Kravområde i Antarktis

Sju statar har eit kravområde på åtte territorium i Antarktis. Desse landa har som regel plassert dei vitskaplege basane og stasjonane sine i territorialkrava sine i Antarktis.

Det vert stundom sagt at Antarktistraktaten rettar seg etter eller innstiller desse krava. Paragraf IV § 2 seier derimot: «Ingen handlingar eller aktivitetar som finn stad medan denne traktaten er i kraft skal danne grunnlag for forsvare, støtte eller nekte eit kraft til territorial suverenitet i Antarktis. Ingen nye krav, eller utvidingar av eit eksisterande krav, til territorial suverenitet kan gjere seg gjeldande medan denne traktaten er i kraft», så dette punktet verken støttar eller går imot dei eksisterande krava.

Sju suverene statar har gjort åtte territorialkrav på landområde i Antarktisk sør for 60° S før 1961. Desse krava vert berre anerkjent av landa som har gjort krav i området. Alle kravområda er sektorar, utanom Peter I Øy. Ingen av kravområda har innfødde folkesetnader. Sør-Orknøyane fell innanfor territorialkravet til Argentina og Storbritannia; og Sør-Shetlandsøyane fell innanfor kravområda til både Argentina, Chile og Storbritannia. Storbritannia, Frankrike, Australia, New Zealand og Noreg har alle anerkjent kvarandre sine krav,^[1] som ikkje overlappar kvarandre. Før 1962, var Britisk Antarktis eit område under Falklandsøyane og omfattar òg Sør-Georgia og Sør-Sandwichøyane. Dei antarktiske områda vart eit eige oversjøisk territorium etter ratifiseringa av Antarktistraktaten. Sør-Georgia og Sør-Sandwichøyane vart verande under Falklandsøyane fram til 1985 då dei òg vart skildre ut som eit eige oversjøisk territorium.

Territorium		Fordringshavar	Dato	Kravgrenser
	Britisk Antarktis	Storbritannia	1908		20°W
	(Oversjøiske territorium i Storbritannia)				80°W
	Ross Dependency	New Zealand	1923		150°W
	(Newzealandsk eige)				160°E
	Adélie Land	Frankrike	1924		142°2′E
	(Distrikt i Dei franske sørterritoria)				136°11′E
	Peter I Øy	Noreg	1929		68°50′S 90°35′W / 68.833°S 90.583°W / -68.833; -90.583
	(Norsk Antarktis)
	Australsk Antarktis	Australia	1933		160°E	136°11′E
	(Ytre territorium i Australia)				142°2′E	44°38′E
	Dronning Maud Land	Noreg	1939		44°38′E
	(Norsk Antarktis)				20°W
	Chilensk Antarktis	Chile	1940		53°W
	(Kommune i Chilensk Antarktis)				90°W
	Argentinsk Antarktis	Argentina	1942		25°W
	(Department i provinsen Tierra del Fuego, Antarktis og Dei søratlantiske øyane)				74°W

Territorium		Land	Dato	Kravgrenser
	Britisk Antarktis	Storbritannia	1908		20°W
					80°W
	Chilensk Antarktis	Chile	1940		53°W
					90°W
	Argentinsk Antarktis	Argentina	1942		25°W
					74°W

Territorium		Uoppkravde grenser
	Marie Byrd Land		90°W
			150°W

Territorium		Land	Dato	Kravgrenser
	Neuschwabenland	Nazi-Tyskland	1939		20°E
	(Tidlegare protektorat under Tyskland)		1945		10°W

Det har vore spekulasjonar om mogelege framtidige krav. USA og Russland (som etterfølgjar etter Sovjetunionen) har hevda å ha reservert retten til kravområde og det har vore spekulasjonar om Brasil kjem til å gjere krav avgrensa av 53° V og 28° V,^[2] som dermed overlappar kravområda til Argentina og Storbritannia, men ikkje områda til Chile.

Fire øyterritorium nord for 60° sør vert stundom rekna med til verdsdelen Antarktis. Ingen av desse territoria har innfødde folkesetnader.

• Bouvetøya (Norsk kronkoloni)
•  Dei franske sørterritoria^[3][4]
• Heard- og McDonaldøyane (Australsk oversjøisk territorium)
•  Sør-Georgia og Sør-Sandwichøyane (Britiske oversjøiske territorium)

Antarktistraktaten og tilknytte avtalar regulerer internasjonale forhold med omsyn til Antarktis, det einaste kontinentet på jorda utan innfødde folkeslag. Avtalen er no signert av 46 land, inkludert Storbritannia, USA, og det tidlegare Sovjetunionen. Avtalen tilsideset Antarktis som eit vitskapleg reservat, med fridom til å gjere vitskaplege utforskingar og er bannlyst frå militær aktivitet. Dette var den første nedrustningskontrollavtalen oppretta under den kalde krigen. Sovjetunionen og USA var begge reserverte mot restriksjonane om nye krav,^[5] og USA og Russland forsvarar retten sin til å gjere framtidige krav om dei ønskjer dette. Brasil held fast på Comandante Ferraz-basen (den brasilske basen i Antarktis) og har lagt fram eit forslag om å avgrense territoria ved hjelp av lengdegradene, noko som gjer at Brasil og andre land kan kome med ytterlegare krav. Generelt har territorialkrava sør for 60° S berre vorte anerkjent av dei landa som har gjort krav i området. Sjølv om krava ofte er innteikna på kart over Antarktis, indikerer ikkje dette ein de jure-anerkjenning.

Alle krav utanom Peter I Øy er sektorar og grensene er definerte av lengdegrader. Den nordlege grensa i alle sektorane er 60° S, som ikkje går gjennom nokre landområde, kontinent eller øyar. Dette er òg den nordlege grensa til Antarktistraktaten. Den sørlege grensa til sektorane fell saman i eitt punkt, Sørpolen. Berre den norske sektoren er eit unntak. Det opphavlege kravet frå 1930 spesifiserte ikkje ei nordlege eller ei sørleg grense, så dette territoriet er berre avgrensa i aust og vest.^[6]

Antarktistraktaten slår fast at kontrahering til traktaten:

• er ikkje eit avkall på tidlegare territorialkrav.
• påverkar ikkje grunnlaget for krava som følgje av aktivitetar til dei underskrivande nasjonane i Antarktis.
• ikkje påverkar rettane til ein stat under internasjonal sedvanerett å anerkjenne (eller nekte å anerkjenne) eit anna territorialkrav.

Det traktaten påverkar er nye krav:

• Ingen aktivitetar etter 1961 kan danne grunnlag for eit territorialkrav.
• Ein kan ikkje kome med nye krav.
• Ingen kravområde kan utvidast.

• Antarktistraktaten
• Antarktis
• Historia til Antarktis
• Territorialkrav i Arktis