Nieuwe Communistische Partij-NCPN

De NCPN is op 14 november 1992 opgericht als fusie van verschillende groepen communisten die het niet eens waren met de beslissing van de Communistische Partij van Nederland (CPN) om op te gaan in fusiepartij GroenLinks. Tot de oprichters behoorden Oost-Groningse communisten als Hans Heres, Koert Stek en Albert Schwertman. De voornaamste groep waaruit de NCPN is voortgekomen is de VCN, Partij van Communisten in Nederland. Deze groep ontstond in 1983 als het Horizontaal Overleg van Communisten (HOC) binnen de CPN. Bij de oprichting van de NCPN sloten zich ook andere communisten aan. De NCPN geeft via de stichting HOC de vierwekelijks krant Manifest uit.

De NCPN heeft sinds 2003 ook een organisatorisch zelfstandige jongerenorganisatie: de Communistische Jongerenbeweging (CJB).^[1] De CJB verving het eerdere NCPN-Jongeren, wat een platform binnen de partij was. De NCPN is betrokken geweest bij (de oprichting van) verschillende comités en actiegroepen, waaronder CubaSol, een comité dat solidariteit met Cuba nastreeft, en faciliteert veel van de werkzaamheden van deze groep.

De partij heeft deelgenomen aan de Tweede Kamerverkiezingen in 1994, 1998 en 2003, maar haalde altijd te weinig stemmen voor een zetel.

De NCPN is een communistische partij waarvan de ideologie is gebaseerd op de leer van Marx, Engels en Lenin. De partij streeft er naar de voorhoedepartij te zijn van de Nederlandse arbeidersklasse en deze te leiden naar een revolutie, die moet leiden tot het einde van het kapitalisme, en zal worden opgevolgd door een socialistische samenleving. De socialistische samenleving is volgens de NCPN een samenleving zonder uitbuiting en onderdrukking, zonder onrecht.^[2]

De NCPN verwerpt de vrijemarkteconomie en eist het terugdraaien van de privatiseringen van o.a. de zorg, de post en het openbaar vervoer. De NCPN is groot pleitbezorger van meer volwaardige werkgelegenheid en het omzetten van banen in flexconstructies naar vaste banen met volledige cao-rechten. De partij eist een algemene loonstijging bovenop de vaste koppeling van de lonen en uitkeringen aan de stijging van de kosten van het levensonderhoud.^[3]

Voor de NCPN is wonen een absoluut grondrecht. Ze verzet zich tegen de sloop van betaalbare sociale huurwoningen en de gentrificatie van arbeiderswijken. Daarnaast wil de partij een einde aan het speculeren met grond door gebiedsontwikkelaars, die woekerwinsten en woekerhuren tot gevolg hebben.

De zorg moet volgens de NCPN weer los worden gemaakt van de vrije markt. De partij pleit voor hogere lonen voor zorgpersoneel en daarnaast ook voor de democratische en centrale aansturing van de zorg en de medicijnenproductie, in het bijzonder sinds de uitbraak van COVID-19 in Nederland.^[4]

De NCPN is ieder jaar vertegenwoordigd bij de herdenking van de Februaristaking, bij de De Dokwerker in Amsterdam. Ook heeft de partij bijvoorbeeld in 2007 actie gevoerd tegen het optreden van artiest Johan Heesters in Amersfoort, omdat Heesters tijdens de Tweede Wereldoorlog met de bezetter zou hebben gecollaboreerd.^[5] Op het gebied van antifascisme trekt de NCPN vaak op met de AFVN.

Veel leden van de NCPN zijn actief lid van de vakbond FNV. De partij steunt steevast de linkervleugel van de bond in de verschillende interne discussies.^[6] Regelmatig biedt de partij in haar krant Manifest ruimte aan vakbondsbestuurders voor opiniestukken of interviews.^[7] In het bijzonder rondom het onderwerp pensioenen is de partij actief.^[8]

De NCPN is een Eurosceptische partij. Ze verwijt de EU een imperialistisch bondgenootschap van kapitalistische landen, die in dienst staat van de belangen van de kapitalisten. De partij pleit niet actief voor een Nexit, maar feliciteerde bijvoorbeeld wel haar zusterpartij uit Groot-Brittannië met het resultaat van het Brexitreferendum in 2016.^[9] Eerder voerde de partij ook campagne tegen de Europese grondwet.^[10]

De NCPN steunt de socialistische regering van Cuba en heeft solidariteit getoond met de arbeidersklasse van Venezuela en Bolivia tijdens de gepoogde coup d'etat in beide landen.^[11][12] De partij is bijzonder kritisch op het lidmaatschap van Nederland van de NAVO.^[13] De interventies van de NAVO in Irak, Afghanistan en Libië werden veroordeeld.^[14][15][16] De NCPN heeft de Russische invasie van Oekraïne in 2022 veroordeeld. De NCPN noemt het een 'inter-imperialistisch conflict' tussen aan de ene kant de NAVO, EU, VS en Oekraïense regering en aan de andere kant de Russische federatie, die resultaat is van een 'langdurige escalatie door beide partijen, die uit zijn op invloedssferen, markten, grondstoffen, industrieën en transportroutes'.^[17]

  Verkiezingsuitslagen van de Nieuwe Communistische Partij-NCPN

De NCPN heeft driemaal deelgenomen aan Tweede Kamerverkiezingen. In de jaren daarna zag de partij van deelname af en riep doorgaans haar aanhangers op de SP te stemmen.^[18]

De NCPN tussen 1991 en 2007 viermaal aan de Provinciale Statenverkiezingen deelgenomen, in de provincies Groningen, Noord-Holland, Overijssel en Friesland. Sinds 2007 heeft de partij niet meer meegedongen naar een Statenzetel.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 1994 - de eerste na de oprichting van de NCPN eind 1992 - behaalde de partij in de gemeente Reiderland zeven zetels en leverde beide wethouders. In Lemsterland en Scheemda behaalde de partij twee zetels. In de Amsterdamse stadsdeelraden Westerpark en De Baarsjes behaalde de NCPN respectievelijk een en twee zetels. De Amsterdamse zetels gingen in 1998 weer verloren.

In de 21ste eeuw is de NCPN alleen vertegenwoordigd geweest in Noordoost-Groningen, Heiloo en De Friese Meren. De partij deed onsuccesvol mee in verscheidene andere gemeenten, waaronder Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Enschede.

In het traditionele CPN bolwerk Reiderland bleef de NCPN tot en met de verkiezingen van 2002 de grootste partij. De partij was daarnaast ook vertegenwoordigd in Scheemda. In 1999 kwam het tot een splitsing in de partij door een meningsverschil over de Blauwestad. De afdeling Scheemda splitste zich af en vormde de Verenigde Communistische Partij (VCP). Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 verloor de NCPN in Reiderland drie zetels en kwam met twee zetels in de raad. Iets meer dan een maand na verkiezingen stapte raadslid Zwanie Tielman uit de NCPN-fractie, waarmee de partij nog slechts een zetel overhield, ingenomen door Hans Heres. De partij verloor daarnaast al haar zetels in Scheemda aan de VCP. Bij de vervroegde gemeenteraadsverkiezingen voor de nieuwe gemeente Oldambt slaagde de NCPN er niet in om zetels te halen. De VCP bleef wel vertegenwoordigd in Oldambt.

Sinds 2002 was de NCPN vertegenwoordigd in Heiloo door Willem Gomes. Bij de verkiezingen in 2006 behaalde de NCPN voldoende stemmen voor twee zetels maar kon slechts een zetel innemen omdat de partij maar een kandidaat (Willem Gomes) op de lijst had staan.^[20] Gomes probeerde kort na de gemeenteraadsverkiezingen een NCPN’er voor een wethouderspositie naar voren te schuiven om zo naar eigen zeggen een afspiegelingscollege te vormen. In 2014 wist de NCPN weer twee zetels te halen, echter in 2015 stapte raadslid Cor de Boer over van de NCPN naar Heiloo2000.^[21] In 2018 bleef de NCPN op een zetel steken. Op 21 september 2018 overleed Gomes plotseling. Zijn opvolger Bas van Beusekom besloot enkele maanden later één fractie te vormen met Gemeentebelangen Heiloo.^[22][23]

Het NCPN-raadslid in de Friese Meren, Rinze Visser, is een van de langst zittende raadsleden van Nederland. Hij is onafgebroken lid van de gemeenteraad sinds 1970, opeenvolgend voor de CPN, het VCN en de NCPN. In 2011 ontving hij bij zijn 40-jaar raadslidmaatschap de erepenning van de gemeente Lemsterland.^[24]

Bij de herindelingsverkiezing van november 2013 in de nieuw gevormde gemeente De Friese Meren behaalde de NCPN een zetel, ze kwam enkele stemmen tekort voor een tweede. In de voormalige gemeente Lemsterland, waar de NCPN voorheen met twee zetels vertegenwoordigd was, haalde de partij 18,4% van de stemmen en in Lemmer zelf werd zij voor het eerst in de geschiedenis de grootste.^[25] In 2018 haalde de partij wel twee zetels (6,3%) en werd de partij opnieuw de grootste in Lemmer.^[26]

De NCPN is een actief onderdeel van de communistische wereldbeweging. De partijkrant Manifest deelt regelmatig bijdragen en reportages van zusterpartijen. Daarnaast neemt de NCPN regelmatig deel aan de jaarlijkse Internationale Conferentie van Communistische en Arbeiderspartijen, geïnitieerd door de Communistische Partij van Griekenland.

Ook maakt de NCPN onderdeel uit van de Europese Communistische Actie dat op 18 november 2023 werd opgericht door diverse Europese communistische partijen. De oprichting en eerste editie vond plaats in Athene onder leiding van de Communistische Partij van Griekenland (KKE).^[27]

In 2006 startte op initiatief van de NCPN een jaarlijkse conferentie met de Communistische Partij van Luxemburg, de Duitse Communistische Partij en de Partij van de Arbeid van België.^[28] In 2014 trad de DKP als organisator op van de conferentie Aken, en organiseerden de vier partijen voor het eerst een gezamenlijke manifestatie "Tegen imperialistische oorlogen".^[29] De conferentie dat jaar stond in het teken van de herdenking van 100 jaar Eerste Wereldoorlog. In 2015 was er opnieuw een conferentie van de vier partijen, waarbij de NCPN de gastheer was. Deze conferentie vond plaats in Zuidlaren. Daaraan voorafgaand vond een demonstratie plaats in het centrum van de stad Groningen. De leus van de demonstratie was: "Stop de aanvallen op de arbeidersklasse! Strijd is de enige weg!". De laatste conferentie in 2019 werd georganiseerd in Oisterwijk en werd voorafgegaan aan een demonstratie tegen racisme en discriminatie in het centrum van Tilburg, mede georganiseerd met de CJB en de AFVN.^[30] Sinds februari 2020 doet de Partij van de Arbeid van België niet meer mee met de conferentie.^[31]

• Jasper Schaaf (1950) - filosoof, lijsttrekker PS-verkiezingen Groningen 1995. Lid van de SP sinds 2004.
• Jos Lensink (1939-2020) - filosoof, kandidaat-Kamerlid in 2003.
• Rinze Visser (1938)- gemeenteraadslid in de gemeente De Friese Meren sinds 1970, langstzittend raadslid van Nederland
• Koert Stek (1926-2012) - gedeputeerde in Groningen (namens de CPN) en gemeenteraadslid in Beerta en Reiderland
• Hans Heres (1945-2018) - gemeenteraadslid en wethouder in Beerta en Reiderland

• Website van de NCPN
• NCPN op Parlement & Politiek
• Affiche NCPN Tweede Kamerverkiezingen 1994