Vicepremier in Nederland
plaatsvervanger van de minister-president
Een vicepremier (ook viceminister-president, in officiële stukken Vice-Minister-President) is in Nederland de plaatsvervanger van de minister-president. Tijdens de afwezigheid van de minister-president neemt de vicepremier diens taken over, zoals het voorzitten van de ministerraad. Het is gebruikelijk dat elk van de partijen in het kabinet die niet de minister-president levert een vicepremier levert.
| Viceminister-president | ||||
|---|---|---|---|---|
| Periode: 1945 – heden | ||||
| Kantoor | ||||
| Aanspreekvorm | Excellentie | |||
| Voordracht door | Koning der Nederlanden | |||
| Ambtstermijn | 4 jaar, geen limiet aan het aantal termijnen | |||
| Geschiedenis | ||||
| Eerste | Willem Drees | |||
| Ontstaan in | 1945 | |||
| Huidige | 1ste: Fleur Agema 2de: Sophie Hermans 3de: Eddy van Hijum 4de: Mona Keijzer | |||
| Sinds | 2 juli 2024 | |||
| Overig | ||||
| Salaris | €175.548 inclusief vakantiegeld en eindejaarsuitkering (2022)[1] | |||
| ||||
In het geval dat er meerdere vicepremiers zijn (vaak het geval bij een kabinet bestaande uit drie of meer coalitiepartijen), wordt de rangorde bepaald door de grootte van de desbetreffende partijen. Een vicepremier wordt als zodanig benoemd bij Koninklijk Besluit. Het kabinet-Schermerhorn-Drees was het eerste Nederlandse kabinet met een vicepremier.
De huidige vicepremiers zijn Fleur Agema, Sophie Hermans, Eddy van Hijum en Mona Keijzer.
Lijst van vicepremiers van Nederland (sinds 1945)
bewerken| Vicepremier | Partij | Premier | Kabinet | Begindatum | Einddatum | Opmerkingen | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Willem Drees | SDAP | Willem Schermerhorn | Schermerhorn-Drees | 25 juni 1945 | 7 augustus 1948 | |||
| PvdA | ||||||||
| Louis Beel | Beel I | |||||||
| Josef van Schaik | KVP | Willem Drees | Drees-Van Schaik | 7 augustus 1948 | 15 maart 1951 | |||
| Frans Teulings | KVP | Drees I | 15 maart 1951 | 2 september 1952 | ||||
| Louis Beel | KVP | Drees II | 2 september 1952 | 7 juli 1956 | Beel trad af vanwege het vertrek naar de Commissie-Beel | |||
| Teun Struycken | KVP | Drees III | 13 oktober 1956 | 19 mei 1959 | ||||
| Louis Beel | Beel II | Struycken werd geen premier na het aftreden van Drees, door verzet van de KVP. | ||||||
| Henk Korthals | VVD | Jan de Quay | De Quay | 19 mei 1959 | 24 juli 1963 | |||
| Barend Biesheuvel | ARP | Victor Marijnen | Marijnen | 24 juli 1963 | 14 april 1965 | |||
| 1e | Anne Vondeling | PvdA | Jo Cals | Cals | 14 april 1965 | 22 november 1966 | ||
| 2e | Barend Biesheuvel | ARP | 5 april 1967 | |||||
| Jelle Zijlstra | Zijlstra | |||||||
| 1e | Jan de Quay | KVP | 22 november 1966 | |||||
| 1e | Johan Witteveen | VVD | Piet de Jong | De Jong | 5 april 1967 | 6 juli 1971 | ||
| 2e | Joop Bakker | ARP | ||||||
| 1e | Roelof Nelissen | KVP | Barend Biesheuvel | Biesheuvel I en Biesheuvel II | 6 juli 1971 | 11 mei 1973 | ||
| 2e | Molly Geertsema | VVD | ||||||
| Dries van Agt | KVP | Joop den Uyl | Den Uyl | 11 mei 1973 | 8 september 1977 | Van Agt trad af (onverenigbaarheid lidmaatschap Tweede Kamer en ministerschap na drie maanden na verkiezingen). | ||
| Wilhelm Friedrich de Gaay Fortman | ARP | 8 september 1977 | 19 december 1977 | |||||
| Hans Wiegel | VVD | Dries van Agt | Van Agt I | 19 december 1977 | 11 september 1981 | |||
| 1e | Joop den Uyl | PvdA | Van Agt II | 11 september 1981 | 29 mei 1982 | Den Uyl verliet het kabinet samen met alle PvdA-bewindslieden (Crisis over financieel-economisch beleid). | ||
| 2e | Jan Terlouw | D'66 | ||||||
| Van Agt III | 29 mei 1982 | 4 november 1982 | ||||||
| Gijs van Aardenne | VVD | Ruud Lubbers | Lubbers I | 4 november 1982 | 14 juli 1986 | |||
| Rudolf de Korte | VVD | Lubbers II | 14 juli 1986 | 7 november 1989 | ||||
| Wim Kok | PvdA | Lubbers III | 7 november 1989 | 22 augustus 1994 | ||||
| 1e | Hans Dijkstal | VVD | Wim Kok | Kok I | 22 augustus 1994 | 3 augustus 1998 | ||
| 2e | Hans van Mierlo | D66 | ||||||
| 1e | Annemarie Jorritsma | VVD | Kok II | 3 augustus 1998 | 22 juli 2002 | Jorritsma en Borst waren de eerste vrouwelijke vicepremiers. | ||
| 2e | Els Borst | D66 | ||||||
| 1e | Eduard Bomhoff | LPF | Jan Peter Balkenende | Balkenende I | 22 juli 2002 | 16 oktober 2002 | Bomhoff trad af op 16 oktober 2002, De Boer volgde hem twee dagen later op (LPF-crisis). Daarbij werd Remkes de eerste vicepremier en De Boer de tweede vicepremier. | |
| 2e | Johan Remkes | VVD | ||||||
| 1e | 16 oktober 2002 | 27 mei 2003 | ||||||
| 2e | Roelf de Boer | LPF | 18 oktober 2002 | |||||
| 2e | Thom de Graaf | D66 | Balkenende II | 27 mei 2003 | 25 maart 2005 | De Graaf trad af op 25 maart 2005 (Paascrisis), Brinkhorst volgde hem op vanaf 31 maart 2005. | ||
| 2e | Laurens Jan Brinkhorst | D66 | 31 maart 2005 | 29 juni 2006 | Brinkhorst trad af op 29 juni 2006 (Kabinetscrisis over het functioneren van minister Verdonk). | |||
| 1e | Gerrit Zalm | VVD | 27 mei 2003 | 7 juli 2006 | ||||
| Balkenende III | 7 juli 2006 | 22 februari 2007 | ||||||
| 1e | Wouter Bos | PvdA | Balkenende IV | 22 februari 2007 | 23 februari 2010 | Bos verliet samen met alle PvdA-bewindslieden het kabinet op 23 februari 2010 na een kabinetscrisis over het Uruzganbesluit. | ||
| 2e | André Rouvoet | CU | ||||||
| 23 februari 2010 | 14 oktober 2010 | |||||||
| Maxime Verhagen | CDA | Mark Rutte | Rutte I | 14 oktober 2010 | 5 november 2012 | Verhagen was de eerste vicepremier van CDA-huize. | ||
| Lodewijk Asscher | PvdA | Rutte II | 5 november 2012 | 26 oktober 2017 | ||||
| 1e | Hugo de Jonge | CDA | Rutte III | 26 oktober 2017 | 10 januari 2022 | |||
| 2e | Kajsa Ollongren | D66 | 1 november 2019 | |||||
| 14 mei 2020 | 10 januari 2022 | |||||||
| 2e | Wouter Koolmees | D66 | 1 november 2019 | 14 mei 2020 | Koolmees was van 1 november 2019 tot 14 mei 2020 de tijdelijke vervanger van Ollongren. | |||
| 3e | Carola Schouten | CU | 26 oktober 2017 | 2 juli 2024 | Schouten is de langstzittende vicepremier. | |||
| Rutte IV | ||||||||
| 1e | Sigrid Kaag | D66 | 10 januari 2022 | 8 januari 2024 | ||||
| 2e | Wopke Hoekstra | CDA | 1 september 2023 | |||||
| 2e | Karien van Gennip | CDA | 5 september 2023 | 2 juli 2024 | ||||
| 1e | Rob Jetten | D66 | 8 januari 2024 | |||||
| 1e | Fleur Agema | PVV | Dick Schoof | Schoof | 2 juli 2024 | heden | Omdat premier Schoof partijloos is, levert de PVV als grootste partij een vicepremier. | |
| 2e | Sophie Hermans | VVD | ||||||
| 3e | Eddy van Hijum | NSC | ||||||
| 4e | Mona Keijzer | BBB | ||||||
Bronnen, noten en/of referenties