Holland op zijn smalst
Holland op zijn smalst is van oudsher de benaming voor de voormalige landengte tussen het IJ en de Noordzee, bij de huidige gemeente Velsen. Met de komst van het Noordzeekanaal en de Hoogovens is dit gebied echter in de rest van het landschap opgegaan, waartoe ook de duinvallei Breesaap behoorde.[1] Sinds de zeventiende eeuw had de term tevens betrekking op een buitenhuis nabij Beverwijk. Anno 2020 is er in diezelfde plaats nog een fietspad met deze naam.[2]
Gezegde
bewerkenDe kreet 'Holland op zijn smalst' leeft in het modern Nederlands voort als aanduiding voor benepen Hollands gedrag.[3] Met die betekenis gebruikte ook Victor de Stuers de uitspraak in zijn gelijknamige artikel uit 1873 over het beperkte Nederlandse kunst- en cultuurbeleid. Hij ergerde zich er vooral aan dat politici keer op keer weigerden om meer geld voor dit doel vrij te maken, eenvoudigweg omdat het niet winstgevend zou zijn.[4] Overigens was al in 1864 deze uitdrukking als woordspeling toegepast in een kritisch pamflet over de aanleg van het Noordzeekanaal. Niet alleen was de verlening van de concessie met een Kamermeerderheid van slechts vijf stemmen wankel te noemen. Ook de financiële argumenten, die voor de aanvaarding van dit project doorslaggevend waren, berustten volgens de anonieme auteur op een 'smalle' basis.[5]
Externe link
bewerken- Gedicht van Nicolaas Beets uit 1860 getiteld Doorgraving van Holland op zijn smalst.[6]
Noten
bewerken- ↑
Rolf Roos ed., Duinen en mensen. Kennemerland: archeologie, natuur, historie (Utrecht 2009) 18. [1]. Gearchiveerd op 5 februari 2023.
- ↑ Dirk-Jan Prins, 'Te gek voor woorden. Echt Weer Holland Op Zijn Smalst', website Beverwijkse Internet Courant, 26 maart 2013. Geraadpleegd op 8 juli 2020. [2]
- ↑ Anoniem, Holland op z'n smalst, website Genootschap Onze Taal. Geraadpleegd op 8 juli 2020. [3]
- ↑ Victor de Stuers, 'Holland op zijn smalst', De Gids 37 (1873) 320-403, aldaar 322.[4]. Gearchiveerd op 7 maart 2023.
- ↑ Anoniem, Holland op zijn smalst. Nalezing op de Kamer-debatten (Amsterdam 1864) 3-16. [5]. Gearchiveerd op 31 juli 2023.