency of ethics devoid of any relation to politics. Keywords: literature and ethics / South African literature / Coetzee, J. M.: Waiting for the Barbarians / Agamben, Giorgio: Homo Sacer
Savremeni komparatisti poput Davida Damroša, Paskal Kazanove i Frenka Moretija razvili su nova sh... more Savremeni komparatisti poput Davida Damroša, Paskal Kazanove i Frenka Moretija razvili su nova shvatanja tradicionalnog pojma svetske književnosti. Svaki od ovih autora posvetio je manju ili veću pažnju njenom odnosu sa tržištem. Polazeći od njihovih stavova, a uz kratak osvrt na koncepciju Dionisa Đurišina, u ovom radu će se eksplicirati na koji način data veza može da se razume. U njemu se identifikuju osnovni problemi koje tržište postavlja pred svetsku književnost, kao i posledice koje za nju tržišna logika može da ima. U prvom koraku izlaže se pregled aktuelnih shvatanja pojma svetske književnosti i njene relacije sa tržištem. Potom se vrši analiza konteksta u kome se razvijaju i međusobno presecaju ideja svetske književnost i kapitalistički modus proizvodnje. U sklopu ovoga pruža se osvrt na uspostavljanje globalne cirkulacije kapitala, koja implicira komodifikaciju teksta i obrazovanje globalne/svetske čitalačke javnosti. Rad zaključuje presekom aktuelnog stanja na književnom tržištu, identifikujući centre cirkulacije kapitala kulturne industrije i njihov zanačaj za uspostavljanje, održavanje i oblikovanje svetske književnosti danas. Sa ove pozicije pruža se i kritička procena prednosti i nedostataka navedenih savremenih teorija svetske književnosti.
In the philosophical tradition, from Baumgarten onwards, art and literature were understood as a ... more In the philosophical tradition, from Baumgarten onwards, art and literature were understood as a specific intersection of sensory and intellectual. My paper concentrates on the reception and reinterpretation of this understanding by the philosophers such as M. Foucault and J. Rancière. What characterizes their thought and what distinguishes them from the predominant discourse is their understanding of the sensory as simultaneously a priori and historical, mediated by different linguistic strategies. Sensory for them is not a mere given but is rather produced through the relation of knowledge and power. Accordingly, literature exists in the esthetic space, understood as the political space, as one of the practices that can intervene in the general distribution of positions, times and roles, the visible and the invisible. In this paper I will show the relations and differences in their opinions, as well as their broader philosophical and political implications.
Ovaj esej osvetljava dva čuvena soneta koji se na specifičan način bave pitanjem čulnosti, odnos... more Ovaj esej osvetljava dva čuvena soneta koji se na specifičan način bave pitanjem čulnosti, odnosno zasnivanjem veze pesničkog jezika i čulnih fenomena. I jedan i drugi zauzimaju povlašćeno interpretativno mesto kada je poezija navedenih pesnika u pitanju, budući da je njihovo stvarlaštvo najčešće tumačeno upravo na osnovu iskaza datih u ovim sonetima. Kada je Bodler u pitanju „Saglasja“ navodno izražavaju specifičnu veru u dubinsko jedinstvo čoveka i prirode, kome se može pristupiti putem niza čulnih signifikacija koje međusobno odjekuju jedna u drugoj, dokazujući da je dato jedinstvo stvarno. Remboov sonet „Samoglasnici“ sa druge strane teško može da se uklopi u ovakvu viziju sveta, iako se to često pokušava, budući da centralno mesto u njemu zauzima upravo razlika a ne jedinstvo. Remboov se sonet u tom smislu čita kao produžetak, ali istovremeno i razaranje Bodlerove poetičke pretpostavke.
During the summer of 2019, I was a Fulbright research scholar at the University of Illinois at Ch... more During the summer of 2019, I was a Fulbright research scholar at the University of Illinois at Chicago, analyzing the relationship between literary labor and the market in American modernist poetry. My research was framed to a large extent by the insights developed by UIC professor Nicholas Brown, in particularly in his essay “The Work of Art in the Age of its Real Subsumption under Capital” (nonsite.org) which was to be included in his latest book Autonomy: The Social Ontology of Art Under Capitalism (Duke 2019). As soon as I settled in Chicago we met up and started our conversation on the topics of autonomy of art, commodification, totality, artistic labor, and the relevance of Marxism in literary studies today, which was developed in the following months through an email correspondence into this interview.
Uploads
Papers by Stevan Bradic
kvantifikacije jezičkog rada uticao na razvoj društvene forme književnosti u kapitalističkim društvima. Metodološko polazište
rada je kulturni materijalizam, na osnovu koga se ustaljeno shvatanje
književne komunikacije reinterpretira u skladu sa objektivnim relacijama koje je omogućavaju. U skladu sa time analizira se odnos jezika i novca kao opštih ekvivalenata, pojava jezičke radne snage, komodifikacija jezika, uspostavljanje upotrebne i razmenske vrednosti
u datom kontekstu, i pojava književnosti kao diskursa. Ovim radom
pokazuje se kako se moderno shvatanje književnosti uspostavlja početkom 19. veka naspram institucija privatnog jezičkog vlasništva, kao
specifičan oblik jezičkog rada koji nije rad, te ga je nemoguće realno
supsumirati pod kapital, i čija konkretna dimenzija pretenduje na
univerzalno važenje, uprkos činjenici da njegovi proizvodi moraju
postati roba kako bi dosegli javnost. Književnost se zato sve do sredine 20. veka javlja kao strategija otpora logici kapitalističke proizvodnje, koja ne može da opstane bez njenog institucionalnog posredovanja. Konačno, ovim radom se pokazuje kako je data situacija bila
presudna u oblikovanju jezičkih formi moderne književnosti kao i
merila vrednovanja njene upotrebne vrednosti, koja se uspostavlja kao
estetska vrednost
odnosno od slike sveta koja svoje osnove ima u natčulnom, da bi savremenu stvarnost prikazala kao narušavanje i parodiranje ovakvog ustrojstva, prema principima karnevalske groteske. Opisana logika se postavlja u intertekstualnu relaciju sa romanom Braća Karamazovi F. Dostojevskog, kako bi se ukazalo na postojeće paralele religijsko-karnevalskih konstrukta. U skladu sa time, rad će pokušati da odgovori na pitanje u kojoj meri se u Tadićevom pesništvu karnevalizacija uspostavlja kao strategija otpora, a u kojoj meri ona ostaje na pozicijama koje su kod ranijih autora i same bile predmet kritike.
Keywords: essence, appearance, senses, modernity, poetry
Keywords: literature and ethics / South African literature / Coetzee, J. M.: Waiting for the Barbarians / Agamben, Giorgio: Homo Sacer
them from the predominant discourse is their understanding of the sensory as simultaneously a priori and historical, mediated by different linguistic strategies. Sensory for them is not a mere given but is rather produced through the relation of knowledge and power. Accordingly, literature exists in the esthetic space, understood as the political space, as one of the practices that can intervene in the general distribution of positions, times and roles, the visible and the invisible. In this paper I will show the relations
and differences in their opinions, as well as their broader philosophical and political implications.
kvantifikacije jezičkog rada uticao na razvoj društvene forme književnosti u kapitalističkim društvima. Metodološko polazište
rada je kulturni materijalizam, na osnovu koga se ustaljeno shvatanje
književne komunikacije reinterpretira u skladu sa objektivnim relacijama koje je omogućavaju. U skladu sa time analizira se odnos jezika i novca kao opštih ekvivalenata, pojava jezičke radne snage, komodifikacija jezika, uspostavljanje upotrebne i razmenske vrednosti
u datom kontekstu, i pojava književnosti kao diskursa. Ovim radom
pokazuje se kako se moderno shvatanje književnosti uspostavlja početkom 19. veka naspram institucija privatnog jezičkog vlasništva, kao
specifičan oblik jezičkog rada koji nije rad, te ga je nemoguće realno
supsumirati pod kapital, i čija konkretna dimenzija pretenduje na
univerzalno važenje, uprkos činjenici da njegovi proizvodi moraju
postati roba kako bi dosegli javnost. Književnost se zato sve do sredine 20. veka javlja kao strategija otpora logici kapitalističke proizvodnje, koja ne može da opstane bez njenog institucionalnog posredovanja. Konačno, ovim radom se pokazuje kako je data situacija bila
presudna u oblikovanju jezičkih formi moderne književnosti kao i
merila vrednovanja njene upotrebne vrednosti, koja se uspostavlja kao
estetska vrednost
odnosno od slike sveta koja svoje osnove ima u natčulnom, da bi savremenu stvarnost prikazala kao narušavanje i parodiranje ovakvog ustrojstva, prema principima karnevalske groteske. Opisana logika se postavlja u intertekstualnu relaciju sa romanom Braća Karamazovi F. Dostojevskog, kako bi se ukazalo na postojeće paralele religijsko-karnevalskih konstrukta. U skladu sa time, rad će pokušati da odgovori na pitanje u kojoj meri se u Tadićevom pesništvu karnevalizacija uspostavlja kao strategija otpora, a u kojoj meri ona ostaje na pozicijama koje su kod ranijih autora i same bile predmet kritike.
Keywords: essence, appearance, senses, modernity, poetry
Keywords: literature and ethics / South African literature / Coetzee, J. M.: Waiting for the Barbarians / Agamben, Giorgio: Homo Sacer
them from the predominant discourse is their understanding of the sensory as simultaneously a priori and historical, mediated by different linguistic strategies. Sensory for them is not a mere given but is rather produced through the relation of knowledge and power. Accordingly, literature exists in the esthetic space, understood as the political space, as one of the practices that can intervene in the general distribution of positions, times and roles, the visible and the invisible. In this paper I will show the relations
and differences in their opinions, as well as their broader philosophical and political implications.