om

Niet te verwarren met: o.m., OM

• Geluid:  om    (hulp, bestand)
• IPA: / ɔm / (1 lettergreep)

• om

• als ‘voorzetsel’ voor aangetroffen vanaf 1272 ^[1]

erfwoord afkomstig van: Middelnederlands: ombe, omme Oudnederlands: umbi, umbe Germaans: *umbi Indo-Europees: *ambʰi-

Verwant in Germaans: West: Engels: umb, umbe (Angelsaksisch: ymbe), Duits: um, (Oudhoogduits: umbi), Fries: om, umme (Oudfries: umbe, ombe) Noord: Zweeds/Deens/Noors: om, (Oudnoords: umb), IJslands/Faeröers: um

om

1. omheen, rond, rondheen, aan alle kanten van iets.

   • Om de kerk ligt een ring, bestaande uit een gracht met bomen. 

2. als aanduiding van het tijdstip waarop iets begint.

   • Het volgende journaal is om 14:30. 

   ▸ De hele dag was het vriendelijk en rustig weer geweest, maar nu kwam er vanaf de andere kant van de berg een zwaar onweer op me af dat om de paar seconden fel oplichtte.^[2]

3. als aanduiding van een bedoeling of reden

   • Om haar gezondheid is ze gestopt met roken. 

4. (verouderd) als aanduiding van een ruil of verwissing

   • Hij gaf zes broodjes om een gulden. 

• [1]: omheen, rond, rondheen
• [2]: te
• [4]: voor

• [3] om het <overtreffende trap van bijwoord>
  geeft wedijver aan en waar die op gericht is ^[3]

∗ Claudia en Andries springen uit de auto en rennen om het hardst op het boertje af.^[4]

• [3] om ter <overtreffende trap van bijwoord>
  geeft wedijver aan en waar die op gericht is (Belgisch-Nederlands, ook in België geen standaardtaal) ^{[3] [5]}

∗ En Tomas is flink, en Kathy, en Lief. We zijn allemaal om ter flinkst. Familie flink. De enige die zich niet flink heeft gehouden, is Fellini. Die at niet meer, gaf bloed over, en zijn pels werd dof.^[6]

• [3] om ter eerst
  geeft wedijver aan wie het snelst is (Belgisch-Nederlands, ook in België geen standaardtaal) ^{[3] [5]}

∗ Maak om ter eerst een woord waarin alle letters van de nummerplaat van de auto voor of naast je voorkomen.^[7]

• voorzetsel

om ... te + infinitief

1. leidt een beknopte bijzin in: het effect dat men wil bereiken.

   • Ik ga sonjabakkeren om af te vallen. 
   • Een druk op de knop is voldoende om de bus te laten stoppen. 

• teneinde

• een spiering uitwerpen om een kabeljauw te vangen
  iets kleins aan een ander geven met de gedachte zelf iets groots terug te krijgen
• geen nagel hebben om zijn gat te krabben
  heel erg arm zijn
• geen nagel hebben om zijn kont te krabben
  erg arm zijn
• nog geen luis hebben om dood te drukken
  erg arm zijn
• te dom zijn om voor de duvel te dansen
  heel erg dom zijn

• maak je maar boos, dan heb je twee keer werk: één keer om boos te worden, en één keer om niet meer boos te zijn
  woede kost veel energie en lost niets op

		vnw. bijw.
voorzetselbijwoord		om
persoonlijk		erom
aanwijz.	nabij	hierom
	veraf	daarom
vragend/betrekk.		waarom

om

1. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord

   omdraaien: hij draaide het argument om in zijn betoog

2. prepositioneel deel van een voornaamwoordelijk bijwoord

   erom: hij heeft er hartelijk om moeten lachen.

• Het woord om staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "om" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.[8]

• IPA: /om/

om

1. mens

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / ˈʌmˀ /

• om

• Bijwoord en voorzetsel: afkomstig van de Oudnoorse woorden um en umb
• Voegwoord: Vergelijk de Oudnoorse woorden ef en em (aan)

Naar frequentie	34

om

1. rond
2. erover

   «Vi fik en melding om, at en mand er blevet skudt i hovedet.»

   We kregen een rapport (erover) dat een man werd in het hoofd geschoten.

• [1]: omkring
• [1]: rundt

om

1. om

om

1. om
2. rond
3. betreffende
4. over (in tijdelijke opzicht)

   «Toget kører om ti minutter.»

   De trein vertrekt over tien minuten.

• om in:
  Det Danske Sprog- og Litteraturselskab
  Den Dankse Ordbog op website:ordnet.dk

• om

• uit het Nederlands "oom"

om

1. (familie) oom

• paman, bapak (heeft ook de betekenis vader of meneer)

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / ɔm /

• om

• Bijwoord en voorzetsel: afkomstig van de Oudnoorse woorden um en umb
• Voegwoord: Vergelijk de Oudnoorse woorden ef en em (aan)
• Zelfstandig naamwoord: Vergelijk het Oudnoorse woord ómun (geluid, klank, stem)

Naar frequentie	30

om

1. rond

om

1. om

om

1. om
2. rond
3. betreffende, vanwege, wegens

   «Planene om lyntog fra Oslo til København skrinlegges.»

   De plannen betreffende een hogesnelheidstrein van Oslo naar Kopenhagen zullen worden begraven.

4. over (in tijdelijke opzicht)

   «Toget går om ti minutter.»

   De trein vertrekt over tien minuten.

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	om	omen	omer	omene
genitief	oms	omens	omers	omenes

om, m

1. galm, dof geluid

   «Jeg hører omen av kirkeklokkene.»

   Ik hoor het doffe geluid van kerkklokken.

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / ɔm /

• om

• Bijwoord en voorzetsel: afkomstig van de Oudnoorse woorden um en umb
• (Voegwoord) Vergelijk de Oudnoorse woorden ef en em (aan)!
• Zelfstandig naamwoord: Vergelijk het Oudnoorse woord ómun (geluid, klank, stem)

om

1. rond

om

1. om

om

1. om
2. rond
3. betreffende, vanwege, wegens
4. over (in tijdelijke opzicht)

   «Toget går om ti minutt.»

   De trein vertrekt over tien minuten.

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	om	omen	omar	omane

om, m

1. galm, dof geluid

• Geluid:  om    (hulp, bestand)

• om

Naar frequentie	20

om

1. als, indien