Haumea: verschil tussen versies
k r2.7.2+) (Robot: interwiki gewijzigd van fr:(136108) Haumea naar fr:(136108) Hauméa |
|||
| Regel 52: | Regel 52: | ||
{{Link GA|zh}} |
{{Link GA|zh}} |
||
{{Link GA|ru}} |
{{Link GA|ru}} |
||
[[af:Haumea]] |
|||
[[ar:هاوميا (كوكب قزم)]] |
|||
[[az:Haumea (cırtdan planet)]] |
|||
[[bar:(136108) Haumea]] |
|||
[[be:Малая планета Хаўмеа]] |
|||
[[be-x-old:Хаўмэя (карлікавая плянэта)]] |
|||
[[bg:Хаумея (планета джудже)]] |
|||
[[bn:হাউমেইয়া (বামন গ্রহ)]] |
|||
[[ca:Haumea]] |
|||
[[cs:Haumea (trpasličí planeta)]] |
|||
[[da:Haumea (dværgplanet)]] |
|||
[[de:(136108) Haumea]] |
|||
[[el:Χαουμέια]] |
|||
[[en:Haumea (dwarf planet)]] |
|||
[[eo:Haŭmeo]] |
|||
[[es:Haumea (planeta enano)]] |
|||
[[et:Haumea (kääbusplaneet)]] |
|||
[[eu:Haumea (planeta nanoa)]] |
|||
[[fa:هائومیا]] |
|||
[[fi:Haumea]] |
|||
[[fr:(136108) Hauméa]] |
|||
[[ga:Haumea (abhacphlainéad)]] |
|||
[[gl:Haumea (planeta anano)]] |
|||
[[gn:Haumea]] |
|||
[[gu:હૌમેયા (વામન ગ્રહ)]] |
|||
[[he:האומיה (כוכב לכת ננסי)]] |
|||
[[hi:हउमेया (बौना ग्रह)]] |
|||
[[hr:136108 Haumea]] |
|||
[[hu:Haumea (törpebolygó)]] |
|||
[[hy:Հոմեա]] |
|||
[[id:Haumea (planet katai)]] |
|||
[[it:Haumea (astronomia)]] |
|||
[[ja:ハウメア (準惑星)]] |
|||
[[jv:Haumea]] |
|||
[[ka:ჰაუმეა]] |
|||
[[ko:하우메아 (왜행성)]] |
|||
[[la:Haumea (planetula)]] |
|||
[[li:Haumea (dwergplaneet)]] |
|||
[[lt:Haumea]] |
|||
[[lv:Haumeja]] |
|||
[[mn:Хаумеа]] |
|||
[[mr:हौमिआ (बटु ग्रह)]] |
|||
[[ms:Haumea (planet kerdil)]] |
|||
[[mwl:Haumea (planeta nano)]] |
|||
[[nds:Haumea (Dwargplanet)]] |
|||
[[nn:136108 Haumea]] |
|||
[[no:Haumea]] |
|||
[[nv:Haʼooméya]] |
|||
[[pl:(136108) Haumea]] |
|||
[[pnb:ہاؤمیا]] |
|||
[[pt:Haumea]] |
|||
[[qu:Haumea (puriq quyllur)]] |
|||
[[ro:Haumea (planetă pitică)]] |
|||
[[ru:Хаумеа]] |
|||
[[simple:Haumea (dwarf planet)]] |
|||
[[sk:136108 Haumea]] |
|||
[[sl:Haumea]] |
|||
[[sr:Хаумеа (патуљаста планета)]] |
|||
[[sv:Haumea (dvärgplanet)]] |
|||
[[ta:அவுமியா]] |
|||
[[th:เฮาเมอา]] |
|||
[[tl:Haumea (astronomiya)]] |
|||
[[tr:Haumea (cüce gezegen)]] |
|||
[[tt:Хаумеа (кәрлә планета)]] |
|||
[[uk:Гаумеа (карликова планета)]] |
|||
[[vi:Haumea (hành tinh lùn)]] |
|||
[[war:Haumea (pluroplanetahay)]] |
|||
[[zh:妊神星]] |
|||
[[zh-yue:妊神星]] |
|||
Versie van 11 mrt 2013 18:50
| Haumea | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Artistieke impressie van Haumea met de manen Hi'iaka en Namaka.
| ||||
| Type | Dwergplaneet | |||
| Datum ontdekking | 25 juli 2005
| |||
| Fysische gegevens | ||||
| Aantal (bekende) manen | 2 | |||
| Diameter | waarschijnlijk 1600 km | |||
| Baangegevens | ||||
| Excentriciteit (e) | 0,1997414604
| |||
| Periode (P) | 281,3991677 jaar
| |||
| Inclinatie (i) | 28,2114975684°
| |||
| Waarnemingsgegevens | ||||
| Schijnbare helderheid | 17,3 mag | |||
| Afstand tot de zon | 51 AE | |||
| Atmosferische gegevens | ||||
| Temperatuur | <50 K | |||
| ||||
(136108) Haumea is een dwergplaneet in de Kuipergordel van ons zonnestelsel. Op 17 september 2008 is de naam Haumea en de status van dwergplaneet toegekend, het definitieve catalogusnummer 136108 kreeg hij al wat eerder. De dwergplaneet is vernoemd naar een Hawaïaanse vruchtbaarheidsgodin.
Jose-Luis Ortiz van de Sierra Nevada Observatory in Spanje ontdekte Haumea in 2003. Het object bleek al voor te komen op foto's uit 1955.
Voor de officiële naam werd toegekend had Haumea de voorlopige aanduiding 2003 EL61. De bijnaam "Santa" kreeg hij omdat het object rond Kerstmis werd ontdekt.
De diameter is waarschijnlijk 1600 km (70% van Pluto) en het heeft twee manen. Haumea is het derde grootste object voorbij Neptunus, na Eris en Pluto en groter dan Sedna, Orcus, en Quaoar. Een ander recent ontdekt object, Makemake is misschien iets groter.
Het oppervlak lijkt op dat van Pluto's maan Charon, opvallend is de langgerekte vorm.
Het object bevindt zich op ca. 51 AE van de zon. De baan is tamelijk langgerekt elliptisch waardoor het soms dichterbij komt dan Pluto.
Classificatie
Haumea is een plutoïde, een technische term die gebruikt wordt om een dwergplaneet aan te duiden met een baan buiten die van Neptunus. Zijn status als dwergplaneet betekent dat hij door zijn eigen zwaartekracht is afgerond, maar die zwaartekracht niet sterk genoeg is om soortgelijke objecten in de ruimte te beïnvloeden. De ellipsvorm is vermoedelijk het gevolg van zijn snelle rotatie, te vergelijken met een met water gevulde ballon die snel ronddraait, en niet omdat hij niet sterk genoeg is om de zwaartekracht te overwinnen.
Manen
Haumea heeft 2 manen. De grootste, Hi'iaka heeft voor de officiële naamgeving de bijnaam "Little Helper" gekregen, een verwijzing naar de stripfiguur Santa's Little Helper, of "Rudolph" naar het bekendste rendier van de Kerstman. De massa is 1% van Haumea, de diameter is ongeveer 310 km. De andere maan, Namaka, bijnaam "Blitzen", heeft een diameter van ongeveer 160 km.
· 
· 