Klaas Norel

Na zijn lagereschooltijd ging hij naar de ULO, maar na het overlijden van zijn vader moest Norel op veertienjarige leeftijd de school verlaten. Hij ging op een kantoor werken en werkte op die manier mee aan het opvijzelen van het gezinsbudget. Toch was het kantoorwerk niet wat de jonge Norel ambieerde. Na het vervullen van zijn militaire dienstplicht ging hij de journalistiek in. Hij werd hoofdredacteur bij onder andere de Vrije Westfries en redacteur van het weekblad De Spiegel.

Norel bleek over een vlotte pen te beschikken en op aanraden van een kennis schreef hij zijn eerste boek: Land in zicht over de drooglegging van de Zuiderzee. Het boek verscheen in 1935 en was meteen een succes. Norels eersteling bevatte al de elementen die zijn latere oeuvre zouden kenmerken: avontuur, spanning en water. Hij was een geboren verteller, die zich daarnaast goed documenteerde en wist waarover hij schreef. Er verschenen meer boeken, terwijl Norel daarnaast werkzaam bleef als journalist.

In mei 1940 werd Nederland bezet door nazi-Duitsland. Norel was een van de eersten die zich verzetten, en een van de eerste journalisten die door de bezetter werd gearresteerd. In juni 1940 kwam hij voor drie weken in het Huis van Bewaring in Amsterdam terecht. Na zijn vrijlating bleef Norel zich verzetten en weigerde lid te worden van de Kultuurkamer en ging in het verzet. Al snel dook hij onder en werd redacteur van de verzetskrant Trouw. Tijdens zijn onderduiktijd schreef hij ook een boek dat zou uitgroeien tot een van zijn beroemdste werken: Engelandvaarders. Norel was rechtlijnig in zijn afkeer van de Duitsers. Toen eind 1942 werd bekendgemaakt, dat alle mannen van 16 tot 40 jaar zich moesten melden voor dwangarbeid (Arbeitseinsatz), wees Norel in zijn illegale krant categorisch elke vorm van medewerking aan die maatregel af, waaronder ook het aanvragen van ausweisen, uitzonderingsvergunningen. Hij schreef:

Wie een Ausweis aanvraagt, jaagt een ander naar Duitsland.

Wie een Ausweis aanvraagt, schrijft zijn naam in het Duitse verbanningsboekje.

Wie een Ausweis aanvraagt, helpt mee nieuwe Duitse drijfjachten organiseren.

Wie een Ausweis aanvraagt, hangt zichzelf bij wijze van spreken, boven de afgrond aan een vodje Duits papier.

Tegenover deze nieuwe Duitse aanslag past maar één houding:

Eensgezind, krachtig en solidair verzet van het gehele Nederlandse volk en daarom een voor allen en allen voor één.

Na de oorlog werd hij chef binnenland bij het inmiddels legaal uitkomende Trouw. Daarnaast bleef Norel boeken schrijven. De combinatie van zijn veeleisende baan met het schrijverschap veroorzaakte gezondheidsklachten in de vorm van een maagzweer. Norel besefte dat hij een keuze moest maken en in 1946 besloot hij zich geheel aan het schrijven te wijden. In een gestaag tempo leverde hij jaarlijks meerdere manuscripten in bij zijn uitgever. In totaal verschenen er honderddertig titels. Norels boeken waren populair. De hoofdpersonen uit zijn boeken, vrijwel zonder uitzondering mannen en jongens, zijn stoer, avontuurlijk en vooral van protestant-christelijke afkomst. In Engelandvaarders bijvoorbeeld "bekeert" hoofdpersoon Evert Gnodde, een visserszoon uit Urk, zijn sociaaldemocratische kameraad Jan tot het christelijk geloof. Overigens wordt wel impliciet kritiek op de verzuiling geuit, de boeken over de Tweede Wereldoorlog spreken nou juist de wens tot eensgezinsheid uit, vooral tussen protestanten en katholieken enerzijds en christenen en socialisten anderzijds. Daarnaast zijn de boeken nogal zwart-wit. De helden zijn zonder blaam, de schurken zonder uitzondering lafhartig. Ondanks dit gebrek aan nuance lezen de boeken vlot weg.

Vele van zijn boeken hadden de Tweede Wereldoorlog als onderwerp. Het succesvolste daarvan is Engelandvaarders, een boek over Nederlanders die tijdens de oorlog naar Engeland ontvluchtten, een reis die enkele dagen tot een jaar kon duren. Dit boek bereikte de 42e druk, wat Norel tot een van de meest gedrukte Nederlandse auteurs maakt.

Ook besteedde hij aandacht aan aspecten van de oorlog die hij onderbelicht vond, zoals de nog steeds vrij onbekende grote successen van de Nederlandse luchtverdediging in Met de rug tegen de muur, onderdeel van de trilogie Vliegers in het vuur. Dit boek behandelt o.m. de Slag om Den Haag. Ook voor dit boek verrichtte hij degelijk en doelgericht onderzoek, onder meer naar de aantallen nieuwe luchtafweerkanonnen (Oerlikon, Bofors en Vickers). Het boek bereikte 10 drukken. Zijn kennis van de luchtvloot bleek accuraat, evenals van het vliegen. Hij beschreef in het tweede deel van de trilogie de luchtstrijd in Nederlands-Indië, en in het laatste deel vooral de wederwaardigheden van het Nederlandse 320 Dutch Squadron RAF. Verder wordt in het tweede deel van de Vliegers in het vuur triologie een groep militaire en joodse vluchtelingen in Vichy-Frankrijk bijna door de regering uitgewezen naar bezet gebied; iets wat destijds daadwerkelijk beleid was en in de decennia daarna een groot taboe in Frankrijk zou blijven.

Norel was zeer rechtlijnig in zijn opvattingen over goed en kwaad tijdens de oorlog. Die houding leverde hem na de oorlog een proces op wegens antisemitisme. In zijn oorlogsboek De tyrannie verdrijven, dat Norel in 1947 samen met L.D. Terlaak Poot publiceerde, hekelde hij de volgens hem meegaande houding van de Nederlandse Joden. Norel vond dat zij zich gedwee lieten registreren en de Jodenster aanvaardden. ‘Pas toen de nazi’s hun grijpvingers uitstrekten naar hun vermogen en hun huisraad, werden zij wakker.’ Norel werd vrijgesproken. De schrijver had zich volgens de rechter ontactisch en generaliserend uitgedrukt, maar van een bewuste belediging van de Joodse bevolkingsgroep was geen sprake.

Norel was ook actief in de gereformeerde kerk, hij werd meerdere malen tot ouderling gekozen en redigeerde een kerkblad. Meer en meer neigde hij tot oecumene, zo was hij actief betrokken bij het samensmelten van de katholieke en protestante politieke partijen tot het CDA.

Norel leefde de laatste jaren van zijn leven in Amstelveen. In 1971 kwam Norel om bij een auto-ongeluk. Hij ligt begraven op de Amstelveense begraafplaats Zorgvlied. Zijn werk raakt wat in de vergetelheid. Er is over hem een biografische schets verschenen van Marius Bloemzaad, in de "Nog niet"- reeks nr.13, een uitgave van de Vereniging Herman de Man, Oudewater 2006.

Voor zover bekend, draagt één basisschool zijn naam, de Christelijke basisschool K. Norel te Epe (Gld).

• Land in zicht, 1935
• Hobbema-state, 1936
• Het getij verloopt, 1937
• De grote gouverneur, 1937
• Jongens op de geuzenvloot, 1938
• Rondom het land van morgen. Land en volk rondom de Zuiderzee, 1938
• Aan dood water. De laatste dagen van een eiland, 1938
• Pioniers in Zuiderzeeland, 1939
• Drie op een schots, 1939
• Tijs Proost, de stuurman, 1939
• De Carrière van Nanne Vijn, 1939
• Janmaats en sinjeuren, 1940
• Jonker op de vloot van Houtman, 1940
• Dispereert niet, 1941
• Anthony van Diemen. Van bankroetier tot landvoogd, 1942
• De eenhoorn, 1942
• Doctor Frans, 1942
• Hoeve de Eenhoorn, 1942
• Tocht met de ijsvlet, ca. 1943
• Wietse wou wat anders, 1945
• Engelandvaarders, 1945-1947
  • Engelandvaarders, 1945
  • Strijders, 1947
  • Verzet en victorie, 1947
• Geuzen, 1946
• Opstand in Holland, 1946. Geschreven in winter 1941-'42
• O 16, 1946
• De haringstad, 1946
• Doctor Frans, 1947
• Oranjeklanten, 1947
• De tyrannie verdrijven, 1947
• Pieter onder de piraten, 1947
• Oranje boven. Uit de tijd van Jan de Witt, 1948
• Vrijheidsstrijders, 1948
• Scheepsmaat Woeltje, 1948 (trilogie met Stuurman Aart en Schipper Wessels)
• Stuurman Aart, 1949
• Waar vrijheid eeuwen stond. Vertelboek der geschiedenis van het Nederlandse volk, 1949
• Mannen van Sliedrecht, 1949
• Janmaats en Sinjeuren, 1949
• Kees Moddergeus, 1949
• Schipper Wessels, 1950
• In kruiend ijs, 1950
• Honderd jaar schepen en veertig jaar motoren. Gedenkboek, uitgegeven bij het jubileum van D. en Joh. Boot N.V. Alphen aan den Rijn, 1951, 1951
• In en uit Siberië, 1951
• Coasters varen uit, 1951
• Een vaste burcht. Vertelboek der kerkgeschiedenis, 1951
• Hollanders in Canada, 1952
• Jan en Janneke in Canada, 1952
• Vrouwvolk aan boord, 1953
• Ik worstel en kom boven, 1953
• Pionier in het Wilde Westen, 1953
• Houen, jongens!, 1953
• Het Pinksterkamp der zeeverkenners, 1954
• S.O.S.! "Wij komen!", 1954
• Aaltje zoekt de herders, 1954
• Trilogie van de scheepvaart, 1954-1956
  • Van Doggersbank tot Barentszee, 1954
  • Op de grote vaart , 1955
  • Bij de marine, 1956
• Sleepboot Jonge Jan, 1955
• Schipbreuk op Malta, 1955
• Die kwajongens!, 1955
• De vrouw Alberdien, ca. 1955
• Vier zonnekinderen, 1956
• Bestevaer, 1956
• Vakantie in Palestina, 1956
• Hertevoet en Zilveroog, 1956
• Zwerver op het wad, 1957
• Hans en Grietje op de Rijn, 1957
• Loods aan boord, 1957
• Vervult de aarde, 1957
• Baggerjongens', 1958
• Vliegende Hollanders, 1958. Wordt vervolgd door: Piloot Jan Staal en Friendships Vliegen
• De Grote Skitocht, 1958
• Van diredomdeine, 1958
• Jan Haring op de Geuzenvloot, 1959
• Cor en Corry in het hoge Noorden, 1959
• Piloot Jan Staal, 1959. Vervolg op: Vliegende Hollanders en vervolgd door Friendships Vliegen
• De brug, 1960
• De leeuw van Rorá, 1960
• Klazien, 1960
• De bakens verzet, 1960
• Janneke en Juno, 1960
• Vanglijn over. Een jongen op een bergingsboot, 1960
• Ons koninklijk gezin uit en thuis, 1961
• Varen en Vechten, 1961
  • Eerste wacht. De duisternis valt
  • Hondenwacht. In het stikkedonker
  • Dagwacht. Naar het licht
• Anneke en rooie Kees, 1961
• Marijke op het eiland, 1961
• Friendships vliegen, 1962. Afzonderlijk vervolg op: Vliegende Hollanders, en Piloot Jan Staal
• De geuzenschool, 1962
• Waterrotten, 1962
• Blauwe boten in de branding, 1962
• Vliegers in het vuur. De Nederlandse luchtmacht gedurende de oorlog 1940-1945, 1963-1969
  • Met de rug tegen de muur
  • Trillende Evenaar
  • Voorwaarts!
• Marijkes kerstvakantie , 1963. Vervolg op: Marijke op het eiland
• 't Is Oranje, 't blijft Oranje, 1963
• Blanke Flip en zwarte Fanny, 1964
• In de branding, 1964
• Op zee en onder roodhuiden en negers, 1964
• Mannen en dijken, 1965
• De kruisvlag geplant, 1965
• Mannen en dijken. Nederlanders strijden tegen de zee zo wijd de wereld strekt, 1965
• Prinsessen vinden partners, 1965
• Pier in het wonderjaar, 1966
• Leer mij ze kennen ... de Noordhollanders, 1966
• Politie te water. Wakers over Europoort, 1966
• Pim, Ineke en hun hondje, 1967
• Zarco, de zeevaarder, 1967
• De monnik van Wittenberg: Maarten Luther, 1967. Later ISBN 9026643047
• Prinsessen krijgen kinderen. Nieuw leven in ons koningshuis, 1968
• Ahoy-omnibus, 1969. Bevat: Blauwe boten in de branding; De kapiteinse van de Jonge Jan; Doorbraak in de Delta. De kapiteinse van de Jonge Jan verscheen eerder o.d.t.: Sleepboot Jonge Jan
• Krojoto's wonderbare reis, 1969
• S.O.S.-omnibus, 1969. Bevat: S.O.S.- wij komen. Oorspr. uitg.: 1954; Loods aan boord. Oospr. uitg.: 1957; Ik worstel en kom boven. Oorspr. uitg.: 1953
• Prinsen en prinsessen. Oranjes voor de lens, 1970
• Water, wind en vuur. Texel toen en Texel thans, 1970
• Jij leeft in vrijheid, 1970
• Ruurd Westra, 1971
• Het kopstuk Hilbert. Een scharrelaar wordt reder, 1971 ISBN 90-6084-255-3
• Harm Watergeus, 1971 ISBN 90-266-4257-1
• Volle kracht vooruit. Een redersgeslacht, 1972 ISBN 90-6084-276-6
• Karel Commandeur. Van boerenzoon tot koopman, 1973 ISBN 90-6084-303-7
• Jeroen en Koosje, 1973 ISBN 90-266-4372-1
• Norel driemaster, 1973 ISBN 90-6084-296-0. Bevat: De bakens verzet. 1960; Wantij. 1968; In de buik van de walvis. 1967

• Profiel bij de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl)
• Klaas Norel (1899 - 1971), website over de boeken en verhalen van K, Norel
• Overzicht van zijn werken^{[dode link]}, Koninklijke Bibliotheek (Nederland)

1. ↑ ^{a b} https://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=nore002; Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren; geraadpleegd op: 17 september 2024; DBNL-identificatiecode voor auteur: nore002.