Domien Sleeckx: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Botgeholpen doorverwijzing: Brussel - Verwijzing(en) gewijzigd naar Brussel (stad) |
nieuwe titel |
||
| (29 tussenliggende versies door 22 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1:
{{Infobox auteur
'''Jan Lambrecht Dominicus (Domien) Sleeckx''' ([[Antwerpen (stad)|Antwerpen]], [[2 februari]] [[1818]] – [[Luik (stad)|Luik]], [[13 oktober]] [[1901]]) was een Vlaams [[taalkunde|taalkundige]], [[journalist]] en schrijver van verhalen, [[Roman (literatuur)|roman]]s, [[essay]]s, [[Drama (kunst en cultuur)|drama]]’s en [[Komedie|blijspel]]en. Hij wordt beschouwd als de eerste vertegenwoordiger van de [[realisme (literatuur)|realistische]] stroming in de literatuur in Vlaanderen. In 1844 was hij medeoprichter van ''[[Vlaemsch België]]'', het eerste Vlaamse dagblad na de [[Belgische Revolutie]] en ook het eerste Nederlandstalige dagblad in [[Brussel (stad)|Brussel]]. Samen met Jaak van de Velde (1817-1893) schreef hij ook een Frans-Vlaams woordenboek gebaseerd op de spelling van [[Jan Des Roches]].▼
| naam = Domien Sleeckx
| afbeelding = Sleeckx, Jan Lambrecht Domien (1818-1901); journalist en schrijver, Van Loo, Florimond, Felixarchief, 12 9208 recto (cropped).jpg
| >
| citaat =
| volledige naam =
| pseudoniem =
| beter-bekend-als =
| bijnaam =
| genoemd =
| land = {{BE}}
| beroep =
| jaren-actief =
| genre =
| stroming =
| invloeden =
| bekende-werken =
| uitgeverij =
| dbnl = slee003
| handtekening =
| website =
| geboorteplaats = [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]]
| geboren = [[2 februari]] [[1818]]
| overlijdensplaats = [[Luik (stad)|Luik]]
| overleden = [[13 oktober]] [[1901]]
}}
▲'''Jan Lambrecht Dominicus (Domien) Sleeckx''' ([[Antwerpen (stad)|Antwerpen]], [[2 februari]] [[1818]] – [[Luik (stad)|Luik]], [[13 oktober]] [[1901]]) was een Vlaams [[taalkunde|taalkundige]], [[journalist]] en schrijver van verhalen, [[Roman (literatuur)|
== Leven ==
Sleeckx werd in 1818 in de Antwerpse [[Sint-Andries (Antwerpen)|Sint-Andriesbuurt]] geboren als eerste van zeven kinderen van Albert Jan Sleeckx en Maria Carolina Van den Bosch. Zijn vader werkte als kopergieter in een fabriek van kerkornamenten en leerde de jonge Domien lezen. Zijn belangstelling voor Antwerpse en Vlaamse verhalen en volksliederen erfde hij van zijn moeder. Na een jaar in een privaatschool ging hij als zevenjarige naar de gemeenteschool. Sleeckx volgde ook een tijdlang tekenlessen aan de Academie. Na een korte onderbreking vanwege de Belgische Revolutie, behaalde Domien als primus de laatste klas in de gemeenteschool. In 1832 ging de toen veertienjarige Sleeckx naar het [[atheneum]].
Sleeckx werkte aanvankelijk als notarisklerk en vervolgens als [[onderwijzer]] in Antwerpen. Op vraag van [[Jan Jacob Alfried de Laet|Jan De Laet]] vertrok hij in december 1843 naar Brussel om er te werken als opsteller-journalist voor de eerste Nederlandstalige krant in Brussel, ''Vlaemsch België''.
In 1853 keerde hij terug naar Antwerpen en werkte er voor ''De Schelde'', de ''Lloyd Anversois'' en ''Le Précurseur''. In 1861 volgde hij de eveneens Vlaamsgezinde en liberale letterkundige [[Jan
Sleeckx overleed in 1901 in Luik, waar hij sinds 1891 woonde.
== Schrijver ==
Sleeckx begon te schrijven op aansporen van zijn vriend [[Pieter Frans van Kerckhoven]]. Aanvankelijk schreef hij in het Frans, maar zijn eerste Vlaamse kortverhaal ''Pieter Block'' verscheen al in augustus 1839 in enkele afleveringen in ''den Antwerpenaer''. Sleeckx schreef daarna enkele romantische volksverhalen in de sentimenteel-idealistische traditie van [[Hendrik Conscience]]. Vrij snel echter ontwikkelde hij een eigen stijl en werd in de Vlaamse literatuur een van de eerste beoefenaars van het [[Realisme (literatuur)|realisme]]. Hierover schreef hij in 1862 ook zijn theoretische beschouwingen neer in ''Over het realismus in de letterkunde''.
▲Sleeckx begon te schrijven op aansporen van zijn vriend [[Pieter Frans van Kerckhoven]]. Aanvankelijk schreef hij in het Frans, maar zijn eerste Vlaamse kortverhaal ''Pieter Block'' verscheen al in augustus 1839 in enkele afleveringen in ''den Antwerpenaer''. Sleeckx schreef daarna enkele romantische volksverhalen in de sentimenteel-idealistische traditie van [[Hendrik Conscience]]. Vrij snel echter ontwikkelde hij een eigen stijl en werd in de Vlaamse literatuur een van de eerste beoefenaars van het [[Realisme (literatuur)|realisme]]. Hierover schreef hij in 1862 ook zijn theoretische beschouwingen neer in ''Over het realismus in de letterkunde''.
Sleeckx was in 1846 medeoprichter van het letterkundige tijdschrift ''De Vlaemsche Stem'' (kende slechts vijf jaargangen tussen 1846 en 1853).
== Vlaamse Beweging ==
Zoals andere schrijvers van zijn generatie verkoos Sleeckx, die onderwijs had gekregen in het Frans, in het Vlaams te schrijven. Met dit schrijven in de volkstaal beoogde hij een bijdrage te leveren aan de volksontwikkeling.
In 1844 veroorzaakte Sleeckx een taalincident in Brussel nadat hij op 2 juli in het Nederlands aangifte
Sleeckx was voorstander van een aparte spelling voor het ''Vlaams'' en het ''Hollands'' en keerde zich af van de trend tot eenmaking van de spelling zoals die door andere Vlaamse en Nederlandse letterkundigen in de [[taalcongres]]sen bepleit werd. Sleeckx zag in de [[Spelling De Vries en Te Winkel]] die in 1864 in België officieel aanvaard werd, een aantasting van de Vlaamse nationaliteit. In de derde uitgave van zijn woordenboek in 1865 handhaaft Sleeckx dan ook zijn oorspronkelijke spelling. Pas in latere edities, wanneer ook andere auteurs aan de uitgave meewerken, schakelt het woordenboek over op de nieuwe spelling.
Regel 25 ⟶ 50:
== Naar hem genoemd ==
*De Sleeckxlaan in [[Schaarbeek]]. Domien Sleeckx woonde een tijdlang in Schaarbeek en was er liberaal gemeenteraadslid van 1888 tot 1895.
*De Sleeckxstraat in Antwerpen. Domien Sleeckx werd geboren in de Pompstraat in Antwerpen.
*
*
*
== Werken ==
Regel 33 ⟶ 62:
*''Arabella Knox'', 1855. Dierenverhalen.
*''In 't schipperskwartier: tafereelen uit het Vlaamsche volksleven'', Van Kesteren, 1861. [http://books.google.be/books?id=PXsUAAAAQAAJ Online].
*''Grétry: drama in vier tijdvakken'', Van Doosselaere, 1862. [http://books.google.be/books?id=OXYUAAAAQAAJ Online]. Bekroond met de [[Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor toneelliteratuur|staatsprijs voor toneelleterkunde]] voor de periode 1859-1861.
*''Op ’t Eksterlaar'', Herinneringen van afgestorven en van nog levende vrienden, Rogghe, Gent, 1863. Verhalenbundel. [http://www.dbnl.nl/tekst/slee003ekst01_01/ Online op dbnl].
*''Dirk Meijer'', 1864. Roman.
Regel 41 ⟶ 70:
*''Hildegonde'', 1872. Historische roman.
*''De Patriottentijd'', 1889.
*''De Jacobijnen in België'', 1889.
*''Vesalius in Spanje'', 1895. Historische roman.
*''Indrukken en ervaringen'', 1902, postuum.
=== Taalkundige werken ===
Regel 49 ⟶ 79:
*''Over het realismus in de letterkunde'', 1862.
*''Stijl en Letterkunde'', 1866.
*''Voorbeelden van Stijl en Letterkunde'', 1867.
*''Nederlandsche Spraakleer'', 1887.
*''Oefeningen op de Nederlandsche Spraakleer'', 2 delen, 1890.
*''Gronden der Nederlandsche Spraakleer'', 1888.
== Externe link ==
*
{{Bibliografische informatie}}
[[Categorie:Vlaams schrijver|Sleeckx]]▼
{{DEFAULTSORT:Sleeckx, Domien}}
[[Categorie:Vlaams taalkundige]]
[[Categorie:Vlaams onderwijzer]]
[[Categorie:Persoon binnen de Vlaamse Beweging in de 19e eeuw]]
[[Categorie:Vlaams journalist]]
[[Categorie:Vlaams toneelschrijver]]
[[Categorie:Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren]]
| |||