Königen vun Sparta

De Königen vun Sparta regeern in dat antike Sparta up den Peloponnes. De Herrschop vun de doren Königen weer anners, as in de annern Stadtstaten in Grekenland. Sparta is bit in de Tied vun den Hellenismus hen vun Königen regeert wurrn. Dormols weer in de meisten annern Staten in Grekenland de arvliche Monarkie al verswunnen. Bovenhen regeern ok jummers twee Königen to de glieke Tied. Dor geev dat en Grund för, de de lä in dat Verleden.

Twee Königshüser

Eenmol in de ganz fröhe Geschicht vun Sparta kreeg de König, de dormols regeern dö, Tweeschen. Dat weern beides Jungs, mit Naam vun Agias un Eurypon. As denn dat Orakel vun Delphi fraagt wurrn is, wen vun de Beiden na dat Gesett nu egentlich up den Throon sitten scholl, dor keem de Antwoort: Dor schollen se Beide up sitten. So keem dat denn ok un de beiden Prinzen grünnen nu jedeen sien Huus. Dat weern de Hüser vun de Agiaden un vun de Eurypontiden.

Normolerwiese hefft de beiden Hüser jummers Striet mit'nanner harrt, man dor scheern sik de Spartaners nich groot üm. So lang, as de Hüser vun de Königen sik kabbeln döen, menen se, konnen se nich würklich „gefährlich“ weern un nich to veel Macht an sik rieten.

De Königen ehre Macht

Dor weer denn ok de würkliche politische Macht vun de Königen nich sünnerlich groot üm. Se stunnen permanent unner Upsicht vun fiev Ephoren. Düsse Ephoren weern Upsehers, de elk Johr nee wählt wurrn sünd. Se schollen tokieken, ob de Königen goot arbeiden döen un unner Umstänn schollen se de ok to jem ehre Plicht torüchropen. Eenmol in acht Johren mössen de Ephoren, de just Deenst harrn, en Orakel fragen, ob de Königen, de regeern, noch de Gödder ehre Gunst geneten döen. Amenne bleev vun jem ehre Macht bloß en Reeg vun Upgaven in de Feller vun de Religion un dat Militär över.

Arvrecht

De Arvfolg weer so regelt, dat de Kroonprinz nich nödigerwiese de öllste Söhn weer, man doch de öllste Söhn, de in de Tied boren weer, wo de Vadder al König weer. Tominnst, wenn de Mudder en echte Spartaansche weer. För de Königen weer dat verboden, ene Frömde to heiraden. Wenn een König keen Söhn harr oder düsse ut den een oder annern Grund (wenn he nich gesund weer etc.) nich in Frage keem as König, denn folg em de neegste Blootsverwandte na. Wenn en Throonfolger noch minnerjöhrig weer, denn weer dat ok düsse Verwandte, de na dat Gesett denn eerst mol as en Voogt an siene Stäe as König treden dö, so lang, bit de Throonfolger grootjöhrig weer. Vunwegen dat düsse Voogt al Funktschonen vun en König utöven dö, is he dör Geschichtsschrievers ok faken, to Unrecht, as König nömmt wurrn.

List vun de Königen vun Sparta

Königen ut de Legennen

Naam	Herrschop
Lelex	15. Johrh. v. Chr.
Myles	15. Johrh. v. Chr.
Eurotas	15. Johrh. v. Chr.
Lakedaimon	14. Johrh. v. Chr.
Amyklas	14. Johrh. v. Chr.
Argalos	14. Johrh. v. Chr.
Kynortas	13. Johrh. v. Chr.
Perieres	13. Johrh. v. Chr.
Oibalos	13. Johrh. v. Chr.
Tyndareos (Dat 1. Mol)	13. Johrh. v. Chr.
Hippokoon	13. Johrh. v. Chr.
Tyndareos (Dat 2. Mol)	13. Johrh. v. Chr.
Menelaos	12. Johrh. v. Chr.
Orestes	12. Johrh. v. Chr.
Teisamenos	12. Johrh. v. Chr.

Diodor vertellt, dat 328 Johre, ehr dat mit de Olympschen Spelen losgüng (776 v. Chr.), dat Huus vun de Herakleiden up den Peloponnes torüchkehrt is un Sparta erovert hett. Dat möss denn 1104 v. Chr. ween hebben.

Dat Huus vun de Agiaden

Herrschop	Herrschop
ca. 1103–1061 v. Chr.	Eurysthenes
ca. 1061–1059 v. Chr.	Agis I.
ca. 1059-1025 v. Chr.	Echestratos
ca. 1025-988 v. Chr.	Labotas (Leobotes)
ca. 988-959 v. Chr.	Doryssos
ca. 959-929 v. Chr.	Agesilaos I. (ioon. Hegesilaos)
ca. 929-885 v. Chr.	Menelaos
ca. 885-825 v. Chr.	Archelaos
ca. 825–785 v. Chr.	Teleklos
ca. 785–739 v. Chr.	Alkamenes
ca. 739–714 v. Chr.	Polydoros
ca. 714–690 v. Chr.	Eurykrates
ca. 690–650 v. Chr.	Anaxandros
ca. 650–600 v. Chr.	Eurykratidas (ok Eurykrates II.)
ca. 600–560 v. Chr.	Leon
ca. 560–520 v. Chr.	Anaxandridas II.
ca. 520–490 v. Chr.	Kleomenes I.
490–480 v. Chr.	Leonidas I.
480–459 v. Chr.	Pleistarchos
459–408 v. Chr.	Pleistoanax
408–395 v. Chr.	Pausanias
395–380 v. Chr.	Agesipolis I.
380–371 v. Chr.	Kleombrotos I.
371–370 v. Chr.	Agesipolis II.
370–309 v. Chr.	Kleomenes II.
309/08–265 v. Chr.	Areus I.
265–262 v. Chr.	Akrotatos
262–254 v. Chr.	Areus II.
254–235 v. Chr.	Leonidas II.
242–241 v. Chr.	Kleombrotos II.
235–222 v. Chr.	Kleomenes III.
219–215 v. Chr.	Agesipolis III.

Dat Huus vun de Eurypontiden

Herrschop	Herrschop
ca. 1103–1062 v. Chr.	Prokles
ca. 1062–1023 v. Chr.	Soos (König?)
ca. 1023–979 v. Chr.	Eurypon
ca. 979–930 v. Chr.	Prytanis
ca. 930–885 v. Chr.	Eunomos
ca. 885-865 v. Chr.	Polydektes
ca. 865–804 v. Chr.	Charillos (Charilaos)
ca. 804–765 v. Chr.	Nikandros
ca. 765–719 v. Chr.	Theopompos
ca. 719–675 v. Chr.	Zeuxidamos
ca. 675–635 v. Chr.	Anaxidamos
ca. 635–595 v. Chr.	Archidamos I.
ca. 595–560 v. Chr.	Agasikles
ca. 560–510 v. Chr.	Ariston
ca. 510–491 v. Chr.	Damaratos (ioonsch Demaratos)
491–469 v. Chr.	Leotychidas II. (doorsch Latychidas)
469–427 v. Chr.	Archidamos II.
427–400 v. Chr.	Agis II.
400–399 v. Chr.	Leotychidas III. (doorsch Latychidas)
399–360 v. Chr.	Agesilaos II.
360–336 v. Chr.	Archidamos III.
338–331 v. Chr.	Agis III.
331–305 v. Chr.	Eudamidas I.
305–ca. 275 v. Chr.	Archidamos IV.
ca. 275–244 v. Chr.	Eudamidas II.
244–241 v. Chr.	Agis IV.
241–228 v. Chr.	Eudamidas III. (Eurydamidas)
228–227 v. Chr.	Archidamos V.
227–222 v. Chr.	Eukleidas
219–211 v. Chr.	Lykurgos
211–207 v. Chr.	Machanidas (als Tyrann)
211–207 v. Chr.	Pelops
207–192 v. Chr.	Nabis

As Nabis storven weer, güng allens dör'nanner un in Sparta regeer de Anarchie. En Mann mit Naam Lakonikos is woll noch to'n König wählt wurrn, man över em is nix bekannt. 146 v. Chr. is Sparta denn Deel vun dat Röömsche Riek wurrn.