Balqash (stad)

Balqash
Балқаш Қ.Ә.

Stad in Kazachstan
Situering
Oblast	Qarağandı
Coördinaten	46° 51′ NB, 75° 58′ OL
Algemeen
Oppervlakte	5916[1] km²
Inwoners (2015)	78.448 [2] (13,3 inw./km²)
Hoogte	440 m
KATO-code[3]	351600000
Website	balkhash.kz
Foto's
Het stadscentrum
Portaal    Azië

Balqash (Kazachs: Балқаш Қ.Ә.; Russisch: Балхаш, Balhaš) is een Kazachse - met district gelijkgestelde - stad in de oblast Karaganda. Balqash en randgebied telt circa 80.000 inwoners; 60% van de bevolking is Kazachs, 31% Rus.^[4]

De stad werd gesticht voor de ontginning van kopervoorraden. Ze is gelegen aan het gelijknamige meer, aan de Europese weg 125^[5] en heeft een spoorwegstation en een nationale luchthaven.

Op 11 april 1937 werd een kleine nederzetting, gebouwd in samenhang met de constructie van een koperfabriek, door een besluit van het Centraal Comité van de Kazachse SSR getransformeerd tot de stad Balqasj. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het grootste deel van de mannen in militaire dienst, ze werden in de kopersmelterij vervangen door vrouwen.

Na de oorlog namen Japanse krijgsgevangenen deel aan de verdere uitbouw van de stad. Ze bouwden onder andere het "Paleis van metallurgisten" en het vliegveld.

Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie tussen 1992 en 1996, beleefde de stad een acute crisis. Dit kwam tot uiting door stroomuitval, slecht functionerende stadsverwarming en steeds weer onderbroken productie in de koperfabriek. Bij datsja's werden extra groenten geteeld om te kunnen overleven. Tegen het begin van de 21e eeuw stabiliseerde de economie van de stad en het land. In de stad werd een nieuwe wijk gebouwd, de zogenoemde Canadese huizen. Scholen en medische faciliteiten begonnen weer normaal te functioneren.

Na de benoeming van voormalig burgemeester Kadyrzhan Tejljanova tot voorzitter van de visserij-afdeling van het Ministerie van Landbouw van Kazachstan, werd Nurlan Erikbajevich Aubakirov (geboren 29-12-1975) op 29 mei 2012 burgemeester.

Het stadsbestuur van Balqasj bestuurt ook de stadjes en dorpen Sayak (3600 inwoners), Gulshat en Chubar-Tubek (625 inwoners). In mei 1997 verschoof de stad door een grenswijziging van de regio Dzjezkazgan naar de Oblast Karaganda.

De bevolking telt circa 80.000 inwoners (2019). De bevolking bestaat voor 65% uit Kazachen, voor 25% uit Russen, 2% Oekraïners, 1,5% Duitsers, 1,5% Koreanen en 1,5% Tataren.

In de 21e eeuw is het aantal Russen flink afgenomen, wat werd gecompenseerd door instroom van Kazachen uit landelijke gebieden.

Balqasj is een belangrijk centrum voor non-ferrometallurgie in Kazachstan. Milieuproblemen zijn een risico. De metallurgische combinatie stort zijn afval op 300 meter afstand van het meer. Volgens experts geraken jaarlijks 25.000 ton zware metalen in het meer. In de laatste 25 jaar van de 20e eeuw zou de waterstand bovendien met 36 cm zijn gedaald, vooral door het onttrekken van water uit de belangrijkste aanvoerrivier de Ili.^[6]

In 1967 werd op de Londense Internationale tentoonstelling koper uit Balqasj erkend als de wereldstandaard voor koper.

De afname van de extractie-volumes van zink, zilver en goud is te wijten aan het lage percentage van deze metalen in het erts. Daling van de productie van sieraden wordt daarnaast veroorzaakt door een afname van de vraag.

Er zijn ook ondernemingen in de visserij- en vleesindustrie gevestigd.

Balqasj heeft een koud steppeklimaat met warme zomers en koude winters. De gemiddelde maximumtemperatuur overdag is in januari −8,5 °C, in juli 29,7 °C. Het nachtelijk minimum ligt in januari en februari rond −17 °C. De neerslaghoeveelheid bedraagt normaal 140 mm per jaar. De droogste maand is september met 4 mm, het minst droog is november met 16 mm. Het aantal zon-uren bedraagt ruim 3000 per jaar.

• Joeri Lontsjakov (1965), Russisch kosmonaut

• 
  Kopersmelterij, 2007
• 
  Aan het meer, stadstrand.
• 
  Strand in het voorjaar, maart 2008.

• 
  Monument voor slachtoffers van onderdrukking

Zie de categorie Balkhash city van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.