Benzenrade (kasteel)

Rond 1381 werd Arnold van Benzenrade beleend met het huis en hof Benzenrode. De heren van Wickrath waren op dat moment de leenheren van het goed. Het geslacht Van Benzenrade was overigens al langer aanwezig in de streek en zal oorspronkelijk ook uit Benzenrade afkomstig zijn. De oudste vermelding van een lid van deze familie betreft Bertolf van Bensenrode, die reeds in 1281 werd genoemd. Of er op dat moment ook al sprake was van een kasteel, is niet bekend.

Via het huwelijk van Elise van Benzenrade met Hendrik van Binsfeld ging Benzenrade rond 1537 over naar het geslacht Van Binsfeld. In 1592 kwam de familie Van Schaesberg in beeld vanwege het huwelijk van Maria van Binsfeld met jonker Frederik van Schaesberg. Deze familie beschikte over een groot aantal goederen en verbleef zelden op Benzenrade.

Begin 17e eeuw is het kasteel Benzenrade waarschijnlijk door oorlogsgeweld afgebrand, waarna het niet meer werd herbouwd.

Het goed werd in de Franse tijd onteigend en werd in 1808 als domeingoed verkocht aan de Luikenaar Frans Joseph Dufay. Hij verkocht het in 1817 aan Willem Masset, eveneens afkomstig uit Luik. Zijn dochter behield Benzenrade tot 1840. Na verschillende eigenaren kwam het rond 1970 in bezit van de gemeente Heerlen.

Het kasteel Benzenrade zal eind 14e eeuw zijn gebouwd. Mogelijk was het een vierkant, blokvormig gebouw, getuige de 17e-eeuwse melding van een ‘blockhuijs’. Het zou ook om een lage woontoren kunnen gaan. Bij het kasteel was een huiskapel waar een priester elke vrijdag de mis opdroeg. Nadat het huis begin 17e eeuw was afgebrand, bleef er een omgracht kasteeleiland over. Het recht op de huiskapel werd overgedragen aan kasteel Schaesberg.

Aan de oostzijde van het kasteeleiland staat de boerderij Benzenraderhof. Deze u-vormige boerderij staat ook vermeld op kadastrale kaarten uit begin 19e eeuw, maar de vorm van de bebouwing wijkt af van de tegenwoordige situatie. Dit zou er op wijzen dat de boerderij in de tweede helft van de 19e eeuw grotendeels is verbouwd. Het woonhuis met schilddak is in 1927 toegevoegd.

De boerderij is gebouwd van baksteen en kunradersteen. In de gevel is een oude poortsteen uit 1752 ingemetseld.

In de kelder en de vijver ontspringt de Geleenbeek. Onder de boerderij zouden restanten zijn gevonden van een Romeinse villa.