Sfaleritt

Sfaleritt
Sfaleritt
Generelt
Kategori	Sulfidmineral
Kjemisk formel	(Zn,Fe)S
Strunz-klassifisering	02.CB.05a
Dana-klassifisering	02.08.02.01
Identifikasjon
Farge	brun, gul, raud, grøn, svart.
Krystallform	Idiomorf krystallar – opptrer som velforma krystallar med god ytre form. Korna - generelt som allotriomorf til subhedrale krystallar i matriks.
Krystallsystem	Isometrisk hekstetraedrisk (4 3m)
Tvilling	Enkel kontakttvilling eller komplekse lamellerte former, tvillingaksar [111]
Kløyv	perfekt
Brot	Ujamn til muslig
Mohs hardleiksskala	3,5-4
Glans	Diamantaktig, harpiksaktig, feittete
Strekfarge	brunkvit, bleik gul
Transparens	Gjennomsiktig til gjennomskineleg, ugjennomsiktig når jernrik
Spesifikk vekt	3,9–4,2
Optiske eigenskapar
Optiske eigenskapar	Isotrop
Brytingsindeks	nα = 2,369
Andre eigenskapar	ikkje-radioaktiv, ikkje-magnetisk, fluorescerande og triboluminescent.
Kjelder	[1][2][3]

Sfaleritt eller sinkblende er eit mineral som består av sinksulfid med varierande mengder jarn. Det inneheld gjerne òg noko mangan og kadmium og dessutan mindre mengder av gallium, indium og germanium. Det har sterk glans og særs varierande farge, vanlegvis gul, brun eller svart. Reint sinksulfid er fargelaust. Sfaleritt kan lett spaltast i seks retningar etter flatene til rombedodekaederet. Det finst på hydrotermale ertsgangar og kontaktførekomstar, ofte saman med galenitt, pyritt og chalkopyritt.

Sfaleritt er den viktigaste sinkmalmen. Mineralet er særs utbreidd òg i Noreg, særleg i kontaktsonene til Oslofeltet (Hakadal, Grua, Modum, Drammensdistriktet) og som underordna bestanddel av kismalmene i Den kaledonske fjellkjeda, som sfaleritt tidlegare vart utvunne frå som biprodukt. Særleg var det betydeleg produksjonen ved Bleikvassli og Mofjellet i Rana.

Wurtzitt er ein sjeldnare heksagonal modifikasjon av ZnS som blir danna ved høgare temperaturar.

• «Sfaleritt», Store norske leksikon, 14. februar 2009, henta 14. februar 2014 

Commons har multimedium som gjeld: Sfaleritt