Naar inhoud springen

lopen: verschil tussen versies

Uit WikiWoordenboek

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking Nieuwere bewerking →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 11 sep 2013 14:19

Nederlands

Uitspraak

Geluid: lopen (hulp, bestand)
IPA: /lopə(n)/

Woordafbreking

lo·pen

Woordherkomst en -opbouw

afkomstig van:

Middelnederlands: lopen

Oudnederlands: lōpan

Germaans: *hlaupanan

Indo-Europees: *klAub-

=

Verwant in Germaans:

West: Engels: leap (Angelsaksisch: hlēapan), Duits: laufen, (Oudhoogduits: loufan), Fries: ljeppe (Oudfries: hlāpa)

Noord: Zweeds: löpa, Deens: løbe, Noors: løpe, (Nynorsk: laupa, Oudnoords: hlaupa), IJslands: hlaupa, Faeröers: leypa

Oost: Gotisch: hlaupan

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
lopen	liep	gelopen
klasse 7	volledig

Werkwoord

lopen

(Noord-Nederlands) ergatief stappen, gaan
- Lopen naar het stadhuis is sneller dan met de auto.
(Zuid-Nederlands) ergatief rennen
- Je zal moeten lopen als je de trein nog wil halen.
(Noord-Nederlands) inergatief stappen, gaan
- Hij heeft gisteren een heel stuk gelopen.
- Er wordt daar niet veel gelopen.
(Zuid-Nederlands) inergatief rennen
- Hij heeft gisteren tien kilometer gelopen.
ergatief voortgang maken
- De zaken lopen erg goed.
ergatief vloeien of stromen
- Het water loopt in mijn kleren.
hulpwerkwoord ~ te: duratief hulpwerkwoord, iets doen terwijl men loopt
- Ach, loop niet zo te zeuren, man!
- Hij heeft de krant lopen rondbrengen.

Hyponiemen

=

=

=

=

Afgeleide begrippen

=

=

=

=

Uitdrukkingen en gezegden

[1-2] Tegen de lamp lopen.
[5] Het kwik loopt op.
[5] Uit de hand lopen.

Opmerkingen

In Nederland heeft dit woord de connotatie van stappen of gaan. Voor zich snel verplaatsen met de benen gebruikt men eerder rennen.
In België heeft dit woord de connotatie van rennen. Voor zich traag voortbewegen met de benen gebruikt men eerder gaan of stappen.
[7] In samengestelde tijden vervalt te.

Verwante begrippen

Afhankelijk van de omstandigheden en de snelheid wordt lopen anders genoemd:

benen = met grote passen lopen
darren = heen en weer lopen
doodlopen = rennen tot je erbij neervalt
doorstappen = lopen zonder op te houden
draven = rennen (meestal gezegd van dieren)
drentelen = doelloos lopen
dribbelen = met kleine passen lopen
hardlopen = snel lopen
hollen = snel lopen
hompelen = kreupel lopen
ijlen = snel lopen
ijsberen = rusteloos heen en weer lopen
klossen = lopen zonder de benen op te tillen
klunen = met de schaatsen aan lopen
kreupelen = kreupel lopen
kruipen = lopen op handen en knieën
kuieren = rustig wandelen
laveren = zigzaggend lopen
marcheren = geordend lopen
pikkelen = hinkelend of snel lopen
pootjebaden = door het water lopen
rennen = snel lopen
scharrelen = heen en weer lopen (gezegd van kippen)
schrijden = met waardige passen lopen
schoffelen = zeer langzaam lopen
schuifelen = zeer langzaam lopen
sjokken = langzaam lopen

sjouwen = met inspanning lopen
slaapwandelen = lopen terwijl men slaapt
slenteren = rustig lopen
slijpen = zonder doel lopen
sloffen = lopen zonder de benen op te tillen
slungelen = slingerend lopen
snellen = zich met haast ergens naartoe begeven
snelwandelen = snel lopen (sport)
sprinten = extra snel lopen (sport)
stappen = met vaste tred lopen
steltlopen = op stelten lopen
stiefelen = met grote passen lopen
stieren = lopen zonder op of om te kijken
stormen = snel lopen
strompelen = gebrekkig lopen
sukkelen = moeilijk lopen door ouderdom, ziekte of blessure
trekkebenen = gebrekkig lopen
tippelen = met korte passen lopen
treden = literair lopen
trippelen = met korte pasjes lopen
trippen = met korte pasjes lopen
tuinen = met grote passen lopen
voortschrijden = verder lopen
wachtlopen = lopen en uitkijken
wandelen = lopen voor je plezier
zaklopen = voortbewegen met de benen in een zak (spelletje)

Vertalingen

1. stappen, gaan

Arabisch: مشى ^(ar) (másha)
Armeens: քայլել ^(hy) (kaylel)
Chinees: 走 ^(zh) (zǒu)
Deens: gå ^(da)
Duits: gehen ^(de), wandern ^(de), spazieren gehen ^(de)
Engels: walk ^(en)
Fins: kävellä ^(fi)
Frans: marcher ^(fr), promener ^(fr)
Grieks: περπατώ ^(el), βαδίζω ^(el)
Hongaars: járni ^(hu), menni ^(hu)
Ido: marchar ^(io), promenar ^(io)
Iers: siúil ^(ga)
Interlingua: promenar ^(ia), ambular ^(ia)
Italiaans: camminare ^(it), andare a piedi ^(it)
Japans: 歩く ^(ja) (arúku)

Koerdisch: meşîn ^(ku)
Koreaans: 걷다 ^(ko) (geotta)
Latijn: ambulare ^(la)
Noors: gå ^(no), løpe ^(no)
Nynorsk: gå ⁽ⁿⁿ⁾, laupe ⁽ⁿⁿ⁾
Oudgrieks: βαδίζω
Pools: iść ^(pl), chodzić ^(pl)
Portugees: andar ^(pt)
Russisch: ходить ^(ru) / идти ^(ru) (khodít’ / idtí)
Sloveens: hoditi ^(sl)
Spaans: caminar ^(es), andar ^(es)
Swahili: kutembea ^(sw)
Thai: เดิน ^(th) (dern)
Tsjechisch: jít ^(cs)
Turks: yürümek ^(tr)
Zweeds: gå ^(sv)

2. rennen

Duits: laufen ^(de)
Engels: run ^(en)

Grieks: τρέχω ^(el)
Spaans: correr ^(es)

Het kwik loopt op.

Duits: Das Thermometer steigt

tegen de lamp lopen

Duits: erwischt werden

uit de hand lopen

Duits: außer Kontrolle geraten
Engels: get out of hand, get out of control

Frans: déraper ^(fr)

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Zelfstandig naamwoord

de lopen mv

meervoud van het zelfstandig naamwoord loop

Overgenomen van "https://nl.wiktionary.org/w/index.php?title=lopen&oldid=1745805"

Verborgen categorieën: