Feldgöse
| Feldgöse; Feldgosen | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Systematik | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Wetenschoplich Naam | ||||||||||||||
| Anser | ||||||||||||||
| Brisson 1760 |
De Feldgöse oder Feldgosen (Anser) sünd en Geslecht mank de Echten Göse (Anserini) un höört to de Familie vun de Aantenvagels (Anatidae) mit to. Dor höört sess Aarden to, dormank de Aarden vun Göse, de in Middeleuropa bekannt un tohuse sünd. Ok de Huusgoos höört to düt Geslecht mit to. De Huusgoos is en Tuchtform vun de Graugoos, genetisch en beten wat mischt mit de Buckelgoos, de en Tuchtform vun de Swaangoos is. Bovento weert de veer Aarden vun dat Geslecht „Chen“ mit to de Feldgöse rekent.
Wie se utseht
[ännern | Bornkood ännern]All Aarden vun de Feldgöse sünd grote Vagels mit korte Been un langen Hals. De Snavel is stark un an siene Wuddel is he meist just so hooch, as lang. De Kiffränner gaht en beten na buten rut, so datt een de Tähne vun buten sehn kann. De Neeslöcker liggt tämlich in’e Midden vun den Snavel.
De Feddern sitt an’n Hals man drang un sünd en beten wat länger. De Flunken sünd lang un loopt spitz to. De drüdde Fedder an’e Hand is de längste Swungfedder. De Steert besteiht ut 16 bit 20 Feddern.
Wo se vörkamen doot
[ännern | Bornkood ännern]Feldgöse leevt up de Noordhalfkogel in de so nömmte Holarktis. Bloß man in’n Winter un wenn se up’n Tog sünd, kaamt se buten de Holarktis vör.
Aarden
[ännern | Bornkood ännern]Towielen weert de grote un de lüttje Sneegoos un de Kaisergoos in en egen Geslecht Chen tohopen faat. All tohopen gifft dat tein Aarden:
Anser
[ännern | Bornkood ännern]Dat Geslecht Anser besteiht ut düsse sess Aarden:
| Naam | Bild | Kennteken | Tohuse |
|---|---|---|---|
| Blessgoos Kollgoos (Anser albifrons) |
 |
65 bit 76 cm lang. Farv düüster graubruun, unnen meist hell. Swatte Placken unregelmatig dwars over’n Buuk. Utwussene Vagels mit witte Blesse. Snavel rosa, Föte orange. | Brott in de Arktis in europääsch-Russland bit Oostsibirien, arktisch Noordamerika un Gröönland. |
| Graugoos Willgoos (Anser anser) |
 |
75 bit 90 cm lang. Heller as de annern grauen Göse. Vörflunken sunnerlich hell, Buuk meist mit düüdliche swatte Placken. Snavel un Föte orange. | Brott in Noord- un Oosteuropa un in Asien. Up ehren Wannertog is se in ganz Europa an to drepen. |
| Lüttje Reitgoos Kortsnavelgoos (Anser brachyrhynchus) |
 |
66 cm lang. Sütt bannig ut, as de Saatgoos (Anser fabalis). Snavel kort mit rosa Band. Rosa Föte, düstern Kopp, up den Ruggen Feddern in en wat heller Grau oder Graubruun. | Brott in Gröönland,Iesland un Spitzbargen, in’n Winter up de brittschen Eilannen, in Belgien, de Nedderlannen, an Noorddüütschland siene Küsen un in Däänmark. |
| Reitgoos Saatgoos (Anser fabalis) |
 |
65 bit 90 cm lang. Feddern graubruun, an’n Hals un up’n Kopp düüsterbruun. Bost un Buuk hellbruun, na’n Steert hen witt, Flunken düsterbruun. Snavel an’n Ansatz un an de Spitz swatt, dortwuschen orange. Föte orange. | Brott in de Taiga un Tundra vun Noordskandinavienin’n Westen bit hen na Oostsibirien. In’n Winter in Middeleuropa vun Süüdsweden bit na de Adria in Kroatien hen. |
| Swaangoos (Anser cygnoides) |
 |
Süt bannig ut, as de Huusgöse vun de Emder Goos. Bruune, bannig grote Goos mit langen düstern Snavel. | Brott in Sibirien un in de Mongolei, in’n Winter in China. In de Region Rhien-Neckar gifft dat en Populatschoon in Freeheit. |
| Striepengoos Indische Goos (Anser indicus) |
 |
70 bit 75 cm lang. Twee swattbruune Striepen dwars over’n witten Kopp. Feddern hell sülvergries, an’n Buuk witt, an de Sieten en beten wat düsterer. Flunken heller, Fleegfeddern swatt. Snavel hell bit orange-geel. Ogen düsterbruun, Föte orange. | Brott in de Hoochlänner vun Zentralasien, in Süüdoostrussland, Tibet, in de Mongolei un in China. |
Chen
[ännern | Bornkood ännern]Dat Geslecht besteiht ut düsse veer Aarden:
| Naam | Bild | Kennteken | Tohuse |
|---|---|---|---|
| Kaisergoos (Chen canagicus oder Anser canagicus) |
 |
66 cm lang, Beene man kort. Feddern as bi’n Sperber, witten Kopp. Goos un Ganner verscheelt sik nich. | Nordsibirien bit to’n Noordwesten vun Alaska. |
| Sneegoos (Chen caerulescens oder Anser caerulescens)
|
 |
60 bit 75 cm lang. | Brott in dat noordwestliche Gröönland, in’n Norden vun Kanada un in’n Noordosten vun Sibirien. In’n Winter in de USA un in Europa. |
| Dwarggoos Lüttje Blessgoos (Chen erythropus oder Anser erythropus) |
 |
53 bit 66 cm lang. Sütt bannig ut, as de Blessgoos, man lüttjer un mehr düster mit en lüchtend gelen Ogenring. | Brott in Skandinavien over den Ural hen bit na Sibirien. In’n Winter an de See in Noorddüütschland un Däänmark, in Oost- un Süüdoosteuropa bit na Ungarn hen. Global in Gefohr. |
| Dwarg-Sneegoos Ross siene Goos (Chen rossii oder Anser rossii) |
 |
53 bit 66 cm lang. Sleiht bannig na de de Blaue Sneegoos (Chen caerulescens), man düütlich lüttjer, mit en körtern, rosa Snavel. Föte rosa. Gifft dat ok in düstere Farv. | Brott in’n Noordwesten vun Kanada bit na de Wrangelinsel in Sibirien. In’n Winter in Kalifornien, New Mexiko un in dat Hoochland vun Mexiko. |
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- M. J. Brisson, Ornithologie I, Paris (1760), S. 58:6, 261 – Dat Geslecht warrt to’n eersten Moil beschreven dör Mathurin-Jacques Brisson von 1760
- Erich Rutschke: Wildgänse, Lebensweise - Schutz - Nutzung, Berlin: Parey, 1997
- H. Kolbe, Die Entenvögel der Welt, 5. Upl., Eugen Ulmer Verlag (1999) (nich rinkeken) - ISBN 3-8001-7442-1
- National Geographic Society, Field Guide to the Birds of North America, S.22; 2006
