zijn

• Geluid:  zijn    (hulp, bestand)
• IPA: / zɛin / (1 lettergreep);
  • [B] als bezittelijk voornaamwoord zonder nadruk ook vaak uitgesproken als /zən/, wat in de geschreven tekst kan worden weergegeven als z'n

• zijn

• [A] erfwoord, via Middelnederlands sijn van Oudnederlands  sīn  ; in de betekenis van ‘bestaan’ aangetroffen vanaf 776 ^{[1] [2] [3]}
  De vormen van het werkwoord zijn op drie verschillende wortels in het Indo-Europees terug te voeren.
  • De vormen "is", "zij", "zijt" en "zijn" gaan terug op Indo-Europees *h₁es- ('zijn'), vergelijk: Engels: is, am, Perzisch: است (ast), Latijn: est, Grieks: ἐστί (estí), Sanskriet: अस्ति (ásti), Russisch: есть (est).
  • De vormen "ben", "bent" komen van Indo-Europees *bʰuh₂- ('worden'). (Vgl. bijv. Engels: to be, Proto-Indo-Iraans: bhávati, Perzisch: بودن, Proto-Slavisch: byti, Russisch:быть, Latijn: -bo, -bundus, fio, fui, futurus, Grieks: φύω, Litouws: būti, Lets: būt,)
  • De vormen "wezen", "was", "waren", "waart", "ware", "wees", "weest", "geweest", "gewezen" komen van Indo-Europees *wes- dat 'verblijven' betekende (vergelijk Engels: was, were).
• [B] erfwoord, via Middelnederlands sijn van Oudnederlands  sīn  
  • Deze vormen gaat terug op Germaans *sīnaz, Indo-Europees *seino-, vergelijk Duits sein, Zweeds sin. Oorspronkelijk was *seino- een wederkerende vorm verwant aan *swe, vanwaar woorden als Russisch себя (sebja), Latijn suus, Oudgrieks ἑός (heos), Sanskriet स्व (sva).

[A] zijn

1. ergatief: bestaan, existeren

   • Is er een oplossing voor dit probleem? 

2. ergatief (meestal gevolgd door niet meer): leven

   • Zij is niet meer. 

3. ergatief: zich bevinden, ergens aanwezig zijn

   • Ik ben in de tuin. 
   • We waren in Portugal. 

4. ergatief, onpersoonlijk: drukt de feitelijke toestand, hoedanigheid of wenselijkheid van iets uit

   • Wat is er met jou? 
   • Hoe is het? 
   • Wat zal het zijn? 

5. koppelwerkwoord (gevolgd door zelfstandignaamwoordgroep): gelijk zijn aan:

   • Johan is onze voorzitter. 

6. koppelwerkwoord(gevolgd door zelfstandignaamwoordgroep): tot de groep behoren van

   • De leeuw is een dier. 

7. koppelwerkwoord (gevolgd door adjectief): de eigenschap hebben:

   • Hij is nieuwsgierig. 

8. onpersoonlijk, ~ te drukt een soort van verplichting uit, of iets dat noodzakelijk is of voor de hand ligt

   • Dat is af te raden. 
   • Dat is te verwaarlozen. 

9. onpersoonlijk, ~ te drukt een mogelijkheid uit

   • Er waren stemmen te horen van achter het muurtje. 
   • Dat is niet te doen. 

10. hulpwerkwoord: ~ + voltooid deelwoord: hulpwerkwoord van de voltooide tijd van een ergatief werkwoord

    • Komt hij nog? Hij is al gekomen. 

11. hulpwerkwoord: ~ + voltooid deelwoord: hulpwerkwoord van de voltooide tijd van de lijdende vorm

    • Zij was zo vreselijk geslagen dat het bloed van haar lijf droop. 

• zijnsvraag
• welzijn

• [7] als de dood zijn voor
• [5] er het hart van in zijn
• [7] snel weg zijn met
• [4] van doen zijn
• [7] zot zijn van

[A] het zijn o

1. (filosofie) gegeven dat iets of iemand bestaat

• bestaan

1. • Als ik nu niet "Het Zijn en het Niets" van Jean-Paul Sartre ga lezen, zal het er wel nooit meer van komen. 

• wezen, wezenlijkheid

• zijnsleer, zijnstoestand

[B] zijn

1. derde persoon enkelvoud, mannelijk of onzijdig

   • Hij liet zijn hondje uit. 

• boontje komt om zijn loontje

• Het woord zijn staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "zijn" herkend door: